Testing the Vulnerability-Stress-Adaptation Model in Turkey: A dyadic model
İncinebilirlik-Stres-Uyum Modelinin Türkiye örnekleminde sınanması: Çift modeli
- Tez No: 399831
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜROL FIŞILOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Bu çalışmanın amacı, evlilikte incinebilirlik-stres-uyum modeli çerçevesinde algılanan sosyal desteğin ve çatışma çözüm stillerinin, duygulanım, olumsuz yaşam olayları ve evlilik uyumu arasındaki ilişkilerdeki potansiyel aracı rolünü incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, Aktör-Partner Bağımlılık Modeli (APIM), kişinin kendi boyutlarıyla beraber (aktör etkisi) kişinin kendisi ve partnerinin boyutları (partner etkisi) arasındaki ilişkiyi de incelemek üzere kullanılmıştır. Çalışmada hepsi ilk evliliklerinde, en az ilkokul eğitimini tamamlamış, büyük şehirlerde yaşayan, resmi nikahlı 165 evli çifte yer verilmiştir. Demografik bilgi formu, Çiftler Uyum Ölçeği, Pozitif ve Negatif Duygu Durum Ölçeği, Yaşam Deneyimleri Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Çatışma Çözüm Stilleri Ölçeği kullanılmıştır. APIM yoluyla evlilik süreleri, çocuk sayısı ve çiftlerin eğitim seviyeleri kontrol edilerek modelin sınanması amacıyla bir dizi yol analizi uygulanmıştır. Sonuçlar ele alındığında birçok aktör ve partner etkisi bulunmuştur. İlk olarak, olumlu duygulanımı yüksek olan ve olumsuz yaşam deneyimi düşük olan erkekler sosyal desteklerini de yüksek olarak algılamakta ve bu durum yüksek evlilik uyumunu yordamaktadır. İkinci olarak, olumlu duygulanımı yüksek olan kadınların olumlu çatışma çözüm stillerini kullanma eğilimleri yüksek olmakta ve bu durum hem kendilerinin hem eşlerinin evlilik uyumunu anlamlı olarak yükseltmektedir. Aksine, olumsuz duygulanımı yüksek olan kadınların ve erkeklerin olumsuz çatışma çözüm stillerini kullanma eğilimleri yüksek olmakta ve bu durum hem kendilerinin hem eşlerinin evlilik uyumunu anlamlı olarak düşürmektedir. Buna ek olarak, erkeklerin tecrübe ettiği olumsuz yaşam olayları arttığında olumsuz çatışma çözüm stili kullanma eğilimi artmakta ve bu durum hem kendilerinin hem eşlerinin evlilik uyumunu anlamlı olarak düşürmektedir. Diğer yandan, kadınların tecrübe ettiği olumsuz yaşam olayları arttığında erkeklerin olumsuz çatışma çözüm stili kullanma eğilimi azalmakta ve bu durum hem kendilerinin hem eşlerinin evlilik uyumunu anlamlı olarak yükseltmektedir. Çıkan sonuçlar daha önce alanda yapılmış çalışmalarla birlikte değerlendirilip araştırmanın varsayımları ve sınırlamaları tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The main aim of this dissertation was to test the role of perceived social support and conflict resolution styles as potential mediators of the relationships among affect, negative life events and marital adjustment within the framework of the vulnerability-stress-adaptation model of marriage. To that end, it was planned to conduct the actor-partner interdependence model (APIM) to investigate not only the association among person's own dimensions (actor effect) but also the association between person's own and partner's dimensions (partner effect). The study involved 165 married couples who were in their first marriages, had at least primary school education, lived in big cities, and got official marriage. A demographic information form, Dyadic Adjustment Scale, Positive and Negative Affect Schedule, Life Experiences Survey, Multidimensional Scale of Perceived Social Support, and Conflict Resolution Styles Scale were administered. The models were tested by utilizing a series of path analyses, using the APIM and by controlling length of marriage, number of children, and education levels of spouses. Results yielded a number of actor and partner effects. Firstly, they revealed that husbands who showed higher positive affect and experienced lower negative life events, perceived higher social support, and this in turn, predicted own marital adjustment as higher. Secondly, another finding was that wives who reported higher positive affect tended to use more positive conflict resolution, and this in turn, increased both their and their husbands' marital adjustment. However, both wives and husbands who reported higher negative affect tended to use more negative conflict resolution, and this in turn, decreased both their and their partner's marital adjustment. Additionally, husbands who experienced higher negative life events tended to use higher negative conflict resolution, and this in turn, decreased both their and their wives' marital adjustment. Furthermore, when wives experienced higher negative life events, husbands used less negative conflict resolution, and this is turn, increased both wives' and husbands' marital adjustment. The results were discussed with reference to the related literature together with the implications and limitations of the research.
Benzer Tezler
- Banka sektörü üzerinde stres testi: Türkiye ve ABD karşılaştırması
Stress testing in the banking sector: A comparison of Turkey and USA
ŞERİFE KILIÇASLAN
- Macro stress-testing approach of credit risk: Turkish case
Kredi riskine makro-stres testi yaklaşımı: Türkiye örneği
ALİ YAVUZ POLAT
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
EkonomiBoğaziçi Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET FARUK AYSAN
- Performance analysis of banks in Turkey using CAMELS, stress testing and internal credit rating approaches case study: Six Turkish banks during 2005 to 2016
Türkiye'de CAMELS, stres testi ve kredi derecelendirme yaklaşımları kullanılarak bankaların performans analizi - 2005-2016 yılları arasında altı Türk bankası örnek olay incelemesi
MASOUD GHAZAVIKHOURASGANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Bankacılıkİstanbul Bilgi ÜniversitesiFinansal Ekonomi Ana Bilim Dalı
Assist. Prof. Dr. SEMA BAYRAKTAR TÜR
- Türk bankacılık sektörünün finansal istikrarının stres testi yöntemi ile analizi
Analysis of Turkish banking sector financial stability with stress testing
ÇAĞATAY BAŞARIR
- Present and future humid heat extremes and population exposure in Türkiye
Türkiye'de mevcut dönem ve gelecekteki nemli aşırı sıcaklıklar ve nüfus maruziyeti
BERKAY DÖNMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YURDANUR ÜNAL
