Geri Dön

Likopen, ß-karoten ve morfolojik özellikler bakımından yerel sofralık domateslerde genotip x çevre interaksiyonu

Genotype x environment interaction in local table tomatoes in terms of lycopene, beta carotene and morphological characteristics

PDF İndir

  1. Tez No: 386368
  2. Yazar: KENAN SÖNMEZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ŞEKÜRE ŞEBNEM ELLİALTIOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 183

Özet

Tüm dünyada ve ülkemizde, Solanaceae familyası içerisinde yetiştiriciliği en fazla yapılan sebze türü domatestir. Domatesle ilgili yapılan ıslah çalışmalarında kullanılabilecek farklı gen kaynaklarının belirlenmesi önem taşımakta, bu nedenle yerel genotipler her zaman ilginç bulunmaktadır. Bu çalışmada iki adedi ticari çeşit, 59 adedi ise Türkiye'nin değişik yörelerinden toplanarak gen bankasında muhafaza edilmekte olan yerel genotip ait bitkiler kullanılmıştır. Toplam 61 adet genotip Eskişehir ve Bilecik'te iki yıl yaz periyodunda açık arazide yetiştirilmiştir. Bu materyaller arasındaki varyasyon morfolojik olarak her iki lokasyonda araştırılmıştır. Ayrıca yerel genotiplerin olgun meyvelerinde likopen ve ß-karoten içerikleri de belirlenmiş, iklimsel özellikler ile bu maddelerin sentezlenmesi arasındaki ilişki incelenmiştir. Yerel genotipler içerisinde yer çeşitlerinden 107 (TR 72511, Mersin) ve 137 (TR 62613, Balıkesir)'nin; sırık çeşitlerden de 201 (TR 69155, Adana), 226 (TR 64126, Kütahya) ve 249 (TR 71376, Yozgat) no'lu örneklerin; varyasyonu yükselten genotipler olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada kullanılan domateslerde likopen ve ß-karoten içerikleri bakımından genotipik farklılıkların bulunduğu belirlenmiştir. Bunun yanında çevre koşulları da genotip ile birlikte etki yapmıştır. Genotip x Çevre interaksiyonu; likopen ve ß-karoten içerikleri, renk ölçümleri ve incelenen parametrelerin birçoğunda istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Yaz aylarında Eskişehir'deki ortalama sıcaklığın Bilecik'e göre daha düşük değerlere sahip olması ve deniz seviyesinden yüksekliği ile bağlantılı olarak Eskişehir'in ışık spektrumunda Bilecik'e göre daha kısa dalga boylarına sahip olması, iki lokasyon arasındaki temel ekolojik farklılıklar olarak gözlemlenmiştir. Eskişehir, çeşitler bazında farklılık göstermekle birlikte, genel bir değerlendirme yapıldığında likopen sentezi için daha olumlu bulunmuştur. Koyu kırmızı renge sahip çeşitler, likopen içerikleri bakımından öne çıkmıştır. Yerli domates materyali içerisinde koyu kırmızı renkteki 213 (TR 72501, Adana), 116 (TR 61675, Muğla), 265 (TR 40507, Van) no'lu genotipler çeşitli özellikleri bakımından dikkat çekmiş ve bu genotiplerin ıslah açısından potansiyel bulundurduğu düşünülmüştür.

Özet (Çeviri)

All over the world and in our country, tomato is the species which is grown at the highest amount within the Solanaceae family. Identification of the different gene sources that can be used in breeding studies related to tomato is important, therefore local varieties are always found to be interesting. In this study, the plants belong to two commercial varieties and 59 local genotypes which collected from different regions of Turkey and stored in the gene bank were used. Total of 61 genotypes were grown in summer period of two years in the open field in Eskişehir and Bilecik. Variations between these materials were morphologically investigated in both locations. In addition, lycopene and beta-carotene contents in ripe fruits of the local genotypes were also determined and the relationship between the expressions of these substances and climatic characteristics were examined. Within local genotypes, samples from dwarf (determinate) varieties numbered 107 (TR 72511, Mersin) and 137 (TR 62613, Balıkesir), and from indeterminate varieties numbered 201 (TR 69155, Antalya), 226 (TR 64126, Kütahya) and 249 (TR 71376, Yozgat) were determined as genotypes to have raised the variation. Genotypic differences were found in terms of lycopene and beta-carotene contents of the tomatoes used in the study. As well as, environmental conditions have also affected along with genotypes. Genotype x Location interaction was found to be significant on lycopene, beta-carotene content, and color measurement. Main ecological differences observed between the two locations were lower value of the average temperature during the summer months in Eskisehir than in Bilecik and shorter wavelengths in the light spectrum in relation to elevation above the sea level in Eskişehir than in Bilecik. With an overall assessment, Eskisehir was found to be more favorable for the synthesis of lycopene although showing differences on the basis of varieties. Varieties with dark red color have come forward in terms of the lycopene contents. Within local tomatoes material, genotypes in dark red color numbered 213 (TR 72501, Adana), 116 (TR 61675, Muğla), 265 (TR 40507, Van) took attention in terms of various characteristics and assumed to have potential for breeding.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    216084

    Organik ve konvansiyonel domates ve ürünlerinin ayırt edilebilme yöntemleri ve kalite farklarının incelenmesi

    The methods for differentiation of organic and conventional tomato and tomato products and determination of their quality differences

    FİROOZEH ABDOLLAHİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Gıda MühendisliğiEge Üniversitesi

    Mühendislik Bilimleri Bölümü

    PROF. DR. FİKRET PAZIR

  2. Tez No

    330612

    Türkiye'de endemik olarak bulunan Prangos Lindl. (Umbelliferae) türlerinin moleküler sistematiği ve biyolojik aktiviteleri

    Molecular systematics and biological activities of Prangos Lindl.(Umbelliferae) species which are endemic to Turkey

    FEYZA ÖKE ALTUNTAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    BiyolojiGazi Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYRİ DUMAN

    PROF. DR. BELMA ASLIM

  3. Tez No

    748245

    Bazı beef tipi domates hatlarının morfolojik, verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

    Determination of morphological, yield and quality characteristics of some beef type tomato lines

    ÖZLEM DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSNÜ ÜNLÜ

  4. Tez No

    245796

    Kurutma işleminde domatesin likopen, ß-karoten, askorbik asit ve renk değişim kinetiğinin belirlenmesi

    Determination of kinetics of lycopene, ß-carotene, ascorbic acid and colour change in tomatoes during drying

    ENGİN DEMİRAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Gıda MühendisliğiPamukkale Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. YAHYA TÜLEK

  5. Tez No

    318763

    Vitreoscilla hemoglobin eksprasyonu yapan rekombinant Erwinia herbicola'da ikincil metabolit akış dağılımı

    Secondary metabolite flux distribution in Erwinia herbicola expressing Vitreoscilla hemoglobin

    ASLI GİRAY KURT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Biyolojiİnönü Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BURHAN ATEŞ

    PROF. DR. HİKMET GEÇKİL

Geri Dön