1991 sonrası Trabzon bölgesinin Türkiye'nin Kafkaslar ve Rusya ilişkilerindeki rolü
The role of Trabzon region in Caucasia and Russia relations of Turkey after 1991
- Tez No: 391520
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET TAŞAĞIL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Uluslararası İlişkiler, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Türkiye ve Rusya açısından jeostratejik öneme sahip Karadeniz, Hazar havzasının nimetlerinden faydalanmak isteyen tüm dünya ülkelerinin dikkatini üzerine çeken stratejik bir bölge olmuştur. Bir iç deniz olmasına rağmen, tarih boyunca, boğazlar ve İpekyolu ticaret kavşağında olmasından dolayı bölge, uluslararası açıdan önemini hep korumuştur. Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan sonra Rusya'nın Karadeniz'de harekât alanı genişlemiştir. Uluslararası pazarlara açılan denizde birçok ülke de faaliyetlerini arttırmıştır. Rusların Karadeniz'de özgür dolaşma hakkına sahip olması, Karadeniz'de uluslararası ticaretin artmasına ve Trabzon Limanı'nın da öneminin artmasına sebep olmuştur. 20. yy. başlarında Çarlık Rusya'sının Trabzon'da işgalci durumunda olduğu dönemler bölge için çok sancılı geçmiştir. Döneme ait hatıratlarda Rusların bölge halkına yaptığı zulüm ve çekilen sıkıntılardan bahsedilmektedir. Yine aynı döneme rastlayan Rusya-Türkiye ilişkilerinde önemli olarak ticari ve siyasi antlaşmalar iki ülke arasında bağları güçlendirecek konuma girmiştir. Özellikle 1921'de imzalanan“Moskova Dostluk ve Kardeşlik Antlaşmasıyla”iki ülke karşılıklı toprak bütünlüğünü tanımış, ilk kez Türkiye kelimesinin kullanıldığı antlaşmayla büyük bir devlet tarafından ilk kez Misak-ı Milli tanınmıştır. 1990'lı yıllara kadar geçen dönemde ilişkiler, kimi zaman uluslararası ortamın etkisiyle soğuk, kimi zamansa ekonomik gelişmelerin etkisiyle sıcak geçmiştir. 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla, bağımsızlıklarını kazanan Kafkasya ülkelerinin durumu, Türkiye için heyecan verici ve dış politikası açısından stratejik bir öneme sahiptir. Türkiye, bu ülkelerin bağımsızlıklarını tanıyan ilk ülke olmasının yanı sıra bu bölgedeki cumhuriyetlerle ticari, askeri ve kültürel işbirliğini geliştirmiştir. Diğer yandan 1991-2004 arasında Rusya ile Türkiye, ekonomik ilişkileri güçlendirmek amacıyla birçok antlaşmalar yapmıştır. Yine aynı dönemlerde Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası oluşumlar hız kazanmıştır. Bağımsızlıkların kazanılmasından sonra Kafkasya Bölgesi'nde ticaret ve ikili ilişkiler yalnızca Türkiye ile değil aynı zamanda denizaşırı ülkelerle de daha sıkı ve özgürce yürütülmüştür. Bölgenin yeraltı kaynaklarının önem kazanmasıyla, devletlerin özgüveni artmıştır. 1991 sonrası Türkiye ekonomisine dolaylı olarak katkısı, söz konusu coğrafyaya yakınlığı ve önemli ticaret yollarının merkezinde bulunması açısından Trabzon, Türkiye'nin dış politikasında önemli bir konuma sahiptir. Yakın dönemde bölgede ticari ve kültürel faaliyetlerin artmasıyla, komşu ülkelerle diyalog artmıştır. Ancak enerji projelerinden ve önemli ticaret yollarından uzak tutulması, Trabzon'un ekonomik açıdan istenilen ilerlemeyi göstermesine engel olmuştur.
Özet (Çeviri)
The Black Sea which has a geostrategic importance for Turkey and Russia, has become a strategic region attracting the attention of all countries wishing to benefit from the blessings of the Caspian basin. Despite being an inland sea, have maintained its significance internationally throughout history, because of the straits and being on the junction of the Silk Road trade. After the Treaty of Küçük Kaynarca, Russia has expanded operational area in the Black Sea. Many countries also increased their activities as the sea opened to international markets. The right of Russians to free navigate in the Black Sea, has led to an increase in international trade and with the importance of Trabzon Port. In the beginning of 20th century, the periods that Tsarist Russia was invading in Trabzon had been very painful for the region. In the memories of period the persecution of Russian to the people living in the region and the hardships have been mentioned. In the same period, coinciding with important commercial and political agreements in Russia-Turkey relations have entered a position to strengthen the ties between the two countries.“The Moscow Treaty of Friendship and Brotherhood”signed in 1921, the two countries mutually recognized the territorial integrity, for the first time Turkey word is used in a treaty and for the first time a state has recognized the National Border. Until the 1990s, the relations were sometimes cold under the influence of international environment and sometimes warm with the impact of economic development. In 1991, after the dissolution of the Soviet Union, the states of the Caucasus obtaining the independence is exciting and has a strategic importance in terms of foreign policy for Turkey. Turkey, as well as being the first country to recognize the independence of these countries, has developed its trade, military and cultural cooperation with the republics of this region. On the other hand many of the treaty was made between the years 1991-2004 in order to strengthen economic relations between Turkey and Russia. It has been a period that the Black Sea Economic Cooperation Organization gains pace in regional and international development. After the independence, trade and bilateral relations conducted freely and more stringent in the Caucasus region not only with Turkey but also overseas. The importance of the region's natural resources has increased the confidence of the governments. Trabzon has an important position in, Turkey's foreign policy, by indirectly contribute to Turkey's economy after 1991, in terms of geography and being at the center of important trade routes. In last decade, the increase of commercial and cultural activities have been increased with dialogue between neighbor countries. However, Trabzon could not show desired progress in terms of economy due to keeping away from the energy projects and important trade routes.
Benzer Tezler
- 1991 sonrası dönemde Kuzey Makedonya-Bulgaristan ilişkileri
Bulgarian-North Macedonian relations after 1991
MELEK GÜL ERGUVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihTrakya ÜniversitesiBalkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM KAMİL
- 1991 sonrası Azerbaycan ile ABD arasında imzalanan diplomatik anlaşmaların stratejik analizi
Strategic analysis of diplomatic agreements between Azerbaijan and USA in the post-1991 period
MAHİR SÜLEYMANOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Uluslararası İlişkilerEge ÜniversitesiSosyal, Ekonomi ve Siyasal İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİM MACİT
- 1991 sonrası Türkiye-Azerbaycan ilişkileri
Turkey-Azerbaijan relations after 1991
ZEYNEP SALMANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
PROF. DR. REFET YİNANÇ