Mimarlıkta sembolizm ve simgesel anlam
Symbolism and symbolic meaning in architecture
- Tez No: 406550
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM BAŞAK DAĞGÜLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Sembolizm, insanın kendini ifade etmek, düşünce ve hissiyatlarını somutlaştırabilmek için kullandığı en önemli yöntemlerden biridir. Evrenselleşmiş sessiz bir konuşma lisanı olan sembol, genelde dinsel, felsefi ve estetik açıdan yorum yapıp duygu ve düşünceleri yansıtan bir sistemdir. Farklı dönem ve kültürlerde, farklı unsurları simgelemek üzere çeşitli eleman ve tasarım yöntemleri kullanılmıştır. Bu bağlamda, en sık kullanılan sembollerden olan sayı ve geometri unsurlarıyla geliştirilen semboller, önemli simgesel anlamlar içermektedir. Sayılar, taşıdıkları gizli ve soyut manalarla sembolizmin en iyi ifade şekillerindendir. Sayıbilimi, doğanın birliğini algılama ve kavramanın en iyi yoludur. Sayılar, varlıkların esası ve tüm bilimlerin temelidir. Sayı sembolizmi ise, neredeyse tarih kadar eskidir ve en eski örneklerine Eski Mısır ve Babil'de bile rastlarız. Birçok felsefeciye göre, dünyanın yaradılışı sayılara dayanır. Bazı mezheplerde de sayıların dünyanın yaradılışının sırrı olduğuna ve Allah'ın dünyayı geometriyi kullanarak yarattığına inanırlar ve şekillerin ve dolayısıyla geometrinin sayılara göre ortaya çıktığına inanmaktadırlar. Bu bakımdan, simgesel bakışın gelişimini etkileyen temel öğelerden diğeri de geometridir. Geometri bir tasarım aracı olarak, insan ve doğa dahil olmak üzere, tüm varlıkları etkilemektedir. Tüm varlıklar, simetri ve benzerlik kuralları gibi matematik kuralları ve geometri vasıtasıyla değerlendirilebilen formlar şeklindedir. Aslında şekiller, alanların sınırlarını belirlemekle oluşur. Bu sınırlar ise, sayılar vasıtasıyla belirlenir. Sayı ve şekillerin dışında sembolik anlamlara sahip olan ve insanın varoluşundan beri doğayla ilişkisi nedeniyle birçok din ve kültürde önem taşıyan diğer semboller doğa, hayvanlar ve bitkilerdir. Bu öğeler de yıllarca insanların çeşitli sanat eserlerinde simgesel bakışını etkileyip gelişmesine neden olmuştur. Geçmişte, doğa tüm yönleriyle insan için kutsal ve gizemli bir öze sahipti. Günümüzde ise doğa biçimleri her kültür için farklı önem ve değere sahiptir. Güneş, ağaç, deniz, orman, vs. çeşitli bölge ve kültürlerde bulunan ve felsefi ifadesi ve biçimlendirmesi sanatçı ve mimar için önemli bir esin kaynağı olan simgelerdir. İnsanoğlu bu sembolleri en açık şekilde ifade edip bakış açısını nesillerce farklı kültürlerdeki insanlara aktarabilmek amaçlı, farklı sanat eserlerinden yararlanmıştır ve çevresinde bulunan kaynakları da kendini ifade etme doğrultusunda kullanmayı amaçlamıştır. İlk çağ insanları mağara duvarlarına yaptıkları resimlerle varlıklarını göstermeye çalışmıştır. O dönemden günümüze kadar yüzyıllar geçmesine rağmen bu sembol ve işaretlerle arasındaki bağlantıyı kesmeyerek değişik iletişim sistemleri geliştirmiştir. Bu işaretler zamanla nesnelerin görselleştirilmesi ile zenginleşip tüm kültürlerde ortak anlamlar oluşturan sembolik ifadelere dönüşmüştür. Bu bakış açısı zamanla gelişip mimariye de yansımıştır. Mimari, mimarın sanatını sergilediği bir arenadır ve mimar sanatını yansıtmak ve düşüncelerini ifade etmek için çeşitli sembollerden yararlanmıştır. Diğer sanat dallarında olduğu gibi, mimaride de sayı ve geometri sembolik anlamda etkin bir şekilde kullanılmıştır. Bu yöntemler, gizli veya bariz şekilde yapılarda kullanılıp belirli anlamlar yüklenmiştir. Böylece sembollerin özellikle dini mimari tasarımında önemli bir rol oynadığı ortaya koyulmuştur. Dini yapılarda, ister maddi ister sembolik bakımdan insan ve Tanrı arasındaki bağlantıyı kurmak hedeflenmiştir. Sembolizmin sanat ve mimari konusundaki geçmişi çok eskiye dayansa da, zaman içinde bu anlayışın değişmesine neden olmuştur. Buna rağmen, simgesel anlamın ifade ve etkisi günümüzde de birçok eserde görülebilmektedir. Bu çalışmada sembolizmin temelini oluşturan ve özellikle eski dönemlerde sıkça kullanılan sayı ve geometrinin sembolik anlamda mimari üzerindeki etkisi üzerinde durulmuştur. Ayrıca bu sembollerin kaynak ve oluşum şekilleri ve içerdikleri anlamlar incelenerek, farklı sanatlar üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. Daha sonra ise, bu simgelerin farklı mimari akımlarındaki önemi incelenip bu öğelerin yapıların biçimlenişi üzerindeki etkisi örneklerle desteklenmiştir.
Özet (Çeviri)
Symbolism, is one of the most important methods by which one can express himself and concretize his thoughts and feelings. Symbol, as the universalized silent conversational language, is a system generally making interpretations to religious, philosophical and aesthetic aspects and reflecting thoughts and feelings. Various elements and design methods have been used to symbolize different elements in different eras and cultures. In this respect, symbols developed with the most frequently used symbols of numbers and geometry elements, contain significant symbolic meanings. Numbers, with the abstract and secret meanings they carry, are one of the best ways of expressing symbolism. Numerology, is the best way of perceiving and comprehending the unity of nature. Numbers, are also the basis of creatures and foundatin of all science. Number symbolism is almost as old as history and the oldest examples are found even in Ancient Egypt and Babylon. According to many philosophers, the creation of the world is based on numbers. Also, in view of several sects, numbers are the mystery of creation of the world and they believe that God has shaped the world using geometry and therefore think forms and shapes are originated from numbers. In this regard, geometry is the other main factor affecting the development of the symbolic view. Geometry, as a design tool, affects all beings including human and nature. All creatures are in the shape of forms which can be evaluated by means of geometry and mathematical rules such as symmetry and similarity rules. Indeed shapes are formed by determining the boundries of areas which themselves are determined by numbers. Apart from numbers and shapes, there are other symbols carrying symbolic meanings which are of vital importance in many religions and cultures due to human's connection with nature since his existance. These symbols include nature, animals and plants. These items have also influenced the symbolic view of people to various art objects and induced the development of it for many years. In the past, nature had a sacred and mysterious essence with all its aspects for human. Today, the importance and value of nature varries in every culture. Sun, trees, sea, forests etc. are the symbols existing in various regions and cultures and their philosophical expression and formalizing, is an important source of inspiration for artists and architects. Human being has used various branches of art to express these symbols in the most clear way and coney his opinions to the people of different cultures for generations and has benefited from the sources around to express himself. The primitive men, tried to show their presence using the pictures they drew on the walls of caves. Although centuries has passed up to the present time, man could develope a range of communication systems by not disconnecting theses symbols and signs. In process of time, these signs were enriched by visualization of objects and turned into symbolic expressions with common meanings in all cultures. This point of view, has developed over the time and is reflected in architecture as well. Architecture is an arena where the architect exhibits his art and uses different symbols to reflect his art and express his opinions. As in other fields of art, number and geometry have been used effectively in symbolic meaning in architecture. These methods are used in hidden or apparent ways in various buildings and have implied specific meanings. Thus, symbols are revealed to play a particularly important role in the design of religious buildings. In religious buildings, either in terms of material or symbolism, it is aimed to establish the connection between man and God. Although the history of using symbolism in art and architecture goes long way back, it has caused the change of this conception over the time. Still the effects and expression of symbolic meaning can be reflected in many art works at present time. This study examines the effect of number and geometry in symbolic sense on architecture which had been often used specially in old times and which provides the basis for symbolism. Also, sources, ways of formation and meanings of these symbols are examined and their effects on different art works are argued. Additionally the importance of these symbols on different architectural movements is studied and finally the effect of these elements on the formation of various buildings is exemplified.
Benzer Tezler
- Mekân tasarımında simgesel bir araç olarak kurum kimliği ve Der Spiegel örneği
Corporate identity as a symbolic tool in space design,case study: Der Spiegel
MERVE TEKİNAY UÇKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL BAŞARIK AYTEKİN
- Un-claiming the experience of the ends of the projected image: The loss and the survivals of architectural drawing in the shadow of projection
İzidüşürülmüş imgenin son deneyimleri üzerindeki haklardan feragat etmek: İzdüşümün gölgesinde mimari çizimin yitimleri ve hayatta kalışları
EMİNE BAHAR AVANOĞLU
Doktora
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ŞENTÜRER
- Kültürel bağlamda simgesel anlamın mimariye yansıması ve farklı kültürlerde incelenmesi
Başlık çevirisi yok
SİMGE ESİN
- Mimar Sinan camilerinde sembolizm
Symbolism in Mimar Sinan's mosques
NESRİN ÇİÇEK AKÇIL HARMANKAYA
Doktora
Türkçe
2017
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURİ SEÇGİN
- Mimarlıkta anlam analizine ilişkin bir çalışma
A Study for meaning analysis in architecture
SONGÜL ÜNLÜ