Bir alt tür olarak sinemada kara mizah
Black humor as a subgenre in cinema
- Tez No: 383579
- Danışmanlar: PROF. DR. OĞUZ ADANIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinema Televizyon Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 340
Özet
Kara mizah Batı edebiyatında 18. yüzyıldan itibaren görülmeye başlanan bir edebi türdür. Ölüm, savaş, hastalık, felaket gibi hayatın acı, üzüntü ve umutsuzluk veren karanlık yanlarını ve toplumsal, ekonomik, politik sistem ile ilgili sorunları konu alır. İnsanın kötücül yanı ve kusurları kara mizahın ön plana çıkan temalarındandır. Kara mizah daha çok bir 20. yüzyıl fenomenidir ancak özellikle faşizm, Yahudi soykırımı, II. Dünya Savaşı, atom bombası felaketi gibi modern kapitalist uygarlığın yarattığı yıkımlar sonrasında sanat ve edebiyat alanında yaygınlaşan bir bakış açısı, yaklaşım biçimi ve ruh hali (mood) olmuştur. Kara mizah dünyanın akıl dışı hale gelmiş durumuna satirik bir protesto niteliğindedir. Egemen düşünce ve yargılara, toplumsal mitlere karşı yıkıcı bir tavrı vardır. 20. Yüzyıl başından itibaren modernist sanat akımlarında, edebiyatta ve tiyatroda etkisini gördüğümüz kara mizah, sinema alanında da birçok önemli filmin dahil olduğu bir alt türü oluşturmuştur. Bu çalışmada amacımız Batı kültürü bağlamında, kara mizah nedir? Kara mizahın bileşenleri nelerdir? Sinemada kara mizah filmleri, temaları, karakter yapısı ve stil özellikleriyle ayırt edilebilir mi? Kara mizah filmlerinde ne tür bir mekanizma işler? gibi soruların yanıtlarını bulmak, böylece bir alt tür olarak sinemada kara mizah filmlerinin ayırt edici özelliklerini saptamaktır. Sinemada kara mizah alt türünün ayırt edici niteliklerini bulgulamak için başvurduğumuz yöntem, edebiyat alanında yapılan kara mizah edebiyatı teorisini sinema alanında uygulamaya çalışmak olmuştur. Çalışmamızın kara mizah fenomenini tanımlamaya ve bileşenlerini saptamaya yönelik kısmında özellikle 60'lı yıllar Amerikan edebiyatında kara mizah konusunu inceleyen edebiyat incelemeleri, tezler ve makalelerden yararlanılmıştır. Edebiyat alanında kara mizah üzerine yapılmış çalışmalar az da olsa var olmasına rağmen sinema alanında kara mizaha dair incelemelerin yok denecek kadar az olması çalışmamız sırasında karşılaştığımız güçlüklerden biridir. Sinema tarihini kabaca klasik, modern ve postmodern dönem olarak ayıracak olursak çalışmamızda klasik dönem kara mizah filmlerine yer vermekle birlikte daha çok modernist kara mizah filmlerine odaklanılmıştır. İnceleme alanımızı daraltmak adına film örnekleri Amerikan ve İngiliz sinemaları bağlamında seçilmiştir. Çalışmamız sonucunda, satirik, grotesk, absürd ve ironik söylem biçimleri kara mizahın en önemli dört bileşeni olarak saptanmıştır. Kara mizah filmlerinin bu bileşenleri ortak olarak içerdikleri gözlenmiştir. Kara mizah filmlerinin tema, karakter ve stil özellikleri bakımından benzerlik gösterdikleri ve bu bakımdan sinemada bir alt tür olarak ele alınabilecekleri bulgulanmıştır. Kara mizah filmleri, genellikle komedi türünün alt türü olarak ele alınsa da seçilen temalar, bu temalara yaklaşım biçimi, güldürmeyi birincil amaç olarak görmemesi, toplumsal uzlaşıyı hedeflememesi ve mutlu sona yönelik olmaması dolayısıyla komedi türünün hem alt türü hem de anti-tezi olarak değerlendirilebilir.
Özet (Çeviri)
Black humor is a literary genre seen in Western literature since 18th century. It treats dark sides of life, which lend sorrow, sadness and despair and which are related to social, economic and political system, such as death, war, diseases and disasters. Main themes of black humor are evil side and defects of the human being. Black humor is mostly a 20th century phenomenon but it became a perspective, approach and mood which became widespread after the destructions created by modern capitalistic civilization, such as Holocaust, WWII and atomic bomb disaster. It is a satiric protest against the irrationalized state of the world. Black humor, seen in modernist art currents, literature and theatre beginning from early 20th century, has also become a subgenre including many important films in cinema. This work aims at finding answers to questions such as: What is black humor within Western cultural context? What are its components? Is it possible to discriminate black humor films by its themes, character structures and stylistic features? What kind of a mechanism working black humor films? This will help us finding the distinctive features of black humor films as a subgenre in cinema. The method I followed for discovering the distinctive features of subgenre black humor in cinema was to strive for applying the black humor literary theory on cinema. That part of my work dedicated to define the phenomenon of black humor and to determine its components drew upon the literary critiques, thesis and papers investigating especially black humor in American literature in 1960s. One of the challenges of this work was that, however there were –only a limited number– studies on black humor in literature, there were hardly any in cinema. If we roughly divide history of cinema into classical, modern and postmodern era, this study mostly focuses upon modernist black humor films, despite also sometimes dwelling on classical examples. Study determines satirical, grotesque, absurd and ironic discourse forms as most important four components of black humor, and observes that black humor films share those components. Study also discovers that black humor films display similarities with regards to theme, character and stylistic features, and therefore can be seen as a subgenre. Although black humor films are generally treated as subgenres of the genre comedy, it might be seen both a subgenre and an anti-thesis of comedy due to the themes selected, approach to these themes, not to see making laugh as a primary objective, not targeting a social consensus and not being directed to happy end.
Benzer Tezler
- Sinemada kriminolojik bir inceleme: Gangster filmlerinde suç olgusu
A criminological analysis in cinema: Crime in gangster movies
GÜLSÜN TUNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİL YILDIZ
- Sinemada folklorik korku bağlamında cadı kültüne bakış
Looking at the cult of witchcraft in the context of folkloric horror in cinema
OĞUZHAN ALTUNKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİHA ELİF DEMOĞLU
- Türk sinemasında yol ve yolculuk temalı filmlerde anlatı kodlarının değişiminin değerlendirilmesi
The review of the transformation of the narrative codes in the road and journey themed movies in Turkish cinema
YUSUF AYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarGaziantep ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ÖZCAN DEMİR
- Absurdism in Turkish cinema
Türk sinemasında absurdizm
ZELİHA İNCİ ASAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Radyo-TelevizyonBahçeşehir ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÇAĞIL ÖMERBAŞ
- Iraq war films: Defining a subgenre
Irak savaş fi̇lmleri̇: Alt tür beli̇rleme
MAGDALENA AGATA YÜKSEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesiİletişim ve Tasarım Ana Bilim Dalı
Assist. Prof. COLLEEN BEVIN KENNEDY KARPAT