Molla Gürânî ve el-Kevseru'l-Cârî ilâ Riyâdı Ehâdîsi'l-Buhârî
Mullah Kūrānī and al-Kawthar al-Jārī ilá Ri̇yāḍ Aḥādīth al-Bukhārī
- Tez No: 383584
- Danışmanlar: PROF. DR. MAHMUT YEŞİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 479
Özet
Bu araştırmada, II. Mehmed'in hocalığından başlayarak Devlet-i Aliyye'de çeşitli görevlerde bulunan ve hayatının son sekiz yılında ilmiye sınıfının en yüksek mevkii olan Meşîhat-i İslâmiyye makamında şeyhülislam olarak görev yapan ve saray çevresinde etkili bir isim Molla Gürânî'nin el-Kevseru'l-Cârî ilâ Riyâdı Ehâdîsi'l-Buhârî isimli eseri konu edilmiştir. Çalışmanın amacı, Osmanlı coğrafyasında yazılan ilk Buhârî şerhi olma özelliğini taşıyan Molla Gürânî'nin şerhinin metod ve muhtevâ açısından şerh edebiyatının genel prensibleri çerçevesinde değerlendirilmesi ve genelde Buhârî şerhleri özelde Osmanlı hadis çalışmaları arasındaki yerinin tesbit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda birinci bölümde Molla Gürânî'nin hayatı ve Anadolu'ya geldiği XV. yüzyıl öncesi ve sonrasındaki hadis çalışmaları ve medrese programlarındaki hadis dersleri incelenmiştir. İkinci bölümde el-Kevseru'l-Cârî'nin şerh metodu; metin tahlîli ve hadislerin anlaşılması ve yorumlanması çerçevesinde tetkik edilmiştir. Metin tahlîli cihetinden kelime ve cümle yapısının izahında şerhin çeşitli yerlerinden seçilen örnekler müvâcehesinde şerh metodu tanıtılmış, bu arada müellifin kaynaklarına dair bilgi verilmiştir. Ayrıca muhtevânın yorumlanmasında müellifin öncelik atfettiği belli başlı hususlar tesbit edilerek hadislerin yorumlanmasında öne çıkan argümanlar değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde şerhin muhtevâsı; Hadis usûlü, Muhtelifü'l-hadis ve Nâsih-Mensûh konuları zâviyesinden incelenmiştir. Özellikle usûl ve furû konularında müellifin müntesibi bulunduğu Şafiî mezhebinin görüşlerine dâir ortaya koyduğu savunular ve Hanefî mezhebine yönelik bir takım tenkidleri incelenmiştir. Bu arada el-Câmiu's-Sahîh'in Edeb, İsti'zân ve Rikâk bölümlerinin şerhinde kullanılan hadislerin sıhhati araştırılmış ve mezkûr bölümlerdeki rivayet malzemesinin sıhhat değerine yönelik tesbitler şemalarla beraber sunulmuştur. Ayrıca şerhin çeşitli yerlerinden seçilen bazı örneklerde Gürânî'nin sened ve metin tenkidindeki metodu tanıtılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, It is studied that who was a valuable person, much beloved and respected by palace and the public of Ottoman and teacher's II Mehmed and served in a variety of tasks one of them is located in the last eight years of his life in the science field highest positions Shaykh al-Islam, as Mashikhat-i-Islamiyya, religious scholar, Mufti /Shaykh-al-islam of the Ottoman Empire Mullah Kūrānī and his Hadith commentary book called Kawthar al-Jārī ilá Riyāḍ Aḥādīth al-Bukhārī and his hadith thought. The aim of this study is identifiying Mullah Kūrānī and his book in terms of hadith science which is the first written Bukhari commentary, and identifiying Mullah Kūrānī's commentary methods in terms of the sanad and textual criticism in the Ottoman hadith thought and determining content of this book in terms of literature principles within the framework of the Bukhari's evaluation in Ottoman hadith studies. For this purpose, in the first chapter it is examined that Mullah Kūrānī's life and his arrival to Anatolia, and after that his influences and contributions to the science of Hadith in terms of his understanding of hadith. In the second part of al-Kawsar al'-Jârî's annotation method, text analysis, understanding and interpretation methods of hadiths in al-Bukhari's book is examined. This book, text Analysis in terms of the structure of words and sentences from which selected various parts of his annotation in the framework of his hadith undrstanding methods is also examined. In addition to that, the content of this book is evaluated and detected that the author's priority issues are identified by certain prominent arguments in terms of his hadith interpretation methods. In the third part, it is examined that hadith methods, Nasih-Mensûh issues. especially in the field of the majorities and minorities with the Shafi'i school and against the Hanafi sect. Meanwhile, the soundness of some hadiths in the book's chapter Edeb, Isti'zân and Rikâk is researched and the findings are presented in diagrams. In addition some selected examples from various parts of commentaries about Kūrānī's sanad and textual criticism methods are introduced.
Benzer Tezler
- Molla Gürânî'nın 'El-Kevser'ul-Cârî ila Riyadı Ahâdîsi'l-Buhârî' adlı eseri bağlamında sahabe dönemi olaylarına bakış
Molla Gürânî'n the 'El-Pla-current to Kevser Riyadi Ahâdîsi̇'l steam' companions named in the context of work period overview of events
FRYAD MOHAMMAD AMEEN SULAIMAN
Yüksek Lisans
Arapça
2016
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET SELİM ASLAN
- Molla Gürani ve El-Kevseru'l-Cari adlı Buhari şerhi
Molla Gurani and his annotation (sharh) on Bukhari?s Al- Kevsar al- Cari?
SELİM DEMİRCİ
- Molla Gürânî ve fıkıh düşüncesi
Molla Gurani and his views on Islamic jurisprudence
AZİZE NUR AKYASAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYHAN AK
- أحمد بن إسماعيل الكوراني ومنهجه في تفسيره غاية الأماني في تفسير الكلام الرباني
Ahmed bin İsmail el-Güranî ve Gâyetü'l-Emânî fî Tefsîri'l-Kelâmi'r-Rabbânî isimli tefsirindeki yöntemi / Ahmed bin Ismail al-Kurani and his method in his tafsir namedGâyetü'l-Emânî fi Tafsîri'l-Kalâmi'r-Rabbânî
LUQMAN MOHAMMED ALI JABBR
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinAksaray ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SAMİ YİLDİZ
- Osmanlı ilim hayatının gelişmesinde Mısır'ın rolü (1300-1550)
The role of Egypt in the development of Ottoman Science (1300-1550)
FURKAN BALAHOROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Biyografiİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KIZILCIK