Psikoterapinin yarıda bırakılması (PYB) ve terapötik ittifakın niteliksel olarak incelenmesi: Seans içi hasta-terapist etkileşimleri ile PYB'yi öngörebilmek mümkün mü
Qualitative investigation of dropouts and therapeutic alliance: Is it possible to predict dropouts through the patient-therapist interactions in session
- Tez No: 388325
- Danışmanlar: PROF. DR. GONCA SOYGÜT PEKAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
Terapinin görev ve amaçlarında uzlaşım ve bu süreç sırasında hasta ve terapist arasındaki duygulanımsal bağ gibi önemli özellikleri içerisinde barındıran terapötik ittifak olgusunun, terapi sonucuna dair en doğru öngörüyü sağlayan değişken olduğu pek çok araştırmada ulaşılmış ortak bir bulgudur (Horvath, Del Re, Flückiger ve Symonds, 2011). Terapötik ittifakta kırılma ise işbirliğine dayanan hasta terapist ilişkisinde yaşanan bozulmaları ifade etmek üzere kullanılan bir kavramdır. Bu olgu, içerisinde bulunduğumuz, terapötik ittifak çalışmalarında ikinci nesil denilen dönemde çalışılmaya başlanmıştır (Safran, Muran, Samstag ve Stevens, 2002). Hastaların kararlaştırılan terapi randevularına gelmemesi olarak tanımlanabilecek psikoterapiyi yarıda bırakma (PYB) olgusunun ardındaki mekanizmalar tam olarak anlaşılamamıştır. Fakat bu, hasta, terapist, tedavinin sağlandığı kurum ve toplum için ciddi zararları olan bir durumdur. Terapötik ittifak, terapötik ittifakta kırılma ve PYB arasındaki ilişkiler pek çok çalışma sonucunda ortaya konmuştur. Ancak bu çalışmalar daha çok ittifak düzeyi ile terapi sonucu ilişkisine odaklandıkları için söz konusu ilişkinin ardındaki sürece dair çok az şey söyleyebilmişlerdir. Hacettepe Üniversitesi Psikoterapi Araştırmaları Laboratuvarı'nda gerçekleştirilen bu araştırma kapsamında yürütülen iki farklı çalışmada öncelikle terapötik ittifakta kırılma olan terapi seansları ile PYB olan süreçlerin son iki seanslarının içerikleri, bu seanslarda meydana gelen terapötik ittifakta kırılmaların türleri ve seanslardaki terapist davranışları niteliksel olarak karşılaştırılmıştır. İlgili seans gruplarının benzerlikleri ve farklılıklarının ortaya konması amaçlanmıştır. Bunu yaparken, alan yazında belirtilen kırılma türlerine ek olarak üç farklı yeni kırılma altı tipi olduğu görülmüştür. Karşılaştırma amacıyla yapılan analiz sonuçları, PYB öncesi seanslarda, kırılma seanslarına göre, içerikte seyrekleşme, olumlu ya da olumsuz terapist davranışlarında ve terapötik ittifakta kırılma sıklıklarında dahi bir azalma olduğunu göstermiştir. Çalışmanın devamında, ilk çalışmamızdan elde edilen bilgiler ile alan yazındaki bilgi birikimi kullanılarak bir gözlemci formu oluşturulmuştur. Oluşturulan form ile PYB olan ve tamamlanan terapi süreçlerinin üçüncü seansları değerlendirilmiş ve formun PYB'yi öngörüp öngöremeyeceği sınanmıştır. Yapılan t-test analizinin sonucu istatistiksel olarak anlamlı çıkmasa da elde edilen bulguların PYB'yi öngörme çabaları açısından olumlu olarak değerlendirilmesi mümkündür. Anahtar Sözcükler Terapötik ittifak, terapötik ittifakta kırılma, psikoterapiyi yarıda bırakma, süreç araştırması, nitel araştırma, öngörme
Özet (Çeviri)
Therapeutic alliance has three different but interactive elements. Patient and therapist negotiate these in a collaborative manner: agreement on goals, collaboration and consensus on tasks, and establishment of the bond. One of the most researched and consisted finding in the psychotherapy research literature is that therapeutic alliance is a robust predictor of outcome (Horvath, Del Re, Flückiger, & Symonds, 2011). After decades of researching therapeutic alliance and therapy outcome relationship, now,“the second generation”of therapeutic alliance research has begun (Safran, Muran, Samstag, & Stevens, 2002). In this research era, studies focus on how to establish and improve alliance, processes those underlie alliance ruptures, and repairing the alliance ruptures. Dropout is a clinical phenomenon that has long been discussed and can be operationalized based on missed appointments. It is a negative process for the different accounts like patients, health care providers and society. Dropout can negatively affect the therapy outcome; cause loss of income and time; and demoralize the professionals. Although there are numerous studies which investigate the relationship between therapeutic alliance and dropout, most of these studies focused only on the relationship between alliance quality and psychotherapy outcome. The present research has two different studies and Hacettepe University Psychotherapy Research Laboratory data set was used for them. Study I includes qualitative analysis and comparison of the therapeutic alliance rupture sessions and the last two pre-dropout sessions in terms of rupture types, psychotherapists' behaviors, attitudes and session contents. Analysis indicated three new rupture subtypes. Results revealed that there were apparent differences and similarities between the rupture sessions and pre-dropout sessions in terms of positive and negative psychotherapist behaviors, content intensity and the types and amount of ruptures. Frequencies of positive and negative psychotherapist behaviors, ruptures and even sessions' contents has been decreased in the pre-dropout sessions according to rupture sessions. Subsequent to Study I, an observer form was created by combining the results from the Study I and prior literature knowledge. The third sessions of dropout processes and completed processes were scored via this form in order to test predictive power of it. The result of the statistical analysis was insignificant but promising. Keywords Therapeutic alliance, therapeutic alliance rupture, dropout, process research, qualitative research, prediction
Benzer Tezler
- Psikolog ve danışan perspektifinden psikoterapi deneyimini anlamak: Başlama, sürdürme ve yarıda bırakma nedenlerinin nitel araştırma yöntemiyle incelenmesi
Understanding psychotherapy experience from the perspective of psychologist and client: An investigation of initiation, continuation, and dropout reasons using qualitative research method
CANSEL DİNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEN YALÇINKAYA ALKAR
- Kanser hastalarında farkındalık temelli psikoterapinin stres, ruhsal travma belirtileri ve hastaların rehabilitasyon ihtiyaçları üzerine etkisi
The effect of mindfulness-based psychotherapy on stress, trauma-related symptoms, and rehabilitation needs of cancer patients
MERVE YALÇINAY İNAN
- İnsan eliyle oluşturulmuş ruhsal travma mağdurlarında psikanalitik psikoterapinin etkililiği
Effectiveness of psychoanalytic psychotherapy on treatment of victims of human-caused psychic trauma
SALİHA BAYKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP ÇAKICI ALPARSLAN
- Investigating professional self-discrepancies of psychotherapists: The role of personal psychotherapy
Psikoterapistlerin mesleki benlik uyuşmazlıklarının araştırılması: Kişisel psikoterapinin rolü
NİMET NUR KÜTÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiBaşkent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA UYAR SUİÇMEZ
- Dinamik yönelimli kısa-yoğun-acil psikoterapinin risk grubundaki ergenler üzerindeki etkisinin pozitif psikoloji bağlamında incelenmesi
Investigation of the effect of dynamic-oriented brief emergency psychotherapy on adolescents at risk in the context of positive psychology
OĞUZHAN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KUMCAĞIZ