Vergi gelirlerini belirleyen faktörlerin bölgesel analizi: Türkiye örneği
Regional analysis of the determinants of tax revenues: The case of Turkey
- Tez No: 388906
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KARAASLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Vergi Gelirleri, Vergi Gelirlerinin Belirleyen Faktörler, Vergileme, Panel Veri Analizi, Bölgesel Vergi Analizi, Türkiye, Tax Revenues, The Determinants of Tax Revenues, Taxation, Panel Data Analysis, Regional Tax Analysis, Turkey
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 297
Özet
Devletin asli ve diğer görevlerini yerini getirebilmek amacıyla ihtiyaç duyduğu finansman kaynaklarının başında vergiler gelmektedir. Vergiler sadece bir kamu geliri olmayıp aynı zamanda siyasi, mali, sosyal ve iktisadi açıdan etki yaratan önemli bir araçtır. Bu açıdan devletin hem gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturan hem de ekonomik ve diğer sahalarda etkili bir role sahip olan vergi gelirlerinin hangi faktörlerden etkilendikleri ve belirlendikleri ülkeler açısından büyük önem arz etmektedir. Nitekim bir çok ekonomik olgu ya da olayın nedeni veya sonucu olan aynı zamanda devletin en önemli finansman aracı olan vergi gelirlerini Türkiye temelinde incelemek ve analiz etmek bu çalışmanın temel çıkış noktasını oluşturmuştur. Bu çalışmanın amacı Türkiye'de vergi gelirlerini belirleyen faktörleri belirleyerek bu faktörlerin vergi gelirleri üzerindeki etkilerini analiz etmektir. Bu kapsamda çalışmada Türkiye'de vergi gelirleri ve vergi gelirlerini etkileyen temel faktörler coğrafi görselleştirmeler ile incelendikten sonra panel veri yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz Türkiye'de veri kısıtı nedeniyle, 1990-2001 yılları arasında iller bazı temelinde, 2004-2011 yılları arasında ise 26 Kalkınma Bölgesi temelinde kategorize edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, Türkiye'de kişibaşına milli gelir düzeyi, sanayi sektörünün milli gelir içerisindeki payı, hizmetler sektörünün milli gelir içerisindeki payı ve ticari dışa açıklık derecesi vergi gelirlerini olumlu yönde etkilemektedir. Tam tersine Türkiye'de tarım sektörünün bölgesel açıdan verimli olarak vergilendirilmediği ve vergi gelirlerini negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Benzer şekilde kamu harcamaları da bölgesel açıdan vergi gelirlerini negatif etkilemektedir. Çalışmada ayrıca dağılım haritaları ve değerlendirmeler sonucunda, vergi gelirleri ve vergi gelirlerini belirleyen faktörlerin Türkiye'de bölgesel açıdan ciddi bir şekilde farklılaştıkları görülmektedir. Bunun yanında, dağılım haritalarındaki değerlendirmeler sonucunda kişi başına milli gelir düzeyi, sanayi ve hizmetler sektörünün milli gelir içerisindeki payı, ticari dışa açıklık derecesi, şehirleşme oranı, eğitim seviyesi ve demokrasi seviyesinin vergi gelirlerini pozitif yönde etkiledikleri, tam aksine tarım sektörünün milli gelir içerisindeki payı, enflasyon oranı, kamu harcamaları, nüfus yoğunluğu ve terörün ise vergi gelirlerini negatif yönde etkilediklerine dair önemli işaretler olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Taxes are among the main sources of finance needed by a state to fulfil its essential and other duties. Taxes are not only a public revenue, but they are also an important tool that has an effect in political, financial, social and economic scales. In this sense, the factors that affect and determine the tax revenues, comprising an important part of a state's revenues and having an influential role in both economy and other fields, carry a huge importance for countries. Thus, the basic starting point of this study is to examine and analyse tax revenues, which are the reason or result of various economic facts or events and which are the most important source of finance as well, on the basis of Turkey. The purpose of this study is to identify the determinants of tax revenues and analyse the effects of these determinants on tax revenues. Within this scope, after their analysis via geovisualization, the tax revenues in Turkey and the basic determinants of tax revenues have been examined through Panel Data Analysis. Due to the data constraint in Turkey, the analysis has been categorized on the basis of provinces between the years of 1990-2001 and on the basis of 26 Development Regions between 2004 and 2011. According to the results, GDP per capita, the shares of industry and service sectors in GDP and the ratio of export plus imports to GDP positively affect tax revenues in Turkey. On the other hand, it has been identified that taxes are not collected by efficiently in agriculture sector on a regional scale and that this process affects tax revenues in a negative way. Similarly, public expenditures also affect the regional tax revenues negatively. Besides, as a result of quantile maps and evaluations, it has also been observed that there are serious regional disparities in Turkey in terms of tax revenues and the determinants of tax revenues. Moreover, according to the results obtained from the quantile maps, GDP per capita, the share of industry and service sectors in GDP, the ratio of export plus imports to GDP, the urbanization rate, and levels of education and democracy positively affect tax revenues in Turkey. However, it has also been determined that the share of agriculture in GDP, the inflation rate, public expenditures, population density and terrorism affect tax revenues negatively.
Benzer Tezler
- Serological investigation of peste des petits ruminants in lambs in Iraq-Kirkuk region
Irak–Kerkük bölgesinde kuzularda küçük ruminant vebası (pestedes petits ruminants ppr)'ın seroprevalansı
SARWAT KHORSHED RAHEEM
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Sağlık YönetimiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN KOZAT
- Yeni ekonomik coğrafya modelleri yaklaşımı ile Türkiye'de yerel vergi gayretinin analizi (2007-2014)
Analysis of local tax effort in Turkey with the new economic geography models approach (2007-2014)
MUSTAFA KIZILTAN
- Kruvaziyer yolcu taşımacılığı kapsamında kruvaziyer limanların etkinliğinin değerlendirilmesi: Alternatif liman önerisi
Evaluation of the cruise ports efficiency within the framework of cruise passenger transportation: An alternative port proposal
KAMİL BİRCAN
- Determination of spatial distributions of greenhouses using satellite images and object-based image analysis approach
Nesne tabanlı sınıflandırma yaklaşımı ve uydu görüntüleri kullanılarak seraların mekansal dağılımının belirlenmesi
GİZEM ŞENEL
Doktora
İngilizce
2023
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM GÖKSEL
PROF. DR. MANUEL ANGEL AGUILAR TORRES
- Sustainable development goals in lower-middle income economy: Relevancy and outlook in Cameroon
Alt gelirli ekonomi'de sürdürülebilir kalkınma hedefleri: Kamerun'da uygunluk ve görünüm
HAMAN ADAMA MOHAMADOU
Doktora
İngilizce
2022
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
