Evrensel Bibliyografik Denetim(UBC) ve Türkiye Bibliyografyası
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 41102
- Danışmanlar: DOÇ.DR. NİLÜFER TUNCER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1982
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
ÖZET Evrensel Bibliyografik Denetim (UBC), tüm ülkelerde çıkan her yayın için uluslararası kabul edilmiş biçimlerde hazır lanacak kayıtlarla bibliyografik bilginin dünya üzerinde de netim ve değişimini gerçekleştirmek üzere oluşturulmuş bir sistemdir. IFLA International Office for UBC ise ülkeler ara sı eşgüdümü gerçekleştiren bir kuruluştur, Böyle bir uluslararası ağ, yayın ve kütüphanecilik etkinlikleri birbirinden farklı olmakla beraber, ulusal bib liyografik etkinliklerin uluslararası düzeyde bütünleşmesiy le gerçekleşebilecektir. Bibliyografik denetim, ulusal yayın ve bibliyografik etkinlikler içindeki yasal derleme, bibli yografik standartlar, kataloglama kuralları ve sınıflama sistemleri ile ilgilidir. ÜBC'nin ulusal düzeydeki gereksinimleri aşağıdaki gruplar altında toplanabilir : a) Yayınlanan her yayın için gecikmeden bibliyogra fik kayıtların hazırlanıp üretilebilmesi (Derleme ile ilgili yasal düzenlemeler), b) Bibliyografik kayıtların içerik ve fiziksel ni telikleriyle uluslararası standartlara uygunluğu, c) Bu sorumlulukları taşıyacak ulusal bibliyograf ya kuruluşunun örgütlendirilmesi. Ulusal bibliyografik denetim olarak adlandırılan bu etkinlikler, ulusal bilgi sisteminin (kütüphane, dokümantas- 1yon, arşiv) alt yapısını oluşturdukları için UBC, NAT IS* m bir parçası olarak da kabul edilmiş-tir. Evrensel Bibliyografik Denetim, yayının kendinin elde edilebilirliğini gerçekleştirmek üzere geliştirilen UAP'- nin de dayanağı olmaktadır. Ulusal yayının bibliyografik kayıtlarının toplamı olan ulusal bibliyografya, ulusal bibliyografik denetimin, geliştirilmesi ve UBC'nin güçlendirilmesinde temel gereç olarak kabul edilmektedir. Bu bibliyografyalar basılı ve/veya katalog kartları, bilgi sayarla okunabilir biçimlerde üretilip düzenli aralarla ve en az gecikme ile çıkarılabiimelidir. Günümüzde özellikle basılı ulusal bibliyografyaların kapsam, içerik ve biçim olarak standartlaştırılmaları yönün deki uluslararası çabalar hızla uygulama alanı bulmuştur. Türkiye'de ulusal bibliyografya kapsamında Türkiye Bibliyografyası 1934 yılından beri yayınlanmaktadır“. Türkiye Makaleler Bibliyografyası (1952- ) ve.T.C Devlet Yayın ları Bibliyografyası (1971- ) ise süreli yayınlardaki maka lelerle devlet (resmi) yayınlarını listelemektedirler. Bu nunla beraber Türkiye'de ulusal bibliyografya üretimi konu sunda yetersizlikler vardır. Tezde bunları ortaya koymak üze re hipotez : ”Türkiye Bibliyograf yası *nın UBC'nin bir halka sı olarak, ulusal bibliyografik denetimi geliştirip güçlen dirmesi için aşağıdakileri yerine getirmesi gerekir : a) Kay nağını oluşturan ulusal yayın yasal yolla gecikmeden elde. edilebilmeli, b) Biçim, kapsam ve içerik olarak uluslararası 1~standartlara göre üretilmeli/ c) Zamanında ve düzenli ara larla yayınlanmalı, d) Bütün bu sorumlulukları taşıyacak ulu sal bibliyografya kuruluşu örgütlendir ilmelidir“, şeklinde kurulmuştur. Bunun için araştırmada, Türkiye Bibliyografyası* nın üretimi ile ilgili olan ulusal yayının elde edilmesi, kayıt ların hazırlanması, Bibliyografya' nın yayınlanması ve dağıtı mı ile ilgili koşullar ortaya konulmuştur : Türkiye'de yasal derlemenin yenilenmesi için yapılan çeşitli girişimler gibi 1981 tarihli son tasarı da henüz ya sail aşamamıştır. Yürür lükteki 1934 tarihli ”Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu " eski ve yasal güç. olmaktan uzaktır. Yasa ile bağlantılı ola rak Türkiye Bibliyografyası 'nm materyal kapsamı basılı yayın la sınırlı olup herhangi bir seçim politikası yoktur. Bib liyografya' nın fiziki nitelikleri ve bibliyografik kayıtları uluslararası standartlara uygunluk göstermemektedir, ulusal yazar adları (kişi ve tüzel kuruluş) için otorite dizinleri geliştirilmemiştir. Türkiye Bibliyografyası, çeşitli nedenler le geç ve düzensiz yayınlanmaktadır. Milli Kütüphane ise ulusal bibliyografya kuruluşu olarak öngörülen işlevlerini, ulu sal kütüphanenin bibliyogra fik işlevleri ile sınırlı kalarak Türkiye Bibliyografyası, Türkiye Makaleler Bibliyografyası ve T.C. Devlet Yayınları Bibliyografyası* m yayınlamaktan öteye götürememiştir. Ulus lararası öneriler ışığında ulusal uygulamalar da dikkate alı narak Türkiye'deki durum saptandığında elde edilen sonuçlar hipotezimizin doğruluğunu ortaya koymuştur, DÖnerilerimiz, elde edilen sonuçlar doğrultusunda ive dilikle ele alınması gerekli olanlarla, daha ileriye dönük planlamaları kapsamaktadır. Hızla yenilenen bibliyografik denetim olanakları, bu konudaki kuramsal çalışmaların öncelikle uygulamaya konul masını gerektirmektedir. Bu çalışma, ileriye dönük araştır malara temel oluşturması bakımından da önemlidir. V
Özet (Çeviri)
ENGLISH ABSTRACT The universal Bibliographic Control (UBC) system has been established to make the records of each publication in accordance with the accepted international standards to control and exchange the bibliographic information all over the world. IFLA International Office for UBC is an organization which maintains the coordination among the nations. This international network can be create at the international level by unifying the national bibliographic activities in which publication and library activities may show difference. Bibliographic control are concerned with bibliographic standards, cataloguing rules and classification systems. UBC requirements at the national level can be gathered under the following as, a) Producing the bibliographic records of each new publication without delay (i.e. by legal deposit or similar regulations), b) Preparing the bibliographic records in content and physical forms in accordance with the accepted international standards, c) Organizing the national bibliographic agency which will undertake the responsibilities. These activities regarded as national bibliographic control build up the basic part of the national informationsystem {library, documentation and archives), therefore UBC has been recognized by NATIS. universal Bibliographic Control is inevitably linked with UAP developed to enable the availability of publication. National bibliography which is composed of the bibliographic records of national publication is accepted as the main tool to develop the national bibliographic control and to intensify the functions of UBC. These bibliographies can be produced in printed form (and/or produced in other physical forms, such as catalogue cards, machine-readable tapes) regularly and published regularly and with the least possible delay. At present time the international effort prove to be effective widely in standardizing the published bibliographies in coverage, content and form. Türkiye Bibliyografyası has been published since 1934 as Turkish national bibliography. Türkiye Makaleler Bibliyografyası 1952- (Bibliography of Articles published in Turkish^ periodicals) and T.C. Devlet Yayınları Bibliograf- yası, 1971- (Bibliography of Turkish Offical Publications) make the list of articles and official publications. However there is inefficiency in production of the TurKish national bibliography. The hyphothesis put forward in the dissertation is that, to extent and intensify the national bibliographic control, Türkiye Bibliyografyası as a part of UBC should, a) obtain the national publication as its source by legalmeans without any delay, b) produce them in accordance with the international standards in coverage, content and form, c) make publication regularly and on time, d) organise the national bibliographic agency which can undertake all these responsibilities. For this reason in production of Türkiye Bibliyografyasx situation in collecting national publication, preparing records, publishing and distributing bibliographies is stated in this research : The 1981 last draft act has not been effective yet in similar with the failure of various efforts made for the innovation of legal depot in Turkey. The 1934 published“Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu”(Turkish legal-deposit law) in action is out of date* and cannot be effective any longer. In regard to the law the material content of Türkiye Bibliyografyasx is limited with the printed documents and it has got no selection policy. Physical forms- and bibliographic records of the bibliography do not meet the international standards. Authority file made to names of national writers (personal and corporate bodies) have not been improved. Türkiye Bibliyografyasx is published with delay and irregulary for various reasons. On the other hand the National Library as a national bibliographic agency has not been able to extend its function beyond the publication of TB, TMB and TCDYB by limiting it self only with the national bibliographic activities. Conclusions reached in the light of international suggestions in consideration with nationwide implementation and situation in Turkey have verified the credibility of the hyphothesis.Our suggestions, cover the actions to be taken immediately in view of the conclusions reached and making long lasting plans. The bibliographic control going through constant improvement makes the application of theoretical studies necessary. This study is also important in forming a base for the future research.
Benzer Tezler
- Temel bilimler alanında bibliyografik denetim
Başlık çevirisi yok
ÇİĞDEM YALVAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul ÜniversitesiKütüphanecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSEL YONTAR
- Türk-İslam kültürü eserleri için bir sınıflandırma modeli denemesi
Başlık çevirisi yok
FAHRİYE GÜNDOĞDU
- Bilgi kaynağı olarak karikatürün MARC21 ve dublin core üst veri standartları ile nitelenmesi
Description of caricature as an information source according to MARC21 and dublin core metadata standards
CANAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilgi ve Belge YönetimiAnkara ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN ANAMERİÇ
- 1833 numaralı Çankırı Nüfus Defteri'nin transkripsiyon ve değerlendirmesi [H. 1252 (1836-1837)]
The transcription and evaluation of the population registration book 1833 of Çankırı [H. 1252 (1836-1837)]
ÖZLEM CENGİZ