Eve dayalı olarak gerçekleştirilen etkileşim temelli erken çocuklukta müdahale programının (ETEÇOM) otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuklar ve anneleri üzerindeki etkililiği
Effectiveness of home-based responsive teaching (RT) early intervention program on children with autism spectrum disorder and their mothers
- Tez No: 385584
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM HALİL DİKEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Ebeveyn-çocuk etkileşimi, ETEÇOM, otizm spektrum bozukluğu, yanıtlayıcı etkileşim, Parent-child interaction, autism spectrum disorder, responsive interaction
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Zihinsel Engelliler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 343
Özet
Geçmişten günümüze değin çocuk gelişimi üzerine yapılan araştırmalar, ebeveyn davranışlarının çocuklarının gelişimi üzerinde çok önemli etkileri olduğunu göstermektedir. Özellikle çocukluk döneminin ilk yıllarında, çocukları ile olan etkileşiminde daha duyarlı ve yanıtlayıcı olan ebeveynlerin, çocukların bilişsel, iletişim ve sosyal-duygusal gelişimleri üzerindeki olumlu etkileri, duyarlı ve yanıtlayıcı olmayan ebeveynlerle karşılaştırıldığında altı kat daha fazladır. Bu olumlu etkiler, gerek normal gelişim gösteren çocuklar, gerek erken doğmuş ve gelişimi risk altında bulunan çocuklar ve gerekse yetersizlikten etkilenmiş çocuklar için geçerlidir. Dolayısıyla araştırmacılar genellikle birincil bakıcılar durumunda olan anneler ile çocuklarının etkileşimini daha nitelikli hale getirmeye yönelik programların geliştirilmesini ve uygulanmasını önermektedir. Ebeveynlere yanıtlayıcı etkileşim stratejilerini kullanmayı öğreterek ebeveyn-çocuk etkileşiminin niteliğini arttırmayı hedefleyen programlardan bir tanesi de Etkileşim Temelli Erken Çocuklukta Müdahale Programıdır (ETEÇOM). ETEÇOM'un Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanılı çocuklar ve anneleri üzerinde de olumlu etkileri olduğunu gösteren araştırmalar olmakla birlikte bunların sınırlı sayıda olduğu görülmektedir. Dolayısıyla bu araştırmada eve dayalı gerçekleştirilen ETEÇOM'un OSB tanısı almış çocuklar ve anneleri üzerindeki etkilerini incelemek amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmaya katılan annelerin programa ilişkin görüşleri de alınmıştır. Araştırma yaşları 3 ile 5 arasında değişen OSB tanısı almış altı çocuk ve anneleri ile her bir katılımcı anne-çocuk çiftinin kendi evinde, anne, çocuk ve uygulamacının katıldığı bireysel oturumlar şeklinde gerçekleştirilmiştir. Her bir katılımcı anne-çocuk çifti ile haftada bir öğretim oturum düzenlenmiş ve ortalama 10 haftalık bir sürede program tamamlanmıştır. Karma araştırma yöntemi ile desenlenen araştırmada hem nicel hem de nitel veri toplama yöntemleri kullanılmıştır. Tek grup ön test son test modeline göre anne ve çocuklarının etkileşimsel davranışları Ebeveyn Davranışını Değerlendirme Ölçeği-Türkçe Versiyonu (EDDÖ-TV) ve Çocuk Davranışını Değerlendirme Ölçeği-Türkçe Versiyonu (ÇDDÖ-TV) ölçekleri ile değerlendirilmiş ve ön test ile son test arasında anlamlı bir farklılığın olup olmadığına bakılmıştır. Ayrıca video analizi, gözlem, saha notları, günlükler ve görüşmeler şeklinde nitel veri toplama teknikleri kullanılarak da programın anneler ve çocukları üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın hem nicel hem de nitel verilerinden elde edilen bulgular, ETEÇOM programının çalışmaya katılan OSB tanılı altı çocuk ile annelerinin etkileşimsel davranışları üzerinde olumlu etkileri olduğu göstermiştir. Ayrıca nitel veriler incelendiğinde katılımcı çocukların bazı gelişimsel davranışlarında da değişiklikler olduğu gözlenmiştir. Anneler ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerde ise, anneler çocukları ile olan etkileşimlerine ve ETEÇOM programına yönelik olumlu görüşler bildirmişlerdir.
Özet (Çeviri)
Studies on child development shows that parent behavior has very significant influences on child development. Especially during the early years of childhood, the positive effects of sensitive and responsive parents on children's cognitive, communicative and social-emotional development are six times more than non-sensitive and non-responsive parents. These positive effects are true for children with normal development as well as premature or children at-risk for disabilities. Therefore, researchers suggest the development and implementation of programs to improve the quality of the interactions between children and mothers who are usually the principal caregivers. One of the programs that aim to improve the quality of parent-child interaction by teaching the parents how to use the responsive interaction strategies is called“Responsive Teaching (RT)”program. Although there are studies that demonstrate that RT has positive effects on children diagnosed with autism spectrum disorder (ASD) and their mothers, they are numerous clauses. Thus, this study aims to scrutinize the effects of RT on children diagnosed with ASD and their mothers. In addition, views of the participant mothers were recorded. The study was conducted as individual sessions with six children diagnosed with ASD aged between 3 and 5, and their mothers in their own residences where the child, the mother and a practitioner were present. A weekly session was organized with the mother-child couple and the study was completed within an average of 12 weeks. In the study designed using mixed research method, both quantitative and qualitative data collection techniques were utilized. The interaction behaviors of mothers and children were evaluated according to single group pretest-posttest design and using Turkish Versions of MBRS and CBRS scales and the existence of a significant difference between the pretest and posttest was scrutinized. Furthermore, the effects of the program on mothers and their children were studied using qualitative data collection techniques such as video analysis, observation, field notes, diaries and interviews. Both quantitative and qualitative findings of the study demonstrated that RT program had positive effects on interactional behaviors of the participating six children with autism spectrum disorder and their mothers. Furthermore qualitative findings showed that certain changes took place in developmental behavior of the participating children. In semi-structured interviews with mothers, they expressed positive views on their interaction with their children and about the RT program.
Benzer Tezler
- Order dispatching via deep reinforcement learning
Başlık çevirisi yok
ERAY MERT KAVUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE TOSUN KÜHN
- Gesture imitation learning in human-robot interaction
Taklit yolu ile hareket öğrenme ınsan robot etkileşimi
ITAUMA ISONG ITAUMA
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE KÖSE-BAĞCİ
- Dijital platformlar bağlamında filmsel anlatı: Türler arası geçişkenlik ve bir alt tür olarak absürt komedi
Cinematic narrative in the context of digital platforms: Intergenre transitions and absurd comedy as a sub-genre
DENİZ REKA GÖKSU
Doktora
Türkçe
2024
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKBULUT
- Faz sınırı kompozisyonuna sahip PMN-PT tek kristal ferroelektrik malzemelerin elektriksel özelliklerinin incelenmesi
Investigation of the electrical properties of PMN-PT single crystal ferroelectric materials with phase boundary composition
FATMA DENİZ BELİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Metalurji MühendisliğiGebze Teknik ÜniversitesiMalzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU MENŞUR
- Sedanter yaşlı bireylerde eve dayalı egzersiz eğitiminin fiziksel uygunluk ve fonksiyonellik üzerine etkileri
Effects of home-based exercise training on physical fitness and functionality in sedentary older adults
EMİNE ESRA DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Fizyoterapi ve RehabilitasyonBaşkent ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA ÖZLEM YÜRÜK