Geri Dön

Kemoterapi alan kanser hastalarında dini inanç ve maneviyatın depresyon düzeyi ve yaşam kalitesine etkisinin belirlenmesi

Determining the role of religious belief/spirituality on coping with the disease in cancer patients on chemotherapy

PDF İndir

  1. Tez No: 390068
  2. Yazar: EDA ÖZGE YAZGAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AYTEN DEMİR ZENCİRCİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hemşirelik, Nursing
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 169

Özet

Tanımlayıcı, kesitsel ve analitik nitelikte olan bu araştırma, kemoterapi alan kanser hastalarının dini/manevi inançlarının, yaşam kalitesine ve depresyon düzeyine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Araştırma Ankara'da bulunan üç üniversite hastanesi ve iki aile sağlığı merkezinde kanser hastası olan ve olmayan olmak üzere iki grupta yürütüldü. Araştırmadaki hasta grubun örneklemini; 02.04.2013-27.03.2014 tarihleri arasında araştırmanın yürütüldüğü üniversite hastanelerinin, tıbbi onkoloji gündüz tedavi birimlerine kemoterapi almak için gelen, Karnofsky Performans puanı ≥ 50 olan, üç ve dördüncü evre kanser tanısı olan, 18 yaş ve üstü okuma yazma bilen, dini inancı olan, anketin doldurulmasını engelleyen nörolojik ve psikiyatrik bozukluğu olmayan, gönüllü olarak araştırmaya katılmayı kabul eden, 400 hasta oluşturdu. Araştırmadaki sağlıklı grubun örneklemini de, 16.09.2013-28.02.2014 tarihleri arasında araştırmanın yürütüldüğü aile sağlığı merkezlerine giden kanser tanısı olmayan,18 yaş ve üstü, okuma yazma bilen dini inancı olan, anketin doldurulmasını engelleyen nörolojik ve psikiyatrik bozukluğu olmayan, gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden 400 birey oluşturdu. Çalışmada veriler araştırmacı tarafından kanser hastası olan ve olmayan bireyler için hazırlanan yarı yapılandırılmış bir anket formu, spiritüel yaşama ilişkin sorular, Ok-Dini Tutum Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği kullanılarak toplandı. Hasta grupta bu sorulara ek olarak, Yaşam Kalitesi Ölçeği EORTC QLQ-C30 (VERSİON 3.0) de uygulandı. İstatistiksel analizlerde parametrik testlerden, iki ortalama arasıdaki farkın önemlilik testi (t test), tek yönlü varyans analizi (one way ANOVA), Tukey testi; non parametrik testlerden, Mann Whithney U testi, Kruskall Wallis varyans analizi, Bonferroni düzeltmeli Mann Whitney U testi uygulandı. Kanser hastası olan ve olmayan gruba ilişkin sayı ve yüzde dağılımlı verilerin karşılaştırılmasında Ki-kare testi kullanıldı. Çeşitli değişkenlerin birbirleriyle ilişkisini saptamak için korelasyon analizi yapıldı. Araştırmadaki sağlıklı bireylerin %74,5'inin kadın, %50,5'inin evli olduğu, %23,8'inin ilköğretim, %39,8'inin ortaöğretim ve %36,5'inin ise yüksekokul mezunu olduğu belirlendi. Araştırmaya katılan hastaların %61,2'sinin kadın, %92,2'sinin evli olduğu, %57,2'sinin ilköğretim, %14,5'inin ise yüksekokul mezunu olduğu saptandı. Bu hastaların %23,4'ünün jinekolojik kanser, %17,5'inin meme kanseri, %15,5'inin akciğer kanseri, %14,8'inin kolerektal kanser, %14,5'inin gastrointestinal sistem kanseri, tanısıyla izlendiği belirlendi. Hücre sınıflaması açısından; hastalıkların %52,5'inin üçüncü evre, %47,5'inin dördüncü evre olarak sınıflandırıldığı, hastaların %23,5'inin iki kür, %10,5'inin ise yedi kür ve daha fazla sayıda kemoterapi aldığı belirlendi. Araştırmaya katılan hastaların şifa aramak için %82,8'inin dua edip namaz kıldığı, %5,5'inin türbe ziyareti yaptığı, %9,8'inin adak ve kurban adadığı, %0,8'inin hocaya gittiği, %0,5'inin muska kullandığı, %2,2'sinin nazarlık kullandığı, %14,5'inin aktara gittiği %0,8'inin ocağa gittiği ve %12,8'inin kutsal sulardan (zem zem) içtiği, sağlıklı bireylerin ise şifa aramak için %72,5'inin dua edip namaz kıldığı, %13,8'inin türbe ziyareti yaptığı % 22,2'sinin adak ve kurban adadığı, %9,2'sinin hocaya gittiği, %4'ünün muska kullandığı, %13,5'inin nazarlık kullandığı, %23,5'inin aktara danıştığı, %3,5'inin ocağa gittiği ve %11,5'inin kutsal sulardan (zem zem) içtiği saptandı. Kadın hastaların dini tutumlarının erkek hastalardan daha olumlu olduğu (p=0,0001), sağlıklı bireylerde ise cinsiyetin dini tutumu etkilemediği belirlendi (p>0,05). Bu araştırmada hasta bireylerin medeni durumunun dini tutumunu etkilemediği (p>0,05) ancak sağlıklı bireylerden evli olanların dini tutumlarının bekarlardan daha olumlu olduğu saptandı (p=0,008). İlköğretim mezunu kanser hastası olan ve olmayan bireylerin dini tutumlarının diğer eğitim düzeyindeki bireylerden daha olumlu olduğu belirlendi (p=0,0001). Bu araştırmada kanser hastası olan ve olmayan bireylerin mesleğinin dini tutumunu etkilediği, çalışmayan kanser hastası olan ve olmayan bireylerin dini tutumunun daha olumlu olduğu belirlendi (p=0,0001). Hasta bireylerin dini tutumunun sağlıklı bireylerden daha olumlu olduğu (p=0,0001), hasta olma durumunun bireylerin sipritüel değerlerini etkilediği ve hastaların siprituel değerlerinde inancın etkin olduğu belirlendi. Bu çalışmadaki hastaların depresyon düzeyinin orta, sağlıklı bireylerin depresyon düzeyinin düşük olduğu ve hastalığın depresyon düzeyini etkilediği belirlendi (p=0,0001). Kanser hastası olan ve olmayan bireylerde medeni durumun, mesleğin ve soy geçmişinde kanser öyküsü olma durumunun depresyon düzeyini etkilemediği belirlendi (p>0.05). Ayrıca kolerektal kanser tanısı olan hastaların depresyon düzeyinin diğer hastalardan düşük, hücre evresi dört olan hastaların depresyon düzeyini evre üç olan hastalardan yüksek olduğu belirlendi. Araştırmamızda hastaların daha çok zihinsel, duygusal ve fiziksel fonksiyonlarının kötü olduğu, yorgunluk, maddi zorluk, ağrı, uykusuzluk, gibi sorunlar yaşadığı ancak cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu ve mesleğin genel yaşam kalitesini etkilemediği belirlendi (p>0,05). Bu araştırmada olumlu dini tutuma sahip olan hastaların yaşam kalitesinde duygusal ve rol fonksiyonlarının daha kötü olduğu belirlendi. Dini tutumu olumlu olan hastaların daha az ağrı ve iştahsızlık semptomu yaşadığı saptandı. Ancak dini tutumun olumlu olmasının depresyon düzeyini etkilemediği belirlendi.

Özet (Çeviri)

This, descriptive, cross-sectional and analytical study was made to determine the effects of religious belief / spirituality on life quality and depression levels in cancer patients on chemotherapy. Research was conducted in three university hospitals and two family health centers in Ankara with two groups: cancer patients and non-cancer individuals. The sample of patient group in the study consisted of 400 patients who came to medical oncology day treatment units of university hospitals in where the research was conducted, to receive chemotherapy between April 2nd, 2013- March 27th, 2014 with Karnofsky performance score ≥ 50, with third and fourth stage cancer diagnosis, 18 year old or above, literate, religious, without neurological and psychiatric disorders preventing to fill the survey, voluntared for the study. The sample of non-cancer group in the study also consisted of 400 people in family health centers, in where the research was conducted between September 16th,2013-February 28th,2014, without cancer diagnosis, 18 year old or above, literate, , literate, religious, without neurological and psychiatric disorders preventing to fill the survey, voluntared for the study. In this study semi-structured questionnaire prepared by researchers for patients and non-cancer subjects, questions about spiritual life, Ok-Religious Attitude Scale and Beck Depression Inventory were applied to collect data. In addition to these questions in the patient group, the EORTC QLQ-C30 Quality of Life Scale (version 3.0) was also used. For statistical analysis parametric tests, the significance of the difference between two average test (t-test), one-way analysis of variance (one way ANOVA), Tukey test and non-parametric tests, Mann Whitney U test, Kruskal-Wallis analysis of variance, Mann-Whitney U test with a Bonferroni correction was applied. Chi-square test was used for comparing of number and percentage distribution data relating to Patients and non-cancer subject. Correlation analysis was performed to determine the relation between various parameters. It is determined that 74.5% of the non-cancer subjects in the study were women, 50.5% were married, 23.8% were primary school, 39.8% were secondary school and 36.5% were college graduates. 61.2% of patients participated in the study were women, 92.2% were married, 57.2% primary school, while 14.5% were found to be college graduates. It is found that of these patients, 23.4% were followed-up for gynecologic cancer diagnosis, 17.5% breast cancer, 15.5% lung cancer, 14.8% colorectal cancer of, 14.5% gastrointestinal tract cancer. For cell classification; diseases classified as 52.5% third stage, 47.5% fourth stage, it is found that 23.5% of patients received two cures of chemotherapy, whereas 10.5% received seven cures of chemotherapy. It is determined that for healing 82.8% of the patients prayed and performed their prayers, 5.5% visited shrines, 9.8% given offerings and sacrifices,0.8% went to preachers , 0.5 % wore amulets, 2.2 %used talismans, %14.5 consulted herbalists, %0.8 visited healers and %12.8 drank holy water. 72.5 % of the non-cancer subjects prayed and performed their prayers, 13.8%visited shrines, 22.2% given offerings and sacrifices, 9.2% went to preachers, 4% wore amulets, 13.5% used talismans, 23.5% consulted herbalists, 3.5% visited healers , 11.5% drank holy water. It ıs found that female patients' religious attitudes was more positive than of male patients was (p = 0.0001), in non-cancer subjects gender did not influence the religious attitude (p> 0.05). In this study, patients' marital status did not affect religious attitudes (p> 0.05), but for non-cancer subjects married individuals' religious attitudes were found to be more positive than unmarried individuals (p=0.008). For both patients and non-cancer individuals primary school graduates' religious attitudes were found to be more positive than other levels of education (p=0.0001). In this study, It is found that profession of the patients and non-cancer individuals influence the religious attitude unemployed patients and non-cancer individuals' religious attitude were more positive (p=0.0001). It is found that patients' religious attitudes were more positive from non-cancer individuals (p=0.0001), being sick effects individual's spiritual values and beliefs of the patients were determined to be effective in spiritual values. It is determined that depression level of patients in this study was medium, non-cancer individuals' depression level was low and that sickness effects depression level. (p = 0.0001). It is determined that Patients' and non-cancer individuals' marital status, occupational status, and family history of cancer do not effect depression level (p>0.05). In addition, depression levels of the patients with colorectal cancer diagnosis was lower than other patients, and the depression level of patients with cell stage four were higher than of the patients with cell stage three. In our study, it was determined that, patients' mental, emotional and physical functions were mostly bad, they had problems such as fatigue, financial difficulties, pain, insomnia however, gender, marital status, educational level and occupation was determined not to have influence on the overall quality of life (p>0.05). In this study, it was determined that in the life quality, emotional and role functions were worse in patients with positive religious attitude. It was determined that patients with positive religious attitudes feel less pain and distaste. However it was revealed that positive religious attitude has no effect on depression level.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    347787

    Kemoterapi alan kanser hastalarının semptom yönetiminde kullandıkları tamamlayıcı tedavi yaklaşımlarının yaşam kalitesine etkisi

    The effect of complementary therapy for symptoms management on life quality of chemothrapy taking cancer patients

    SEMA ÜSTÜNDAG

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    HemşirelikAnkara Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYTEN DEMİR ZENCİRCİ

  2. Tez No

    590326

    Jinekolojik kanserli hastaların destekleyici bakım gereksinimlerinin belirlemesi

    Determining the supportive care needs of patients with gynecologic cancer

    EBRU VAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    HemşirelikÇukurova Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EVŞEN NAZİK

  3. Tez No

    912432

    Kemoterapi alan kanser hastalarında travma sonrası büyüme, baş etme stilleri ve psikolojik sağlamlığın incelenmesi

    Examination of post-traumatic growth, coping styles and psychological resilience in cancer patients receiving chemotherapy

    RABİA KÖKBORU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    PsikolojiYakın Doğu Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AYŞE BURAN

  4. Tez No

    913798

    Kemoterapi alan kanser hastalarında akupresurun konstipasyon ve yaşam kalitesi üzerine etkisi: Sistematik derleme ve meta analiz

    The effect of acupressure on constipation and quality of life in cancer patients receiving chemotherapy: A systematic review and meta-analysis

    ZEYNEP KILINÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Hemşirelikİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BERNA DİNCER

  5. Tez No

    91415

    Kemoterapi alan kanser hastalarında yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi

    Başlık çevirisi yok

    AYLA E. KARAMANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    OnkolojiMarmara Üniversitesi

    Sağlık Kurumları Yöneticiliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HANDE G. HARMANCI

Geri Dön