1950-1960 dönemi Türkiye'de demokrasi sorunsalı
The problem of democracy in Turkey between 1950-1960
- Tez No: 393262
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESMA TORUN ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Tarih, Political Science, History
- Anahtar Kelimeler: demokrasi, çok partili hayat, CHP ve DP, democracy, multi party system, Republican People's Party, Democrat Party
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Eski Yunan'da ortaya çıkan demokrasi fikri, yüzyıllar içinde farklı uygulanış şekilleri ile yönetim anlayışında yer bulmuştur. Eski Yunan demokrasisi ile çağdaş demokrasi anlayışı arasındaki neredeyse 2000 yıllık zamana rağmen özellikle Fransız İhtilalinden sonra demokrasi toplumların gündemini oluşturan en önemli konulardan biri olmuştur. Ülkelere ve dönemin gerekliliklerine göre değişiklik göstermiş olsa da demokratikleşme hedefi toplumları derinden etkileyen değişikliklere neden olmuştur. Milli mücadele döneminde ise işgal ve kurtuluş mücadelesinin getirdiği olağanüstü koşullara rağmen Atatürk'ün milli mücadeleyi yönetme şeklinin temelinde halk iradesi ve halkın temsili yer almıştır. Kurulan TBMM Büyük Önder'in demokrasiye olan inancının kanıtı olmuştur. Cumhuriyetten sonra çok partili hayata geçiş denemeleri 1946'da Demokrat Parti kurulana kadar hedefine ulaşmış olmasa da, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin demokrasi isteğini açıkça ortaya koymuştur. 1946'dan 1950'ye kadar geçen sürede Cumhuriyet Halk Partisi iktidarı ile Demokrat Parti muhalefeti mecliste, demokrasinin ve çok partili demokratik hayatın devamının sağlanması için mücadele etmişti. 1950 yılında yapılan seçimlerde iktidarı Cumhuriyet Halk Partisi'nden devralan Demokrat Parti ile Türkiye yeni bir döneme girmiştir. 1950-1960 döneminde Türkiye'de Demokrat Parti arka arkaya üç seçim kazanarak iktidarı elinde tutmuştur. İktidarda olduğu süreçteki demokrasi uygulamalarına bakıldığında başlangıçta özgürlük vaatleriyle iktidara geldiği için iktidarının ilk yıllarında siyasal ortamda özgürlükler yer bulmuştur. Ancak on yıllık iktidarın ikinci yarısından itibaren, giderek eski tek parti dönemini aratacak uygulamalara yönelme sürece giderek ağırlık kazanacaktır. Sonunda ortaya çıkan gergin siyasal ortam darbeye zemin oluşturmuştur. 27 Mayıs 1960'da iktidarını askeri darbe ile kaybetmiş olması Türkiye'nin demokratikleşme sürecine olumsuz etkiler yapmış olsa da demokratikleşme çabaları ve 1950 seçimleri ile başlayan değişim süreci devam etmiştir. Demokrat Parti'nin iktidarda olduğu on yıllık dönemdeki özgürlük ve demokrasi bağlamında yaşanan gelişmeler, sonraki dönemleri ve özellikle Türkiye'nin demokrasi serüvenini etkilemesi bakımından önemlidir.
Özet (Çeviri)
The concept of democracy that emerged in Ancient Greece found a place in the understanding of administration through many different ways of application throughout the centuries. In spite of the nearly 2000 years between Ancient Greek democracy and the contemporary notion of democracy, democracy has been one of the most important topics to find place in the agenda of societies especially after the French Revolution. Although seeing modifications according to countries and the requirements of the age, the goal of democratisation caused many changes that deeply affected communities. During the Turkish national struggle, the will of the people and the representation of the people formed the basis of Atatürk's manner of conducting the national struggle in spite of the extraordinary conditions brought by the occupation and struggle for liberation. The Turkish National Assembly that was established was the proof of Atatürk's belief in democracy. Following the founding of the republic, although the aim of a transition to a multi-party system was not successful until the founding of Democrat Party in 1946, it clearly demonstrated the fledgling republic's wish for democracy. During the period between 1946 and 1950, Republican People's Party (CHP) at the government and Democrat Party at the opposition made many efforts at the national assembly to ensure the continuation of democracy and a multi-party democratic life. A new era started in Turkey with Democrat Party which took over government from the Republican People's Party at the elections held in 1950. Winning three elections in a row in the 1950-1960 period, Democrat Party kept its government. Looking at the practice of democracy during its government, the first years of Democrat Party government saw the establishment of certain political freedoms as it had come to power promising freedom. However, after the second half of its ten years in power it increasingly lapsed into practices that caused a longing even for the preceding single-party rule. The tense political atmosphere that resulted paved the way for a military coup. Although the fact that Democrat Party was ousted from government by the military coup of 27 May 1960 had a negative effect on the process of democratisation, the efforts in this way and the process of change that started with the elections of 1950 continued. The developments seen in the ten-year period of Democrat Party government in terms of freedom and democracy are important in their effect on the later periods of Turkey, and especially on Turkey's adventure in democracy.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti Dönemi Türkiye'nin değişen siyasal ve sosyal yapısı (1950-1960)
Democratic Party Period of changing political and social structure of Turkey (1950-1960)
İBRAHİM CEBE
- Türkiye Cumhuriyeti'nin XXIII. hükümeti döneminde çıkarılan kanunlar ve bu kanunların çıkarılması sırasında yaşanan iktidar-muhalefet ilişkisi
The enacted laws during the XXIII. govenmental era of the republic of Turkey and the party in power ? opposition relationship that was experineced while these laws were enacted
SENEM NADAR
- Hükümet programlarının ve milli eğitim şuralarında alınan kararların ilkokul görsel sanatlar dersi öğretim programlarına yansıması (1923-2016)
The reflection of government programs and the decisions taken in the national education councils on elementary school visual arts course curriculums (1923-2016)
SEVGİ KAYALIOĞLU
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ALTINTAŞ
- 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın siyasi biyografisi
8th President Turgut Özal's political biography
SAMİ ORÇUN ERSAY
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÖZGÜR ADADAĞ
- Ortadoğu krizlerine yönelik Demokrat Parti Dönemi Türk dış politikası
Turkish foreign policy towards middle east crises during Democrat Party Era
UĞUR MATİÇ
Doktora
Türkçe
2017
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHARREM HİLMİ ÖZEV