Türkiye Selçuklu Devleti'nde eğitim sistemi: 1075 - 1308
Education system in Turkey Seljuk State: 1075 - 1308
- Tez No: 391201
- Danışmanlar: DOÇ. DR. M. SUAT BAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
Selçuklularda eğitim sistemi denince ilk olarak aklımıza medreseler gelmektedir. Medreseler Selçuklulardan önce kurulduğu bilinse de yeni ve farklı bir sistemle eğitim veren medreselerin ilk olarak Büyük Selçuklular zamanında kurulduğu, geliştiği ve akabinde de Anadolu Selçukluları'nda büyük bir önem verildiği bilinmektedir. Bu çalışmada başta medreseler olmak üzere eğitim kurumları ele alınmıştır. Selçuklular kurdukları medreselerle eğitim ve kültürel alanda adeta bir çığır açmış bulunmaktaydı. Dini ve müspet ilimleri birlikte okutan medreselerin programı devlet eliyle oluşturulmaya çalışılmış ve gelişmeleri için her türlü imkan tanınmıştır. Bunun yanı sıra medreselerin ekonomik giderleri için büyük vakıflar kurulmuş ve eğitim vermeleri için de büyük bağışlar yapılmıştır. Bu durum sultanların yanı sıra büyük devlet adamları tarafından da yapılmıştır. Bu çağda adeta eğitim kurumu kurma yarışına girişilmiştir. Anadolu Selçuklu coğrafyasına baktığımız zaman bu durumu açıkça görebilmekteyiz. Kurulan bu eğitim kurumları sadece medreselerle sınırlı kalmayıp dönemin şartlarına göre oldukça büyük ve gelişmiş şifahaneler de kurulmuştur. Bu şifahanelerde uygulamalı eğitim verilerek mahir hekimler yetiştirmeye çalışmıştır. Çalışmamızda Türkiye Selçukluları'nın eğitim sistemi incelendikten sonra eğitim sisteminin temel taşları olan müderrisler, bazı ilim ve fikir adamları hakkında da araştırılmalar yapılmıştır. Bu ilim adamlarının hayatları, meslekleri ve eserleri hakkında eldeki kaynaklar doğrultusunda bilgiler sunulmuştur. Bu çalışmada medreseler haricinde eğitim kurumu olan ahilik incelenmiştir. Bütün bunların yanı sıra sistemli bir eğitim kurumu olmayan ahilik de esnaf ve loncalar arasında yaygın bir mesleki ve ahlaki eğitim vermekteydi. Bu oluşum sivil toplum tarafından oluşturulmuş ve katı kuralla dayalı bir anlayış benimsemişti. Bu kurallar ve eğitim sistemleri sayesinde Anadolu ticaretin odağı ve göz bebeği durumuna gelmiştir. Bunun yanı sıra ticaretin devlet eliyle de desteklenip korunması yabancı tüccarları bölgeye hızla çekmiştir. Bir başka eğitim sistemi de atabeglik kurumu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kurum ve uygulamayla melik ve şehzadeler üstün birer siyasetçi ve ilim adamı olarak yetişmekteydi. Sultanlar atabeglik kurumuna ve seçtikleri atabeglere büyük önem vermişlerdir. Atabegleri atarken siyasi ve ilmi açıdan mahir olan kişiler tercih edilerek şehzadelerin en iyi şekilde yetişmeleri sağlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın sonunda Türkiye Selçuklularının eğitim kurumları ve müderrisleri ile Gelişmiş bir eğitim düzeyine ulaştıkları ve Osmanlı eğitim sistemine temel oluşturdukları görülmüştür.
Özet (Çeviri)
There is no doubt that Madrasahs comes first into our minds when the point in issue is education in Seljukians. Although it is known that Madrasahs are founded before the Seljukian times, it is a fact that the madrasahs with novel education systems are founded in Great Seljukian times and these institutions were given utmost importance in later Anatolian Seljukian ages. Seljukians merely pioneered in education and cultural facilities with the madrasahs they established. The syllabi of these institutions are based on the religious and hard sciences and constituted by the state and also they are provided opportunities for growth. Besides these, great charities are founded for the expenses of these institutions and big sums of money are donated for education. These kinds of donations are supported not only by the sultans, but also the other statesmen. In this age, these people were in for constituting new educational institutions. Educational institutions were not only the madrasahs, there were also great hospitals compared to the obstacles of the time. These hospitals based on applied education and they endeavored the growth of skillful doctors. In addition to all of these, Akhistic institutions also provided educational opportunities for the tradesmen in both occupational and ethical issues. This foundation is constituted by the non-governmental organizations and performed with rigid rules. With the help of these rules and the educational facilities, Anatolia became the focus and pupil of trade. Besides these, protection of the government to tradesmen attracted foreign investors to the area. Another type of education system is Atabeg institution. By the help of these institutions, the sovereigns and shahzadahs are raised as great politicians and scientist. Sultans gave utmost importance to Atabeg institutions and the people in these foundations. While assigning Atabegs, Sultans chose the most skillful instructors of time in order to provide the best opportunities for their shahzadahs.
Benzer Tezler
- Türkiye Selçuklu Devleti'nde maden ve maden işlemeciliği
Mining and mineral processing in the Seljuk State of Türkiye
NAİME SÜDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR BEDİRHAN
- Türkiye Selçuklu Veziri Şemseddin Muhammed İsfahani (?-1249)
Turkey Seljuk Vizier Semseddin Muhammed İsfahani (?-1249)
EROL TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ÖZBEK
- Türkiye Selçuklu Devleti idarecilerinin medreselerle münasebetleri
The relation of Turkey Seljuk state administrators with madrasas
ÖZLEM COŞKUN
- Sultan II. Kılıç Arslan ve zamanı
Sultan Kilij Arslan II and his era
İSMAİL KARAKOÇ
Doktora
Türkçe
2023
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHDİN ÇİFTÇİ
- XIII. yüzyıl Türkiye Selçuklu devlet politikasında rol oynayan mutasavvıflar
XIII. century the sufis that play role in state policy at Turkey Seljuk
RECEP HARUN GÜNDÜÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHDİN ÇİFTÇİ