Geri Dön

Hermeneutik gelenekten Frankfurt Okulu'na eleştirel bir unsur olarak refleksiyon

Reflection as a critical element from the Hermeneutic tradition to Frankfurt School

  1. Tez No: 388324
  2. Yazar: ERDAL İSBİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AZİZ KURTULUŞ DİNÇER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 308

Özet

Frankfurt Okulu'yla özdeşleştirilen“eleştiri”düşüncesinin Hermeneutik Gelenekten hiç de uzak olmadığı kabulüne dayanan bu çalışma, refleksiyonun eleştirel işlevi ve kapsamına odaklanmaktadır. Çünkü hem eleştiri hem de hermeneutik anlama refleksif bir boyuta sahiptir. Çalışmanın ilk iki bölümünde ele alınan Hermeneutik Gelenek ile Frankfurt Okulu analizinin ortaya çıkardığı sonuç, refleksiyonun iki anlamda eleştirel işleve sahip olduğudur. İlkin eleştirel hermeneutik refleksiyon aracılığıyla“Ben”, bir öz-bilinç kurarken, ikincil olarak, bunu gerçekleştirdiği anda toplumsal bir bilince açılmaktadır. Habermas ve Gadamer tartışmasıyla, işlev ve kapsamı bakımından derinleşen eleştirel hermeneutik refleksiyon, özgürleştirici bir yeti olarak öne çıkmaktadır. Bu yetiyi, hem benlik kurucu hem de uzlaştırıcı bir yeti olarak ortaya koyan Ricoeur için, yabancılaştırıcı mesafesinin yarattığı öz-bilinç hem bir açıklama modeli olduğundan teoriktir hem de“Ben”in kendisini yeniden hatırlaması ve yeniden kurması olduğundan pratiktir. Bu nedenle eleştirel hermeneutik refleksiyonun ikili boyutu, açıklama ile anlama ve teori ile pratik birlikteliğini içermektedir. Eleştirel hermeneutik refleksiyonun bu ikili boyutunun etik ve politik sonuçları konusunda Ricoeur'un suskunluğunu aşsalar da Apel, Rorty ve Taylor, teori ile pratik ve açıklama ile anlama arasındaki ayrımı benimsedikleri için Ricoeur'un anlatı teorisinin gerisindedirler. Eleştirel hermeneutik refleksiyonun nasıl oluyor da hem teorik hem de pratik olduğu sorusunun, henüz theoria-praksis ayrımının olmadığı ilk duruma geri dönülerek yanıtlanabileceği, çalışmanın son bölümünün temel iddiasıdır. Çünkü sınır, henüz sınırın olmadığı duruma giderek ortadan kaldırılabilir. Bu nedenle Antik Yunan'da site devletinin resmi bir temsilcisi olarak theoros'un theoria etkinliğinin analizi yapılmaktadır. Henüz felsefi theoria'ya dönüşmeyen bu etkinlik, theoros'ta trajik bir öz-bilinç yaratarak onu ortaklaştırmaktadır. Oysa felsefenin gelişmesiyle başlayan theoria-praksis ayrımı, theoria'yı bireyleri ortaklaştıran değil aksine onu diğerlerinden üstün kılan bir yaşam biçimine dönüştürmüştür. Yaşamın öznelerarası özüne dayanan hermeneutik refleksiyonun yarattığı bilinç anı, theoria etkinliğindeki gibi hem bir kayboluş ya da unutuşu içerdiğinden özneye verilidir hem de hatırlamayı içerdiğinden öznenin kendi yaratımıdır ve onun özüne aittir. Bu ikili boyut, öz-bilincin saf teorik bir refleksiyonla değil, daha ziyade dilsel, tarihsel ve tekil koşullara bağlı olan eleştirel bir refleksiyonla kurulduğunu ama bu öz-bilincin yalıtık bir bilinç değil aksine başka öznelerle uzlaşan, ortaklaşan bir kendinin-bilinci olduğunu göstermektedir. Bu hermeneutik öz-bilinç, yaşanmış olanın yani belirli olanın ufkunda, yeni bir anlam yaratmanın, yani ortaklaşmanın koşulu olduğundan, hiç de saf değildir. Anahtar Sözcükler Hermeneutik Gelenek, Frankfurt Okulu, eleştirel refleksiyon, hermeneutik refleksiyon, Vico, Herder, Ast, Schleiermacher, Dilthey, Heidegger, Horkheimer, Adorno, Marcuse, Gadamer, Habermas, Ricoeur, Apel, Rorty, Taylor.

Özet (Çeviri)

The critical thought, which identified with Frankfurt School has not far from the Hermeneutic Tradition because of the critique and the hermeneutic understanding has a reflective content. To accept this essential remark, this study focuses on critical function and scope of the reflection. The first two chapters analyse the Hermeneutic Tradition and Frankfurt School that conclude the reflection has a dual critical function. Firstly,“I”acquire self-consciousness by means of hermeneutic reflection; secondly,“I”open myself to social consciousness as well as acquire this. The critical hermeneutic reflection that specialized in account of function and scope through the debate between Gadamer and Habermas, come forward as an emancipating ability. Ricoeur expresses this ability as a power that found and collectivize the self. For him the self-consciousness that founded by alienating temporal distance is both theoretical and practical so it has a model of explanation and understanding which“I”again remember and found myself. Because of this, the dual dimension of the critical hermeneutic reflection indicates to association explanation-understanding and theoria-praxis. Apel, Rorty and Taylor go beyond Ricoeur on account of ethical and political consequences of this dual dimension but fall behind him with regard to embrace the distinction between explanation-understanding and theoria-praxis. At this point, it should be ask how the critical hermeneutic reflection is both theoretical and practical? The main argument of the last chapter is that this question can be answered by returning the first case which there is no distinction between theoria-praxis. Because the limit can be passed over by returning the case of limitlessness. Therefore theoria activity of theoros who official delegate of Polis in Ancient Greek analysed in this chapter. Theoros had gained tragic self-consciousness and reconciled other citizens through this activity had not yet turned into philosophical theoria. Philosophy brought distinction between theoria-praxis had transformed theoria to an activity not reconcile individuals but exalt them against each other. The consciousness moment acquired by hermeneutic reflection hold on essence of inter-subjective life. Therefore, it is given to subject for it includes to getting lost and forgetting as well as it is a creation of subject and belongs to its essence for it includes to remembering. This dual dimension has indicated that self-consciousness is founded not by a pure theoretical reflection but by a critical reflection, which hermeneutically based on linguistic, historical and individual conditions. Because of this, self-consciousness is not isolated from others but accessible for others. It is condition of creating a new common meaning in horizon of life so the critical hermeneutic self-consciousness is not pure. Key Words Hermeneutic Tradition, Frankfurt School, critical reflection, hermeneutic reflection, Vico, Herder, Ast, Schleiermacher, Dilthey, Heidegger, Horkheimer, Adorno, Marcuse, Gadamer, Habermas, Ricoeur, Apel, Rorty, Taylor.

Benzer Tezler

  1. Gadamer Hermeneutiğinde anlamın koşulu olan önyargılar

    Prejudices that are the condition of meaning in Gadamer Hermeneutics

    PINAR KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    FelsefeVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EREN RIZVANOĞLU

  2. Gadamer'in felsefi hermeneutiğinde anlamada geleneğin işlevi

    The function of tradition in understanding in Gadamer's philosophical hermeneutics

    DERYA BAŞARAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    FelsefeMardin Artuklu Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM HALİL ÇETRES

  3. Eleştirel eğitim felsefesinde özgürleşim kavrayışı

    Critical educational philosopy insights in emancipation

    MURAT YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. UFUK ŞİMŞEK

  4. Sosyolojide yöntem sorunu olarak anlama ve açıklamanın sınırları

    The limits of understanding and explanation as a methodological problem in sociology

    MAHMUT HAKKI AKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    SosyolojiSelçuk Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ABDULLAH TOPÇUOĞLU

  5. Kur'an tefsirinde yanılgı sebepleri ve bunlardan korunma yolları

    The causes of mistakes in the interpretation of Quran and ways of protection from them

    MUHAMMED VEHBİ DERELİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    DinSelçuk Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. M. SAİT ŞİMŞEK