Geri Dön

Sınıf öğretmeni adaylarının çocukların karşılaştığı çevrimiçi risklere yönelik algılarının çeşitli değişkenler açısından

Investigating pre-service primary school teachers' perceived online risks for children

PDF İndir

  1. Tez No: 395185
  2. Yazar: ONUR DÖNMEZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. H.FERHAN ODABAŞI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: sınıf öğretmenliği, öğretmen adayı, çevrimiçi risk algısı, primary school teachers, pre-service teachers, perceived internet risks
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Anadolu Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 163

Özet

Güncel çalışmalara göre, çocukların internete erişim oranları artma, internetle tanışma yaşları ise düşme eğilimindedir. Buna paralel olarak, çocuklar çevrimiçi risklerle daha çok karşı karşıya gelmektedir. Çocukların çevrimiçi fırsatlardan yararlanmalarını desteklemek ve bu ortamlara özgü risklerden etkilenmelerini önlemek önemli bir gündem maddesi halini almıştır. Bu çalışmaların en önemli paydaşlarından biri de öğretmenlerdir. Öğretmenler, çocukların çevrimiçi risklere karşı birincil başvuru kaynakları arasında yer almaktadır. Bu durum öğretmenlerin çevrimiçi risklere yönelik algılarını önemli bir çalışma alanı haline getirmektedir. Çocukların internete erişim yaşlarının düşme eğiliminde olması ve Türkiye'deki anne babaların internet okuryazarlıklarının düşük olması nedeniyle bu çalışmada sınıf öğretmeni adaylarının çevrimiçi risklere yönelik algılarına odaklanılmıştır. Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarının çocukların karşılaştıkları çevrimiçi risklere yönelik algılarının, cinsiyet, güvenli internet kullanımı konusunda eğitim alma, çevrimiçi risklerle karşılaşma, internet kullanma sıklığı ve internette kullanılan servis sayısı değişkenlerine göre incelenmesidir. Bu amaçla, araştırma kesitsel tarama deseninde kurgulanmıştır. Çalışmaya, öğretmen adayları için çocukların karşılaştıkları çevrimiçi risklere yönelik algı ölçeğinin geliştirilmesi ile başlanmıştır. Bu amaçla ilk olarak, alanyazındaki çevrimiçi risk çerçeveleri incelenmiş ve bir çerçeve temel alınmak üzere seçilmiştir. Bir sonraki aşamada bu çerçeve bir uzman paneliyle Türkiye bağlamında değerlendirilmiştir. Bu aşamadan sonra kuramsal çerçevede yer alan boyutlar için göstergeler yazılarak madde havuzu oluşturulmuştur. Oluşturulan madde havuzu, ölçek geliştirme deneyimi olan uzmanların katılımıyla gerçekleştirilen ikinci bir uzman panelinde değerlendirilmiştir. Bu aşamadan sonra ölçeğin pilot formu oluşturularak dil ve yüz görünüş geçerlikleri için uzman görüşlerine tabi tutulmuştur. Uzman görüşlerinin alınmasının ardından, ölçek formu ile pilot uygulama gerçekleştirilerek öğretmen adayları tarafından anlaşılırlığı test edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğinin test edilmesi için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yöntemleri kullanılmıştır. Ölçeğin güvenirliğinin sınanması için iç tutartlık katsayısı ve test – tekrar test güvenirliği yöntemlerine başvurulmuştur. Bu testlerle birlikte“Çocuk ve Ergenlerin Karşılaştığı İnternet Risklerine Yönelik Algı Ölçeği”nin geliştirilmesi tamamlanmıştır. Araştırmanın katılımcıları 2013 – 2014 öğretim yılında Türkiye'deki 19 devlet üniversitesinin eğitim fakültelerinde okumakta olan 1890 sınıf öğretmeni adayıdır. Verilerin analizi için, bağımsız gruplar için t testi, tek yönlü varyans analizi, yinelenen ölçümler için varyans analizi ve parametrik olmayan bağıntı yöntemlerine başvurulmuştur. Araştırma bulgularına göre sınıf öğretmeni adaylarının çocukların karşılaştığı çevrimiçi risklere yönelik algıları yüksektir. Kadın sınıf öğretmeni adaylarının risk algıları, erkek sınıf öğretmeni adaylarına göre yüksektir. Sınıf öğretmeni adaylarının risk algıları güvenli internet kullanımı konusunda eğitim alma ve çevrimiçi risklerle karşılaşma durumlarına göre değişim göstermemektedir. Bunun yanında, öğretmen adaylarının risk algıları ile internet kullanım sıklıkları ve internette kullandıkları servis sayıları arasında bir ilişki gözlenmemiştir. Risk algısı alanyazınına göre, yüksek risk algısı riskten kaçınma davranışının belirleyicileri arasındadır. Bunun bir sonucu olarak, öğretmen adayları çocuklara çevrimiçi teknolojiler konusunda olumsuz bildirimlerde bulunabilir. Ek olarak, öğretmen adayları çevrimiçi teknolojileri derslerine entegre etmeye direnç gösterebilirler. Bu bağlamda, öğretmen adaylarının risk algılarının düşürülmesi için eğitim ve risk iletişimi çalışmalarının gerçekleştirilmesi önerilmektedir. Sınıf öğretmenliği, bilişim teknolojileri öğretmenliği, psikolojik danışma ve rehberlik alanları öncelikli olmak üzere, öğretmen adayları için çocukların karşılaşabileceği çevrimiçi risklere yönelik farkındalık eğitimlerinin verilmesi önerilmektedir. Ek olarak görev yapmakta olan öğretmenler için bu çevrimiçi riskler konusunda meslekiçi eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi önerilmektedir. Bunun yanında, çevrimiçi riskler sorununun diğer paydaşları olan aileler, eğitim yöneticileri, yazılım geliştiriciler ve kanun koyuculara yönelik farkındalık çalışmalarının geliştirilmesi de önerilmektedir. Bununla birlikte, çevrimiçi riskler probleminin çözümününde en önemli adım çocukların sorunlar ve başa çıkma yöntemleri konusunda bilgilendirilmesidir. Bu bağlamda tüm ders içeriklerinde çocukların güvenli ve sorumlu internet kullanımının vurgulanması son derece önemlidir.

Özet (Çeviri)

Contemporary studies reveal that children meet the internet at earlier ages and their internet access rates are on the rise. In line with these trends, children are more frequently exposed to online risks. This requires ensuring children's safe access to online opportunities. Teachers are assumed one of the major stakeholders in sustaining a safe internet experience. Since children frequently refer to teachers about online risks, teachers' perceptions on online risks for children is a hot topic. Recent reports on Turkish parents' lack of internet literacy and current trends in children's internet use, promote the importance of pre-service primary school teachers' perceived online risks threatening children in Turkey. The aim of the current study was to investigate pre-service primary school teachers' perceived internet risks pertaining to children with regard to gender, having trained on safe internet use, online risk experience, internet use frequency and the number of internet services used. The research was designed as a cross-sectional survey study, which began with the instrument development phase. The researcher surveyed the literature for descriptive online risk frameworks. These frameworks were elaborated and one of them was selected as the basis for scale development. Selected framework was evaluated for Turkish context through an expert panel. Followig the expert panel, raw items for each dimension was produced. The item pool was then evaluated through another expert panel, which involved scholars with scale development experience. Following the second expert panel, a pilot form was developed and subjected to expert views for language and face validity. Following these studies the pilot form was administrated to a small sample of pre-service teachers for evaluating the clarity of the items. Next, the pilot form was tested for construct validity through exploratory and confirmatory factor analyses. Reliability of the scale was checked through the Cronbach's α coefficient and test – re-test procedures. Upon completion of these tests the development of“the Scale of Perceived Online Risks for Children and Adolescents”was completed. Participants were 1890 pre-service teachers studying at primary school education departments of 19 Turkish state universities. Data were analyzed with independent samples t tests, one-way between-groups ANOVA, one-way repeated-measures ANOVA and non-parametric correlations. Findings revealed that pre-service primary school teachers demonstrated a high perception level regarding online risks for children. Female pre-service teachers' risk perceptions were higher than that of male pre-service teachers. Pre-service teachers' risk perceptions did not differ in terms of having trained for safe internet and online risk experience. Besides, the correlations between risk perceptions and either internet use frequency or the number of utilized internet services were not significant. Perceived risk literature suggests high perceived risk as a determinant of risk aversion. Teachers with high perceived risk are expected to communicate negative messages to children about the internet. Besides, high perceived risk may result in resistance to technology integration endeavors. Therefore, risk communication and risk mitigation studies are needed for pre-service teachers. Awareness raising campaigs for pre-service teachers are required including but not limited to primary school, IT and psoychological counseling fields. Furthermore, all teachers need to take part in professional development studies on children's safe internet use. The other stakeholders in children's safe internet use are families, peers, mentors, educational administrators, software development companies and policy makers. Holistic awareness raising and risk communication studies covering all stakeholders should be implemented. However, since the most prominent element in children's safe internet use are children themselves, the most fruitfull line of implementation would be empowering the children. Therefore, a holistic approach integrating safe and responsible internet use into all syllabuses is essential.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    895550

    Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin incelenmesi

    Examination of problem solving skills of social studies teacher candidates

    HASAN ARKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi

    Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİDE ERSOY

  2. Tez No

    344485

    Parçalanmış aileye sahip çocukların eğitiminde sınıf öğretmenlerinin karşılaştığı problemlerin belirlenmesi

    Examination of primary school teachers problems in the education of students with broken families

    ZEHRA DUYGU ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. TANER ALTUN

  3. Tez No

    407576

    Zihin engelli ergen kız öğrencilerin cinsel eğitim alma sürecinde öğretmenlerin ve ailelerin karşılaştığı sorunların incelenmesi

    Examining the problems of teachers and parents in who are faced teaching periods about sexsual education of adolesent students with mild intellecvtual disabilities

    ÖZLEM UZUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN SARI

  4. Tez No

    108652

    Öğretmenlere göre ilköğretim 1. kademe (4. ve 5. sınıf) din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin problemleri

    By teachers; the problems of primary school (fourth & fifth classes) religious culture & moral knowledge lesson

    YUSUF KURU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Eğitim ve ÖğretimErciyes Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. M. ŞEVKİ AYDIN

  5. Tez No

    186174

    Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması

    Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias

    MAHMUT AVCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    FelsefeAtatürk Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI

Geri Dön