Geri Dön

Şark meselesi çerçevesinde Amerika Birleşik Devletleri'nin büyük Orta Doğu projesi

USA's greater Middle Eastern initiative under the framework of eastern question

  1. Tez No: 384720
  2. Yazar: EMRE KURT
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. BÜLENT SARPER AĞIR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, Uluslararası İlişkiler, History, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Adnan Menderes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 197

Özet

İlk defa 1815 Viyana Kongresi'nde kullanılan Şark Meselesi kavramı, uluslararası ilişkilerde Osmanlı İmparatorluğu'ndan kaynaklanan sorunları tanımlamak için kullanılmıştır. Fakat söz konusu Avrupa için Rusya probleminin de olması Şark Meselesi'nin“Osmanlı İmparatorluğu'nun toprakları üzerinde çıkarları çatışan büyük devletlerin, güç dengesini bozmadan buna karşın çıkarlarını maksimize ederek Osmanlı İmparatorluğu'nu kontrollü olarak parçalama ve İngiltere'nin, Rusya'nın Akdeniz'e ve Ortadoğu'ya inmesini engelleme sürecidir.”tanımı yapılmıştır. Mesele, İngiltere'nin Birinci Dünya Savaşı'nı kazanması ile çözülmüş ve bu devlet Ortadoğu'yu şekillendirmiştir. Soğuk Savaş olarak adlandırılan dönemde ABD, Sovyetler Birliği'yleideolojik, kültürel, askeri vb. rekabete girmiştir. Bu durum Soğuk Savaş'taABD'nin, SSCB'yle,“SSCB'nin Doğu Avrupa'daki nüfuzunu ortadan kaldırma, Ortadoğu'daki etkinliğini sona erdirerek bu devleti makul sınırlar içerisinde tutma sürecidir”şeklinde tanımlanan Yeni Şark Meselesi probleminin de yaşamasına neden olmuştur. Soğuk Savaş'ın bitmesiyle Yeni Şark Meselesi'ni çözen ABD, jeopolitik ödülü olan Ortadoğu'yu dönüştürmeye başlamış ve bu gayesi Büyük Ortadoğu Projesi olarak adlandırılmıştır. Fakat bölgedeki politikaları çıkmaza girmesine karşın, Obama'nın 2008'de Başkan olması ve bölgede 2010'da Arap Baharı'nın patlak vermesi ABD'ye Ortadoğu'yu şekillendirebilmek için önemli fırsatlar sunmuştur. Bu çerçevede özellikle Suriye ve Irak'ta yaşanacak değişim, ABD'nin bölgedeki fay hatlarını harekete geçirmesini kolaylaştıracak ve bölgeyi dönüştürebilmesi için önemli fırsatlar sunacaktır. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Şark Meselesi, ABD, Yeni Şark Meselesi, Ortadoğu, Büyük Ortadoğu Projesi

Özet (Çeviri)

Having been used for the first time in Vienna Congress in 1815, the Eastern Question concept has been used to identify problems pertaining to Ottoman Empire in International Relations, from that Congress on. The problem that Russia posed that time for Europe, especially for England, required the concept of the Eastern Question to be defined in different perspectives. As a result, the Eastern Question concept is defined in this study as“a process of directed disintegration of lands under the control of the Ottoman Empire where major powers' interests are conflicting, without harming the balance of power but at the same time maximizing their interests and preventing Russia descending over the Mediterranean and the Middle East by England”. The issue was settled with England through winning the WWI and resulted in shaping the Middle East. During the period called as the Cold War, the USA and the Soviets were rivals in ideological, cultural, military and such aspects. For the Cold War, this resulted in; therefore, the USA's involving in another problem“the New Eastern Question”which is defined as eradicating the Soviets' influence over the Eastern Europe and getting her out of the Middle East while keeping her under controllable boundaries". With the end of the Cold War, solving the issue of the new Eastern Question, the USA started to transform the Middle East, the geopolitical trophy and this is called as the Greater Middle Eastern Initiative. Despite being stucked in political dead ends in the region, the developments such as Obama's being elected as president in 2008 and the eruption of the Arab Spring in the region in 2010 have provided the USA quite important opportunities to shape the Middle East. The possible changes in especially Syria and Iraq, on this context, are probably going to facilitate the USA's moving the faults in the region and create important opportunities for transforming the region. KEY WORDS: Eastern Question, USA, New Eastern Question, Middle East, Greater Middle East Initiative

Benzer Tezler

  1. Türk-Amerikan ilişkileri çerçevesinde Ermeni meselesi (1918-1923)

    Armenian issue within the framework of of Turco-American relations (1918-1923)

    KAMİL NECDET AR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    TarihEge Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. HASAN MERT

  2. 1919'da Amerikan heyetlerinin Doğu Anadolu ve Transkafkasya gezileri ve Ermeni meselesi'ne dair raporları

    The American missions to Eastern Anatolia and Transcaucasia in 1919 and their reports on the Armenian question

    HASAN DEMİRCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    TarihBatman Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA NURİ TÜRKMEN

  3. Avrupa'da devrimler çağı ve Osmanlı İmparatorluğu'na etkileri

    The Age of revolutions in the Europe and its effects over the Ottoman Empire

    ŞEVKİ MERT BARIŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Kamu YönetimiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ATİLA DOĞAN

  4. Şark meselesinde Kürtçülük (1787-1923)

    The Kurdish problem in the orient issue (1787-1923)

    AKIN AĞCA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    TarihUludağ Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUSUF OĞUZOĞLU

  5. Kavalalı Mehmet Ali Paşa İsyanı'nın Şark meselesindeki yeri

    The Rebellion of Mehmet Ali Pasha of Kavala place of Eastern problem

    SEDAT BİLİNİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    TarihKilis 7 Aralık Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. İSMAİL PEHLİVAN