Uruk kültürünün yayılım teorileri
Expansi̇on theori̇es of the Uruk culture
- Tez No: 399419
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AHMET UHRİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Uruk Kültürü, Mezopotamya, Kolonizasyon, Geç Kalkolitik dönem, Kuramsal Arkeoloji, Uruk Culture, Mesopotamia, Colonialism, Late Chalcolithic Period, Theoretical Archaeology
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
MÖ 4.binyılın başlangıcında Uruk adı verilen erken bir Mezopotamya Kültürü ortaya çıkar ve kısa sürede Kuzey Mezopotamya'ya yayılıp yerleşimler kurmaya başlar. Bu yayılım dünyanın bilinen en erken kolonizasyon hareketidir. Uruk Kültürü insanlığın kültür tarihine çok önemli yenilikler ve gelişmeler kazandırmıştır. İlk kez Mezopotamya'nın verimli ovalarında ortaya çıkan“devlet mekanizması”, yine ilk kez Mezopotamya'da kurulmaya başlanan“kentler”, bu gelişmelerin hem nedeni hem sonucu olarak görülen“yazının icadı”,“ilk kolonizasyon faaliyetleri”, bölgeler arası etkileşimin önemli kollarından biri olan“ticaret”bunların başında gelir. Uruk Kültürü üzerine yapılan araştırmalar hem Kuzey hem de Güney Mezopotamya'da arkeoloji biliminin kendi gelişim süreci içerisinde uzun yıllardır yürütülmektedir. Özellikle ülkemizde baraj projeleri kapsamında kalan Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki birçok arkeolojik yerleşimde tespit edilen bu kültür genel olarak Geç Kalkolitik dönem içerisinde yer almaktadır. Geç Kalkolitik dönem kronolojisi Kuzey ve Güney Mezopotamya'da bölgeler arası farklılıklar nedeniyle uzun yıllardır tartışılmaktadır. Son dönemlerde yapılan araştırmalar sonucunda yeni bir kronolojik dizin elde edilmiş ve bu kültürün ortaya çıkışı, etkileşim gösterdiği bölgeler ve kültür tarihimizde kapsadığı aralık ve önemi netleşmeye başlamıştır. Uruk Kültürü araştırmaları ilk zamanlar sadece yapılan arkeolojik kazılarda bu kültürün maddi kalıntılarının tespit edilmesiyle başlasa da son dönemlerde kuramsal çatılar altında araştırılmaya açılmış ve önemli sonuçlar elde edilmiştir. Bu kültür hakkında ilk sistematik çalışmayı yapmış olan Guillermo Algaze, ünlü sosyolog Immanuel Wallerstein'ın Modern Dünya Sistemi adlı eserinde ilan ettiği 16-19.yüzyıllar arasında bugünkü modern dünya sisteminin başlangıcı olarak nitelendirdiği Dünya Sistemi Teorisi'ni Uruk Kültürü üzerine uygulamış ve bu kuramın getirisi olarak Uruk'un Mezopotamya'nın merkezinde güçlü bir devlet olarak ortaya çıktığını ve ihtiyacı olan hammadde için çevre bölgeler ve Kuzey Mezopotamya'yı sömürgeleştirmeye çalıştığını iddia etmiştir. Ancak buna karşı çıkan araştırmacılar yapmış oldukları kazılar ve diğer çalışmalarla hem bu kuramın doğru olup olmadığını tartışmış hem de yeni kuramlar ortaya atmışlardır. Bu kuramsal çalışmanın da asıl amacı bu kültürün araştırılmasında anahtar olan kuramların ne olduğu, var olan kuramların doğru ve yanlışları, yine son araştırmaların ürünü olan yeni kuramların nasıl şekillendiği ve bunların da doğru ve yanlışlarını incelemektir.
Özet (Çeviri)
The Uruk Culture emerges as an early Mesopotamian culture in early 4th millenium B.C. and expands throughout northern Mesopotamia and settles. This expansion is as known earliest colonialism activity of the world. The Uruk Culture procured important developments and innovations for human history. This developments and innovations are“state mechanism”that emerging firstly in Mesopotamia alluvial,“cities”that be constituted firstly in Mesopotamia like state mechanism,“archaic texts”which is both reason and result of this developments,“earliest colonialism activity”,“trade”which is an important method of interregional interaction. The Uruk Culture Researchs continues for a long while in southern and northern Mesopotamia and this culture especially seems in Great Mesopotamia in addition to this culture seems in southern Turkey due to dam salvage excavations and dates to Late Chalholithic Period. Late Chalholithic chronology be argued because of interregional differents in southern and northern Mesopotamia for long years. The current researchs created a new chronology table and so we can better understand the emerging of this culture, its interaction regions and its important developments for human history. The Uruk Culture be studied in early years just to survey and excavate on mounds that have deposits about sequence of Uruk period but now researchers changed their viewpoints so then this cultere be researched with some theorical frameworks. First systematic theoritical study about Uruk Culture made by Guillermo Algaze. Algaze adapted sociologist Immanuel Wallerstein's world-system theory which is suggest present system be formed in 16-19.century and genarated himself Uruk world-system theory. Algaze suggests that Uruk emerged as powerful core state in Mesopotamian and expanded throughout northern Mesopotamia for to resolve lack of raw materials sources in Mesopotamian heartland. But some researchers refuse to Uruk world-system theory, instead of suggests new alternative theory with their new researchs. This Master's Thesis is analysing this theoritical studies about Uruk Culture and questions "which one proper ?
Benzer Tezler
- M.Ö. 4. Binyılda Uruk kültürünün Güneydoğu Anadolu yayılımı ve bunun kültürel sonuçları
Uruk culture expansion of the southeastern Anatolia in BC 4. Millennium and its cultural results
AYDOĞAN BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ArkeolojiEge ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALUK SAĞLAMTİMUR
PROF. DR. EŞREF ABAY
YRD. DOÇ. DR. AHMET UHRİ
- Koyu yüzlü açkılı mallar ile karaz keramiği arasındaki ilişkiler sorunu
Stressing the relationship between dark faced burnished wares and Karaz wares
ALİ ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH SEMİH GÜNERİ
- Yukarı Habur bölgesi iki Cırcıp vadisi ve çevresinin arkeolojik araştırması
The Archeaological survey of the upper Habur area Cırcıp valleys and their ristrict
EYYÜP AY
- MÖ 3. ve 2. binyıl Kuzey Suriye'de kentleşme süreci
The urbanization process in North Syrian in the 3. and 2. millenium B.C.
NAGİHAN BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiGaziantep ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TİMUR DEMİR