1923 - 1930 dönemi ortaöğretim tarih ders kitapları ve tarihçilik anlayışı
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 408635
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DURSUN DİLEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 462
Özet
Bu çalışma kapsamında, 1923–1930 yılları arasında liselerde okutulan“tarih ders kitapları”ve dönemin“tarihçililik anlayışı”incelenmiştir. Bu dönem, Atatürk'ün Türk Tarih araştırmalarına ağırlık verdiği, Türk Tarih Tezi'ni ortaya attığı dönemdir. Bu dönem tarih anlayışının temelini Atatürk'ün Türk Tarih Tezi'ne ilişkin görüşleri oluşturmuş olup, dönemin tarihi üzerinde ise; idealizm, realizm ve pozitivizm gibi Batı tarih akımları etkili olduğu görülmüştür. Bu dönem tarihçiliğinde maddi belgeler, edebi ve estetik değerlendirmelere göre her zaman daha güçlü ve etkili olmuştur. Bu çalışmada, dönemin lise tarih ders kitaplarının içeriğinde yer alan konuların, oluşturulmaya çalışılan yeni tarih anlayışına uygun hale getirmek için yapılan değişiklikleri saptamak amacıyla tarih müfredat programları ele alınmış ve kitap içerikleri incelenmiştir. Araştırmada, araştırmanın amacına uygun olarak hermeneutik yöntem kullanılmıştır. Kurtuluş Savaşının kazanılıp, Cumhuriyet'in ilan edilmesiyle birlikte tarih kitaplarının; oluşan yeni düzen, dönemin fikir akımları, sosyo-kültürel ve sosyo-politik değişmelerden nasıl etkilendiğine bakılmıştır. Tarih bilimi metodolojisine uygun kriterlerin kullanılıp kullanılmadığı“tarama tekniği”ile araştırılmıştır. Tarih ders kitapları üzerinde bir model olarak“örnek olay tarama modeli”uygulanmıştır. Kitaplar incelenirken, konu karşılaştırmaları yapılmış, konuların kitap içindeki ağırlık oranları belirtilmiş, konular karşılıklı içerik analizini ile betimlenmeye çalışılmıştır. Kullanılan görsel materyaller (resim, harita vb) konu içerikleri ile karşılaştırılmış, konulara göre sayıları ve içeriklerine göre yüzdelikleri tablolar haline getirilerek yorumlanmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında, Tarih ders kitaplarının içeriklerinde bir dizi değişiklikler yapılmakla birlikte geçmişten gelen alışkanlıklar ve bakış açısı tamamen terk edilmemiştir. Cumhuriyet'in ilk yıllarında liselerde Osmanlı Devleti'nden kalan tarih kitapları okutulduğu için 1930'lara kadar arzulanan“milliyetçi”bir söylem tam olarak gerçekleştirilememiştir. 1923–1930 döneminde tarih ders kitaplarında istenilen başarı sağlanamamasına rağmen dönemin tarih anlayışında ve müfredat programlarında“milli bir tarih”in oluşturulması adına önemli adımlar atılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study,“mentality of historiography”and the history textbook being used in high schools between 1923 and 1930 had been analyzed. This period of time is that Turkish Republic founder M. K. Atatürk had encouraged to pay attention on Turkish history researches and had declared the“Turkish historical thesis”. The thoughts and vision of M. K. Atatürk's on“Turkish historical thesis”had been the basis for mentality of historiography at this period of time. Additionally, The Republic of Turkey's mentality of historiography, for this period, had been affected by the Western historical idea namely: positivism, idealism and realism. Moreover, physical documents, for aforementioned period of time, had been evaluated and had been found acceptance more than literal and aeshetical evaluations.“Screening technique”had been used to determine whether the criteria used on these textbooks are suitable to the methodology of history science and“sample event method”was used as a model for the examination of textbooks. Another aim of this study is also analyzing and determining the changes being made on the contents of high - schools history textbooks and syllabi of history programs for adapting and making suitable to the current or“being established”mentality of historiography. Researches were made by using hermeneutical method which was thought as suitable method for the aim of research. The textbooks had been examined according to the socio-political and sociocultural changes taken place and the effects of political opinions after the victory of the Independence War and during the establishment of new Republic. During the textbooks examinations the weight ratio of subjects and comparisons of the contents had been made reciprocally. Visual materials (pictures, maps etc.) used, had been compared with the contents. Their numbers related to subjects and their percentage related to contents had been tabulated and evaluated accordingly. At the first few years of the new Republic, some changes on the textbooks had been made, but the habitudes and point of view inherited from the past had not been given up completely, Also, due to the usage of textbooks rested from the late Ottoman Empire, not a desired nationalist discourse had been realized completely until 1930's. Despite the deficiency of desired success on the reorganization of history textbooks, changes made on mentality of historiography and on the syllabi of history programs during aforementioned period of time, could be accepted as“big steps”on the establishment of a“national history”.
Benzer Tezler
- Galatasaray Lisesi (1923-1950 Dönemi)
Galatasaray College (1923-1950)
EMEL ENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
TarihMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MAHMUT İHSAN ÖZGEN
- Turkish policy towards Greek education in Istanbul 1923-1974 secondary education and cultural identity
İstanbul'da Rum eğitimine yönelik Türk politikası 1923-1974 orta öğretim ve kültürel kimlik
İRİNİ SARIOĞLU
Doktora
İngilizce
1999
Eğitim ve ÖğretimThe University of BirminghamDil Bilimleri ve Kültür Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JOHN HALDON
- Atatürk Döneminde devletçilik modelinin hazırlık ve başlangıç evresinde Türkiye-Sovyetler Birliği ilişkileri (1930-1934)
The relations between Turkey and the Soviet union at the preparation and the initial stage of the model of etatism during the period of Atatürk (1930-1934)
HAKAN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Tarihİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABAHATTİN ÖZEL
- Sanayileşme süreçleri ve kalkınma ve yatırım bankaları 'Teorik bir çerçeve ve Türkiye örneği'
Industrialisation period and investment and development banks 'Therotical framework and Turkish case'
SERDAR ŞAHİNKAYA
- Cumhuriyet Dönemi Türk-Rum ahali mübadelesi (1923-1930)
Republic Period the exchange of minorities of Turks and Greek (1923-1930)
HASAN AKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
TarihMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MAHMUT İHSAN ÖZGEN