Çok katmanlı yerleşimlerin koruma sorunlarının Foça örneği üzerinden irdelenmesi
Evaluation of conservation issues of the multilayered settlements: Foca
- Tez No: 410629
- Danışmanlar: PROF. DR. ESTER ETİ AKYÜZ LEVİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Arkeometri, Mimarlık, Archeology, Archaeometry, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 309
Özet
Tarihsel süreçte pek çok uygarlığı barındıran Anadolu'da yerleşim sürekliliğini yansıtan kentler bulunmaktadır. Farklı kültürel ve sosyal yapıya sahip uygarlıkların yer altında ve yer üstünde bıraktığı izler, ayrı birer katman olarak bu kentleri şekillendirmekte ve onlara çok katmanlılık özelliği katmaktadır. Bu katmanlar multidisipliner çalışma eksikliği, bayındırlık hareketleri, yasal, yönetsel, sosyal ve ekonomik nedenlerle yok olmaktadır. Bu durumda kentlerin modern yaşamın gerektirdiği donatılara sahip olmasının yanında, tarihsel katmanlaşmanın belgelenebilmesi, koruma ve bakımının yapılarak halka sunulması sağlanmalıdır. Çok katmanlı kentlerde belirtilen sorunlara yönelik çözüm yöntemlerini içeren kent arkeolojisi ilk olarak Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Ülkemizde kentsel arkeoloji uygulamalarının başlaması daha geç döneme tarihlenmektedir. Bu durum birçok kentimizin tarihsel gelişiminin izlerini kısmen kaybetmesine neden olmakla beraber günümüzde yer altında farklı katmanlara ait izler bulunan yerleşimler hala mevcuttur. Bu yerleşimlerden Eski Foça Prehistorik Dönemden başlayarak Arkaik Dönem, Klasik Dönem, Helenistik Dönem, Roma Dönemi, Bizans Dönemi, Ceneviz Dönemi ve Osmanlı-Türk Dönemlerinde yerleşim görmüş, çok katmanlı bir kenttir. Bu çalışmada Eski Foça'nın dokuz tarihsel katmanı incelenerek, bu katmanlara ait veriler ile dönem paftaları hazırlanmıştır. Bu paftaların çakıştırılmasıyla kentteki çok katmanlı kimlik alanları belirlenmiştir. Belirlenen çok katmanlı alanlar için envanter çalışması yapılmış ve koruma sorunları tespit edilmiştir. Söz konusu sorunlara ve alanların sunumuna yönelik Avrupa'dan seçilen proje örnekleri altı başlıkta toplanmış ve projelerin değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu değerlendirmeler sonucunda Foça'da çok katmanlı bir alanın sunumuna yönelik üç proje önerisi hazırlanmış, bu önerilerin olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konularak çevresi ile birlikte değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Anadolu is one of the most important regions in the history due to having cities that reflect the continuity of settlements. Every civilization with different cultural and social context has formed cities and given them multi-layered character. These multi-layered cities are under threat because of wrong planning decisions caused by the lack of dialogue between the disciplines of archeology and planning, improper infrastructure works for urban development, illicit digging and insufficient public awareness about the importance of cultural heritage. It is vital to protect historical stratification and provide modern city's development together. Urban archeology has emerged in Europe to suggest solutions for multi-layered cities' problems. However, this method is adopted lately in Turkey. Therefore, cities are losing the traces of historical heritage, but there are still some settlements with different historical layers. Eski Foça is one of the multi-layered cities with several historical periods: Prehistoric Period, Archaic Period, Classical Period, Hellenistic Period, Roman Period, Byzantine Period, Genoese Period, and Ottoman-Turkish Period. This research aims to examine nine historical layers of Eski Foça and create layer maps with data about nine periods. These nine maps superposed and determined multi-layered areas of the city. Inventory work was carried out and conservation issues have been identified in the multi-layered areas. Sixteen projects selected from Europe grouped under six headings and evaluated to solve the conservation issues. Focusing on this aim, historical stratification of Eski Foça is analyzed and proposed three different presentation approaches for multi-layered area. The pros and cons of different presentation approaches are discussed.
Benzer Tezler
- Antik kentlerle bütünleşen kırsal yerleşimlerin sürdürülebilir koruma yaklaşımları bağlamında ekomüze olarak değerlendirilmesi
Evaluation of rural settlements integrated with ancient cities as an ecomuseum in the context of sustainable conservation approaches
MERVE BEYZA GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESTER ETİ AKYÜZ LEVİ
- Assessing the values and meanings attributed by inhabitants in multilayered rural heritage places: The case of Cavdarhisar
Çok katmanlı kırsal miras alanlarında yerel halkın miras değerlerinin ve anlamların değerlendirilmesi: Çavdarhisar örneği
GÖNÜL AYÇA ORHON
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKültürel Mirası Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE GÜLİZ BİLGİN ALTINÖZ
- Çok katmanlı tarihi kent merkezlerinin korunması için Yönetim Planı Modeli araştırması: niğde tarihi kent merkezi örneği
Management Plan Model research for the conservation of multilayered historical city centers: Case of Niğde historical city center
EMEL EFE YAVAŞCAN
- 1920-1960 arası dönemde planlanan çok katmanlı Batı Anadolu yerleşimlerinin modern mimarlık mirası değerlerinin korunması
Conservation of modern architectural heritage values of multi-layered Western Anatolian settlements planned between 1920-1960
ZEREN ÖNSEL ATALA
Doktora
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Kentsel arkeolojik mekânlara ilişkin farkındalık üzerine bir araştırma: Kayseri örneği
A study on awareness of urban archaeologicial sites: The case of Kayseri
NAZLICAN KARAKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
AntropolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YENER BEKTAŞ