Geri Dön

Bilimin doğasının lise kimya ders kitaplarında ele alınışı

Treating of nature of science in high school chemistry textbooks

  1. Tez No: 385967
  2. Yazar: SELMA TORTUMLU
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SEVGİ AYDIN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Bilim doğası, nitel araştırma, dokuman analizi, kimya ders kitapları, kimya eğitimi, Nature of science, qualitative research, document analysis, chemistry textbooks, chemistry education
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kimya Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 63

Özet

Bilimin doğası fen okur yazarlığı hedefine ulaşmak için öğretilmesi gereken boyutlardan birisidir. Diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de, öğretim programlarında bilimin doğasının öğretimi vurgulanmaktadır. Öğretim programları ışığında hazırlanması gereken ders kitaplarında bilimin doğasının boyutları alan yazında belirtildiği üzere doğrudan yansıtıcı ve özellikle içeriğe yedirilmiş bir şekilde tüm sınıf seviyelerinde kitaplarda yer almalıdır. Buradan hareketle, bir dokuman analizi olan bu çalışmada Milli Eğitim Bakanlığı'nı tarafında tüm ülkede kullanılması uygun görülen lise kimya kitapları tüm sınıf seviyeleri için (9-12) bilimin doğasının boyutları, bu boyutların hangi yaklaşım ile (doğrudan-yansıtıcı, dolaylı ve tarihsel) ve içerek ile ilişkilendirilme durumu (içeriğe yedirilmiş ve içerikten bağımsız) incelenmiştir. Analiz sonucu elde edilen verilere göre sınıf seviyesi artıkça kimya kitaplarında değinilen bilimin doğası boyutlarının sayısı azalmaktadır. Bazı boyutlar örneğin; bilimsel bilginin değişebilirliği, deneysellik, gözlem ve çıkarım farkı boyutları genel anlamda vurgulanmıştır. Ancak, modeller, ahlaki boyut, yaratıcılık ve hayal gücü boyutları ise kimya kitaplarında yeterince vurgulanmayan boyutlardır. Tüm kitaplar bazında düşünülecek olura en çok tercih edilen yaklaşım dolaylı yaklaşımdır. İçerikle ilişkilendirilme açısından bakıldığında ise 9. sınıfta büyük çoğunluğunda içeriğe yedirilmiş bir şekilde sunulurken, 12. sınıfa gelindiğinde daha çok içerikten bağımsız bir şekilde kitaplarda yer aldığı görülmektedir. Bulgular ışığında değinilmeyen boyutların içeriğe yedirilmiş ve doğrudan- yansıtıcı bir şekilde ders kitaplarında yer alması gerekmektedir. Ayrıca, bilimin doğasının öğretimi için açık- düşündürücü etkinliklerin ders kitaplarında yer alması önerilmiştir.

Özet (Çeviri)

In order to attain the goal of scientific literacy, nature of Science (NOS) is one of the features that should be taught. As in other countries, teaching NOS has been stressed in our curricula. In the textbooks that are prepared in the light of curricula NOS aspects should be integrated as stated in the literature, namely, explicit-reflective and content-embedded through the all grades. From this point in mind, in this study that is a document analysis, NOS aspects included, the approach adopted for integrating NOS aspects (i.e., explicit-reflective, implicit, and historical approach), and the content-embeddness of the integration were analyzed in the high school chemistry textbooks that are provided by National Ministry of Education. Results revealed that through the 12th grade, the number of the NOS aspects mentioned in the textbooks decreased. The most frequently cited aspects were tentative nature of scientific knowledge, empirical bases of science, the difference between observation and inference. However, models in science, moral aspect of science, creativity and imagination were the NOS aspects that were ignored. When the all the textbooks were thought, implicit approach was the one utilized the most frequently. Regarding the content-embeddness, NOS aspects were provided in a content-embedded way whereas presented mostly in a content-generic way in the 12th grade. In light of the results, it was suggested that all NOS aspects should be integrated into the textbooks in an explicit-reflective and content-embedded way. Additionally, for teaching NOS, explicit-reflective activities should be offered in textbooks.

Benzer Tezler

  1. Lise kimya ders kitaplarında bilim tarihi kullanımının incelenmesi

    Investigation of history of science in high school chemistry textbooks

    GÜLŞAH ZERMAN KEPCEOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERHAT İREZ

  2. Lise biyoloji, fizik ve kimya ders kitaplarında kullanılan bilim tarihi hikâyelerinin niteliksel incelenmesi

    High school biology, physics and chemistry qualitative analysis of science history stories used investigation

    YASEMİN SARIBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    BiyolojiMarmara Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERHAT İREZ

  3. Lise kimya ve fizik ders kitaplarındaki Millikan Yağ Damlası Deneyinin bilim tarihi ve felsefesi açısından incelenmesi

    Investigation of Millikan Oil Drop Experiment in high school chemistry and physics textbooks in terms of history and philosophy of science

    BÜŞRA KAMBER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVGİ AYDIN GÜNBATAR

  4. Lise kimya ders kitaplarının bilimin doğası kazanımları yönünden içerik analizi

    The content analysis of the chemistry text books in terms of the acquisition related with nature of science

    ŞULE ŞAHİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİTNAT KÖSEOĞLU

  5. Lise ve üniversite kimya kavramlarının zorluk derecelerinin belirlenmesi

    The identification of difficulty degrees of high school and university chemistry subjects

    BERNA BALTACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YÜKSEL ALTUN