Geri Dön

Ergitmeli yığma yöntemiyle üretim yapan 3D yazıcılarda çift filament süren ekstruder tasarımı

Double filament extruder design for 3D fused deposition modelling printer

PDF İndir

  1. Tez No: 398115
  2. Yazar: KEMAL OKTAY
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. VEDAT TEMİZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mühendislik Bilimleri, Engineering Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Konstrüksiyon ve İmalat Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 101

Özet

Gelişen teknoloji, eskiden insanların yapılmasını ve kullanılmasını hayal ettiği ürünleri hayatımıza sokmaktadır. İnsanlar ilk çağlardan beri kimi zaman hayatlarını kolaylaştırmak için, kimi zamanda soyut dünyada yarattığı düşünceyi somut hale getirmek için aletler, eşyalar ve sanat eserleri meydana getirmektedir. İhtiyaçları, düşünceleri ve duyguları somut hale getirme çabası, ilk çağlarda mevcut taşları yontmak ve onları belli bir düzen içinde bir araya getirmekle başlamıştır. Gelişen teknoloji ve insanlığın bilgi birikiminin artması, kullanılan malzemeleri ve üretim tekniklerinin gelişmesini sağlamıştır. Günümüzde 3D yazıcılar sayesinde hayalini kurduğumuz veya ihtiyacımız olan parçanın 3D tasarımını yaparak kısa sürede parçayı elde edebilmekteyiz. 3D yazcılara ilk olarak ihtiyaç duyulma sebebi gelişen tasarım ve analiz teknikleriyle tasarlanan yapıların gerçek modeller ile ne derecede örtüştüğünü görebilmek, ürünün gerçek modelini görerek insanda yarattığı algıyı anlayabilmek ve ürünü üç boyutlu olarak inceleyerek tasarım esnasında fark edilemeyen sorunları görebilme ihtiyacıdır. Geleneksel üretim metotlarıyla parçaların üretilebilmesi, parçanın boyutuna uygun ham maddenin temini, üretimin yapılacağı aletlerin ayarlanması ve işçiliğe ihtiyaç duymaktadır. Karmaşık geometrilerde ise bunlara ek işlemler de dahil olarak parçanın üretim süresi ve maliyeti katlanarak artmaktadır. Geliştirilen 3D yazıcı teknolojisi tasarlanan parçaları hızlı, final ürüne yakın ve kaliteli olarak üretmektedir. Parçanın üretiminin yapıldığı malzemeler toz, filament vb. halde bulunduğu için geleneksel yöntemlerde olduğu gibi parçanın çapına veya kalınlığına göre ayrı malzeme temini gerekmemektedir. 3D yazıcılarının tarihçesine baktığımızda ilk 3D yazıcı Charles Hull'un fotopolimeri malzemeyi lazer ışınıyla kürleyerek katman katman katı cisim oluşturabileceğini fark etmesiyle başlamıştır. 1984 senesinde CAM kullanarak ilk 3 boyutlu parça üretimini gerçekleştirmiştir. Daha sonra Scott Crump polimer malzemeyi birbiri üzerine ergiterek üç boyutlu parçalar üretebileceğini fark etmiştir. Scott Crump'ın bulduğu bu yönteme Ergitmeli Model Yığma“ (FDM) adını vermiştir. Scott Crump bulduğu sistemin tanımını ilk aldığı patent olan Modelling Apparatus for Three-Dimensional Objects'te şu şekilde yapmıştır: ”Katı halde bulunan malzemenin önceden karar verilen bir sıcaklıkta ergitilerek kontrollü bir şekilde ekstruderin uç kısmından üretim bölgesine akıtılmaktadır. Aparatın uygulaması esnasında tercihen CAD ve CAM yazılımlarından faydalanılabilinir. Uygulama kendi kendine sertleşebilen mumlar, termoplastik reçineler, ergimiş metaller, köpüren plastikler, iki parçalı epoksiler ve camlar gibi katılaşma esnasında önceki katman ile bağ kurabilen tüm malzemelere uygulanabilmektedir.“ . Ekstruder, 3D yazıcıdaki filamenti katı – sıvı ve sıvı – katı fazları arasında geçiş yapmasını sağlamaktadır. Birden fazla filament sürme yeteneğine sahip ekstruderlere çoklu filament süren ekstruderler denmektedir. Tek filament süren ekstruder ile yapılan üretimde ekstruder tek filament sürebildiği için ana yapı ve destek yapı aynı filament malzemesinden üretilmek zorundadır. Ana yapının ve destek yapının aynı malzemeden yapılması, parçanın temizlenmesi esnasında ayrılacak destek kısmının anlaşılmasını zorlaştırmaktadır. Bu olayın bir diğer dezavantajı ise iki yapının da dayanımının aynı olmasından dolayı destek yapının temizlenmesi esnasında ana yapının da zarar görmesidir. Çoklu filament sürebilen ekstruderlerde destek yapı genelde suda çözünen filament ile yapılmaktadır. Parçanın üretimi gerçekleştikten sonra suya atılır ve destek yapısı suda çözünerek kaybolmaktadır. Çoklu filament süren ekstruderlerin bir diğer avantajı ise renkli ve kompozit 3D parçaların üretilebilmesine imkan sağlamaktadır. Ancak çoklu filament süren 3D yazıcıların fiyatları standart ana kart kullanamadığı, iki adet step motor kullandığı için fiyatları normal 3D yazıcılarının iki katıdır. Ayrıca kartlarının yeni olması ve sistemde yaşanan problemler nedeniyle çoklu filament süren ekstruderlerin bir ekstruderi bozulmakta ve tek filament süren yazıcılar gibi çalışmaktadır. Tek step motor ile iki filament sürebilen bir ekstruder, hem çoklu filament süren ekstruderlerin destek filamenti sürebilme, renkli ve kompozit parçalar basabilme özelliklerini hem de tek filament süren ekstruderin fiyat ve stabil çalışma avantajlarını sağlayacağı düşünülmektedir. Ekstruderin tek step motor ile iki filamenti sürebilmesi için filamentlerden hangisini süreceğini ayarlayan bir mekanik sisteme ihtiyaç duymaktadır. Bu doğrultuda yapılan düşünceler etrafında iki alternatif konsept tasarlanmıştır. Alternatif 1'de yön ayrımının kavrama kullanılarak yapılmasına karar verilmiştir. Kavramalar, döner haldeki bir parçanın aynı eksen üzerinde bulunan bir parçaya enerjinin istendiği zaman aktarılmasını sağlayan mekanizmalardır. Bizim mekanizmamızda da enerjinin istendiği zaman istenen yere aktarılması gerektiği için kavrama kullanmak son derece uygundur. Tasarımını yapacağımız ekstruderde step motor dışında dışarıdan sistemi tahrik edecek hiçbir parça kullanılmayacağı için kendiliğinden devreye giren ve devreden çıkabilen bir kavrama kullanmamız gerekmektedir. Kullanacağımız kavramada ayırt edici etken yön olduğu için dönme yönüne göre enerji aktarımı yapan kavrama sistemlerini incelememiz gerekmektedir. Kuvvet ayrımı için tek yönlü bilyeli rulman seçilmesi kesin isteklerde ki aktif pasif geçiş süresini de sıfıra düşürmektedir. Filament ezici dişliler filamenti kaydırmadan sürme konusunda karşılaştırıldığında A ve C tipi filament ezici dişliler ön plana çıkmaktadır. C tipi filament ezici dişli A tipine göre filamentin üzerine daha küçük izler bırakmakta ve bu nedenle sıcak sonda daha homojen bir ergime sağlamaktadır. Fakat sıcak sonda yapılacak ayarlamalarla bu problemin etkisi azaltılabilmektedir. Dişliler fiyat olarak incelendiğinde A filament ezici dişlisi daha avantajlı gözükmektedir. Kesin istekler göz önüne alındığında A tipi filament ezici dişli ile yapılacak tasarım daha uygun durmaktadır. Alternatif tasarım 2'nin oluşturulması ilk tasarımda da olduğu gibi ”İki filament arası geçiş süresi uzun olmayan ve filamentleri kaydırmayan standart boyutlarda bir ekstruder." düşüncesiyle yola çıkılmıştır. Bu tasarım yapılırken sürülecek filamentin belirlenmesi ilk alternatifte de olduğu gibi step motorun dönüş yönü ile tayin edilmektedir. Dönüş yönüyle birlikte sistemin üzerine yerleştirilen mekanizma sürülecek olan filamenti sıkıştırarak kuvvet tahriği almasını sağlamaktadır. Alternatif 2'de filament ezici dişli için alternatif 1'de yapılan çalışmanın aynısı geçerlidir. Bu nedenle alternatif 2'de de alternatif 1'de olduğu gibi A tipi filament ezici dişli kullanılmıştır. Alternatif 2'nin çalışma şekli, hareket fonksiyonlarının içeriği ve detayları Arçelik A.Ş.'nin gizlilik kapsamı dolayısı ile verilememektedir. Alternatifin değerlendirme kriterleri belirlendikten sonra bu kriterlerin sistem için arz ettiği önem miktarına göre ağırlıklar belirlenmiştir. Dağıtılan bu ağırlıklar, fayda değer analizinin yapılması esnasında üst kriter kat sayısı ile çarpılarak alt değerin ağırlık kriterinin hesaplanmasını sağlamaktadır. Sistemde yer alan tüm alt kriterlerin değer katsayısı toplamları 1'e eşit olmalıdır. Sistemi değerlendirme işleminde sisteme 1 ile 10 arasında değer puanı verilmektedir. Verilen değerlendirme puanları sistemin alt değer kat sayısı ile çarpılarak alt değer kriterinin ağırlıklı değerlendirmesinin hesaplanmasını sağlar. Yapılan fayda - değer analizine göre aleternatif 1 6,78 puan ve alternatif 2 4,64 puan almıştır. Yapılan fayda-değer analizi alternatif 1'in alternatif 2'den daha iyi bir tasarım olduğunu göstermektedir. Niceliksel tasarım sürecinde, benchmark ürünler, mevcut sistemler ve litaratür değerleri baz alınarak malzeme ve komponent seçimleri yapılmıştır. Üretilen prototip ile yapılan denemelerde sistem sorunsuz olarak çalıştığı görülmektedir. Fakat sistemin uzun süre çalışması esnasında göstereceği davranışlar ve alınan komponentlerin değerlerinin yeterliliği yapılacak olan uzun süreli testler ile sınır şartların zorlandığı denemeler sonucunda ortaya çıkacaktır. Yapılacak olan testler ve denemeler sonucunda gerekli değişiklikler yapılarak tasarımı yapılan ekstruder üretime hazır bir ürün haline gelmesi beklenmektedir. Ürünün standart tek filament süren 3D yazıcılara takılması durumunda yazıcıları iki filament süren 3D yazıcıya çevirmektedir. Ürünün tüm 3D yazıcılara entegre edilebilmesi, üründen elde edilecek karın yanında markanın sektörde tanınmasını da sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

The developing technology actualizes the products which the people had once dreamed of making and using. Since the early ages, people have created tools, properties and art objects in order to make their lives easier and to embody the idea created in the abstract world. The effort to embody the requirements, the ideas and the emotions has started in the early ages by knapping the existing stones and collecting them in a certain order. The developing technology and the increasing knowledge of people have provided the improvement of current materials and production techniques. Today, we can obtain the item that we imagine and need in a short time by making its 3D design thanks to 3D printers. The reason why we need 3D printers in the first instance is to be able to see to what extent actual models and the structures designed with developing analysis and design techniques overlap with each other, to understand the perception created on people by seeing the actual model of the product and to overcome the problems that have not been noticed in the design phase by viewing the product in three dimensional way. Producing the items with traditional production techniques requires the raw material suitable for the size of item, the labour and the arrangement of the tools which the production will be made with. On the other hand, in complex geometry, the production time and cost of the item including overhead operations is increasing exponentially. Developed 3D printer technology produces designed items with high quality, quickly and closely to the final product. There is no need for different materials in compliance with the diameter or thickness of the item as so in traditional methods because the materials which the production of the item is made of are in the state of powder, filament etc. When examining the history of 3D printers, the first 3D printer started when Charles Hull noticed that he could create a solid body by curing photopolymer material with laser light layer by layer. The first 3D item production was carried out in 1984 by using CAM. Later, Scott Crump noticed that he could produce 3D items by fusing polymer material on each other. This method found by Scott Crump was called Fused Deposition Modelling. In Modelling Apparatus for Three-Dimensional Objects, his first patent, Scott Crump defined the system which he found as that“The material in solid state is discharged from the tip of the extruder to the production section in a controlled manner by being fused at a certain heat. During the practice of apparatus, preferably CAD and CAM can be utilised. It can be practised on all materials which can correlate with the previous layer during solidification like self-hardening waxes, thermoplastic resins, molten metals, two-part epoxies, foaming plastics, and glass.”Extruder provides the transition of the filament in 3D printer between solid-liquid and liquid-solid phases. The extruders which can apply more than one filament are called multiple filament extruders. In the production which is made with filament extruder, the primary structure and the backbone structure need to be manufactured from the same filament material since the extruder can apply one filament. The primary and the backbone structure's made of the same material complicates the finding out of the back-up part which is separated during the phase of cleaning of the item. Another disadvantage of this case is that the primary structure is damaged during the cleaning of the backbone structure due to the sameness of toughness of two structures. The backbone structure is generally made with water soluble filament in multiple filament extruders. The item is thrown to the water after production and the backbone structure perishes by dissolving in water. However, the price of the 3D printers that can apply multiple filaments is twofold of the normal 3D printers because the former uses two stepper motors instead of the motherboard. Besides, one extruder of the multiple filament extruder breaks down due to the newness of their motherboard and the problems encountered in the system and it works like filament extruders. It is thought that one extruder which can apply two filaments with only one stepper motor provides both the features of multiple filament extruders like ability to apply the backup filament and to print colourful and composite items and the advantages of the filament extruder like the price and stabile working. Extruder needs a mechanical system that arranges which filament will be applied in order to apply two filaments with only one stepper motor. Two alternative concepts have been designed around the ideas made in this in this direction. In Alternative 1, it is decided that separation of direction should be made by using clutch. Clutches are the mechanisms that provide the transmission of the energy from an item in the rotary state to another item in the same axis on request. In our mechanism, using clutch is profoundly proper because the energy must be transferred to the preferred place on request. We must use a clutch which can activate and deactivate itself automatically in the extruder that we will design since we cannot use any tool that will disturb the system from the outside excluding the stepper motor. We must analyze the clutch systems that transfer the energy according to the direction of rotation because the distinctive factor in the clutch that we will use is direction. Selection of one way clutch bearing for the segregation of power reduces asset-liability period of transition in certain requests to zero. Type A and type C filament drive gears come to the forefront when they are compared in terms of applying the filament without sliding. C type filament drive gear makes smaller marks on the filament in comparison with A type. Thus, it provides a more homogeneous fusion in the hot end. But the effect of this problem can be reduced with the arrangements made in the hot end. A type filament drive gear is more advantageous when the gears are compared in terms of the price. In view of certain requests, the design which will be made with A type filament drive gear seems more feasible. Alternative 2 is designed on the basis of the idea, that is,“a standard-size extruder which has a short transition time between two filaments and does not slide the filaments”as in the first design. During designing, which filament will be applied is determined in compliance with the direction of the rotation of the stepper motor as in the first alternative. Together with the direction of rotation, the mechanism positioned on the system provides propulsion of force by compressing the filament which will be applied. The same process in the Alternative 1 is valid for the filament drive gear in Alternative 1. For this reason, A type filament drive gear is used also in Alternative 2 as in Alternative 1. Alternative 2's way of work cannot be given due to the scope of confidentiality of Arçelik A.Ş and the content of the functions of movement. After evaluation criteria of the alternative are determined, coefficients are designated in accordance with the importance of these criteria for the system. During the utility-value analysis, these dispensed coefficients provide the calculation of the lower value's coefficient criteria by being multiplied with the coefficient of the upper criteria. The sum of all the lower criteria's coefficient of value in the system must be equal to 1. In the process of evaluating the system, a value score between 1 and 10 is given to the system. The given value scores provide the calculation of the weighted evaluation of the lower value criteria by being multiplied with the lower value's coefficient of the system. According to the utility-value analysis, Alternative 1 has taken 6.78 points while Alternative 2 has taken 4.64 points. The utility-value analysis shows that Alternative 1 is a better design than Alternative 2. In quantitative design process, selections of material and component are made based on the benchmark products, the current systems and the values of literature. In the tries made with the produced prototype, it is seen that the system functions properly. However, the behaviours which the system will show during the long-term working and the sufficiency of the received components' values will show up as a result of the long standing tests and the tries which force the limiting conditions. As a result of the tries and tests, it is expected that the designed extruder becomes ready for the production with the required modifications. When the product is attached to standard 3D printers applying one filament, it transforms them into 3D printers applying two filaments. The integration of the product to the all 3D printers will ensure the recognition of the brand in the sector along with the profit that will be obtained from the product.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    763413

    Elektrik – ark ergitme yöntemiyle 3B metal yazıcı geliştirilmesi ve eklemeli üretim baskı parametrelerinin incelenmesi

    Developing 3D metal printer with electric – arc melting method and examination of addtive manufatruing printing parameters

    MUSTAFA SEFA KARAKIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Makine MühendisliğiBursa Uludağ Üniversitesi

    Otomotiv Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT YAZICI

  2. Tez No

    879053

    Design of multifunctional architected cellular structures under dynamic loads

    Dinamik yükler altında çok fonksiyonlu mimarilendirilmiş hücreli yapıların tasarımı

    ZANA EREN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Havacılık ve Uzay Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Uçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZAHİT MECİTOĞLU

  3. Tez No

    656823

    Tel beslemeli ark ergitmeli eklemeli imalat yöntemiyle üretilen parçaların ısıl davranış, geometrik, mekanik ve metalürjik özelliklerinin araştırılması

    Investigation of thermal behavior, geometrical, mechanical and metallurgical properties of wire arc additive manufactured parts

    AHMET SUAT YILDIZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Makine MühendisliğiGazi Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OĞUZHAN YILMAZ

  4. Tez No

    666706

    Eklemeli üretim yönteminde kullanılan lazer cihazı gücünün, metal porselen bağlantı dayanımı ve metalin mikro yapısına etkisinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the effect of laser power used in the additive manufacturing method on metal porcelain bond strength and micro structure of metal

    HÜSEYİN OZAN TEMİZKANLI

    Diş Hekimliği Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Diş HekimliğiErciyes Üniversitesi

    Protetik Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYDAR ALBAYRAK

  5. Tez No

    334617

    TM yöntemiyle üretilmiş alüminyum esaslı SiCp takviyeli kompozit ile 304 paslanmaz çeliğin sürtünme kaynağıyla birleştirilebilirliğinin araştırılması

    The investigation of weldability of al based SiCp reinforced composite, which is produced by PM method with 304 stainless steel by friction welding

    ZÜLKÜF BALALAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Metalurji MühendisliğiFırat Üniversitesi

    Metal Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİYAZİ ÖZDEMİR

Geri Dön