Güneydoğu Anadolu bölgesinde mercimekte kök çürüklüğü ve solgunluk etmeni bazı Fusarium türlerinin patojenik ve moleküler karakterizasyonu ile çeşit reaksiyonlarının belirlenmesi
Pathogenic and molecular characterization of some Fusarium spp. causing root rot and wilt on lentil with determination of variety reactions in Souteastern Anatolia
- Tez No: 408978
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞENER KURT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Ülkemiz üretiminin %95'inin gerçekleştirildiği Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, kırmızı mercimek (Lens culinaris Medik.) tarımını kısıtlayan en önemli faktör solgunluk, kök ve kökboğazı çürüklüğü etmenlerinin de içinde bulunduğu toprak kökenli patojenlerdir. Bölgede yapılan sürveyler bu patojenlerin en önemlilerinden birinin Fusarium cinsine giren türler olduğunu göstermiştir. Mercimekte kök çürüklüğü ve solgunluk etmeni bazı Fusarium spp. türlerinin belirlenmesi amacı ile Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin illerindeki 508 tarlada, 2011 ve 2012 yıllarında, fide ve çiçeklenme-kapsül oluşum dönemlerinde hastalık örneklemeleri yapılmıştır. İzolasyon çalışmaları sonucunda elde edilen 226 Fusarium izolatının toplamda 148'i, yapılan denemeler sonucunda patojen olarak tespit edilmiştir. Bunlardan73 izolatın Fusarium oxysporum f.sp. lentis (Fol), 39 izolatın F. solani, 19 izolatın F. redolens, 8 izolatın F. proliferatum, 7 izolatın F. acuminatum, 2 izolatın F. verticillioides olduğu tespit edilmiştir. İzolatların, lokasyonlara dağılımında; Şanlıurfa 73 izolat ile ilk sırada yer almış olup, bunu 44 izolat ile Diyarbakır ve 31 izolat ile Mardin takip etmiştir. Bununla birlikte izolatların, denemelere dağılımında; %15'i sadece kök çürüklüğünde, %41'i sadece solgunlukta, geriye kalan %44'ü ise hem solgunluk hem de kök çürüklüğü denemelerinde %92,2 ile %0,8 arasında değişen düzeyde virülenslik göstermiştir. Mevcut türlerden F. redolens'in Türkiye için ilk kayıt; F. proliferatum, F. acuminatum ve F. verticillioides'in ise Dünya için ilk kayıt niteliğinde olduğu tespit edilmiştir. Daha sonraki aşamada yeşil ve kırmızı mercimeklerden oluşan toplam 16 çeşidin reaksiyonlarını belirlemek amacı ile kurulan solgunluk ve kök çürüklüğü denemeleri birlikte ele alındığında: Meyveci, Gümrah ve Çağıl çeşitlerinin hastalık şiddeti bakımından en düşük; Yusufhan ve Fırat-87 çeşitlerinin ise her iki denemede de en yüksek değerlere sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca her iki denemede de yüksek düzeyde dayanıklı veya tolerant kategorisinde hiçbir çeşit yer almamıştır. Moleküler çalışmalar sonucunda oluşturulan dendrogramda ise patojenik Fusarium izolatlarının, genetik açıdan birbirlerine olan yakınlıkları da belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Soil-borne pathogens such as wilt, root and crown rot diseases are most restrictive factors at lentil production in Southeastern Anatolian Region of Turkey where 95% of total production is made. Surveys demonstrated that species belong to Fusarim spp. were one of the most important of these pathogens in this Region. In 2011 and 2012, during seedling and flowering-capsule formation period 508 fields sampled at Diyarbakır, Mardin and Şanlıurfa provinces for detection of Fusarim specieses which cause root rot and wilt on lentil. At the end of isolation studies 148 of 226 Fusarim spp. isolates were determined as pathogenic. Of these isolates; 73 isolates Fusarium oxysporum f.sp. lentis (Fol), 39 isolates F. solani, 19 isolates F. redolens, 8 isolates F. proliferatum, 7 isolates F. acuminatum and 2 isolates were determined as F. verticillioides. Şanlıurfa was first place with 73 isolates, Diyarbakır followed it with 44 and Mardin followed 31 isolates in distribution of isolates to locations. However according to trials 15% of the isolates caused only root rot, 41% caused only wilt and remaining 44% caused both root rot and wilt at %92.2 with 0.8% virulence levels. It has been determined isolates that F. proliferatum, F. acuminatum and F. verticillioides were first record for the world while F. redolens was first record for Turkey. At the next step of trials; reaction of green and red lentil composed of total 16 varieties tested against wilt and root rot isolates. It was observed both trials that Meyveci, Gümrah and Çağıl were illustrated least diseases level. At the same trial Yusufhan and Fırat-87 were most affected lentil species at trials. No any cultivar had high resistant and tolerant categories. At the end of molecular studies genetic closeness of pathogenic Fusarium spp. isolates were determined by generated dendrogram.
Benzer Tezler
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde mercimekte görülen toprak kökenli fungal hastalıkların etmenleri, yaygınlıkları ve moleküler karakterizasyonları ile mücadele olanaklarının belirlenmesi
Determination of the causal agents, prevalence, molecular characterization and control possibilities of soilborne fungal diseases on lentils in Southeastern Anatolian Region
PINAR SAĞIR
Doktora
Türkçe
2023
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENER KURT
- Diyarbakır'da mercimek (Lens culinaris Medik.)'te ekim zamanının verim üzerine etkisi
Effect on yield of sowing time in lentil (Lens culinaris Medik.) in Diyarbakır
AYHAN ER
- Küçük taneli bazı yabancı mercimek çeşitlerinin Güney Doğu Anadolu bölgesinde kışlık olarak yetiştirilme olanakları üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi yok
ADNAN BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1987
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜJGAN ENGİN