Ters lale (Fritillaria imperialis L.) bitkisinde ın vitro koşullarda organ rejenerasyonlarının sağlanması
Providing organ regenerations under in vitro conditions in rown imperial (Fritillaria imperialis L.)
- Tez No: 411297
- Danışmanlar: PROF. DR. AYNUR GÜREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyomühendislik, Bioengineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyomühendislik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Liliaceae familyasından Fritillaria cinsine bağlı olan ters lale (Fritillaria imperialis L.), ülkemizde yarı endemik olarak yetişen bir türdür. F. imperialis, çok uzun zamandır bahçe süs bitkisi olarak kullanıldığından başta Hollanda olmak üzere Avrupa'ya ihraç edilmektedir ve doğadan sökümü yasaktır. Bu tez çalışmasında, vejetatif ve generatif çoğaltım işlemlerinde pek çok kısıt barındıran F. imperialis türünün, çeşitli in vitro besin ortamlarında ve farklı kültür koşullarında doku kültürü teknikleri ile çoğaltımı hedeflenmiştir. Bu amaçla, F. imperialis L. bitkisinden alınan çeşitli eksplantlardan (soğan, yaprak, gövde, kök), in vitro koşullarda organ rejenerasyonlarının gerçekleştirilmesine çalışılmıştır. Sürgünler üzerindeki yeşil yaprak ekplantları için en yüksek kallus gelişim oranı (%59.26) 1.0 mg/l BAP + 0.5 mg/l NAA + 0.4 mg/l IAA ile 60 g/l sükroz içeren B5 besin ortamında, petal yaprak eksplantlarında ise (%33.33) aynı içeriğe sahip MS besin ortamında tespit edilmiştir. Yeşil yaprak eksplantları ile yapılan çalışmalarda; MS temelli besin ortamlarında rejenere olan kallusların, B5 temelli besin ortamında rejenere olanlara göre hem somatik embriyo (sırasıyla en yüksek embriyogenik kallus oranları %92.31 ve %56.25), hem de sürgün rejenerasyonuna yönelme bakımından (sırasıyla en yüksek sürgün oluşturan kallus oranları %88.89 ve 37.50) daha uygun oldukları kaydedilmiştir. Bu ortamlar arasında ise oksinlerin 0.5 mg/l NAA + 0.4 mg/l IAA), yüksek dozda BAP (1.0 mg/l) ile kombine edildikleri MS ve B5 besin ortamlarında sürgün oluşturan kallus oranları (sırasıyla %88.89 ve %37.50), daha düşük BAP (0.1 mg/l) konsantrasyonunda gelişenlere (sırasıyla %53.85 ve %16.67) göre daha başarılı bulunmuşlardır. Başlangıç materyali olarak yeşil yaprak eksplantlarının kullanıldığı çalışmalarda, dolaylı organogenez bakımından oksinlerle birlikte besin ortamına eklenen BAP sitokinini sürgün rejenerasyonunda, Kin veya TDZ sitokininleri ise genellikle kallus uyarımında daha etkili bulunmuşlardır. F. imperialis türünde, depolama süresince soğanlar üzerinde kendiliğinden gelişen köklerin ilk defa başlangıç materyali olarak kullanıldığı ve 1.0 mg/l NAA + 2.0 mg/l 2,4-D içeren MS besin ortamının ele alındığı denemelerde ise kallus rejenerasyonu bakımından 16 saat aydınlık/8 saat karanlık fotoperiyot koşullarının (%33.33), karanlık koşullara göre daha elverişli olduğu ortaya konulmuştur. Yeşil yaprak eksplantları altkültüre alındıktan 6 hafta sonra toplamda 146 adet olmak üzere yeşil yaprak eksplantı başına 1.35 adet sürgün rejenere olmuştur. Kültürde 36 hafta boyunca altkültüre alınmadan inkübe edilen yeşil yaprak eksplantlarından gelişen kalluslar üzerinde toplamda 62 adet soğancık rejenerasyonu gerçekleşirken, petal yapraklarının eksplant kaynağı olduğu denemeler sonucunda ise soğancık gelişimi gözlenmemiştir. 36 haftalık kültür periyodu sonunda yeşil yaprak eksplantı başına 1.89 adet soğancık (FS7: B5 + 1.0 mg/l BAP + 0.5 mg/l NAA + 0.4 mg/l IAA besin ortamında) elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Crown imperial (Fritillaria imperialis L.) which belongs to Fritillaria genus of Liliaceae family, is grown as semi-endemic in our country. Since crown imperial (F. imperialis L.) is used as ornamental plant for a long time because of its splendid flowers, it is exported to Europe especially Holland and it is forbidden to remove from nature. Aim of this study is to propagate using various in vitro nutrient mediums and different tissue culture techniques in F. imperialis species, which includes lots of restrictions in both vegetative and generative production. For this purpose, organ regeneration under in vitro conditions was performed by using various explants (bulb, leave, shoot, root) of F. imperialis L. For the green leaf explants, the maximum callus formation ratio (59.26%) was obtained on B5 medium containing 1.0 mg/l BAP + 0.5 mg/l NAA + 0.4 mg/l IAA and 60 g/l sucrose, while for the petal explants, the maximum callus formation ratio (33.3%) was detected on MS medium with the same content. In the studies was made by using the green leaf explants, it is recorded that regenerated callus in MS based nutrient media had more tendency to form both somatic embryo (the maximum embryogenic callus ratios 92.31% and 56.25%, respectively) and shoot regeneration (the maximum shoot forming callus ratios 88.89% and 37.50%, respectively) than regenerated callus in B5 based nutrient media. Among these media, MS and B5 media supplemented with higher concentration of BAP (1.0 mg/l) combined with auxins (0.5 mg/l NAA + 0.4 mg/l IAA) were more successful (88.89% and 37.50%, respectively) than low concentration BAP (0.1 mg/l) combined with same auxins (53.85% and 16.67%, respectively) regarding callus ratios forming shoot. In the studies which used green leaf explants as starting material, the medium supplemented with BAP cytokinin and auxins was more efficient in shoot regeneration, while the medium containing Kin or TDZ cytokinins and auxins was more effective in callus stimulation. At the F. imperialis species that using MS medium include 1 mg/l NAA + 2 mg/l 2,4-D and roots as initial explants the first time which was grown by themselves on bulbs during storage and, photoperiod conditions of 16 hours light/8 hours dark were more suitable than fully dark conditions in terms of callus regeneration. The green leaf explants were subculture after six weeks of culture, 1.35 shoots per green leaf explant and total 146 shoots regenerated. Total 62 bulblets were obtained from callus that developed on green leaf explants which maintained 36 weeks in culture without subculture, while the petal leaves formed no bulblets. At the end of the 36 weeks culture periods, 1.89 bulblets were obtained per green leaf explant (at the FS7 coded medium which was included B5 + 1 mg/l BAP + 0.5 mg/l NAA + 0.4 mg/l IAA).
Benzer Tezler
- Şemdinli lalesi (Fritillaria imperialis L.) ve Adıyaman lalesi (Fritillaria persica L.)'nin doku kültürüyle çoğaltılması
Micropropagation of crown imperial (Fritillaria imperialis L.) and (Fritillaria persica L.) cv. Adıyaman
MEHTAP DİLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
ZiraatAnkara ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEBNEM ELLİALTIOĞLU
- Fritillaria assyriaca Baker subsp. Assyriaca / donuk lale (Liliaceae / zambakgiller)'nin üreme biyolojisi üzerine bir çalışma
A study on reproduction biology of Fritillaria assyriaca Baker subs. Assyriaca /dull tulip (Liliaceae)
MOLDİR ALKHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KANDEMİR
- Sadık Yalsızuçanlar'ın monografisi
Monography of Sadık Yalsızuçanlar
BEKİR ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSiirt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENSER YILMAZ
- A NSGA-II based sensor selection scheme for target tracking in wireless sensor networks
Kablosuz algılayıcı ağlarındaki hedef takibi için BSGA-II tabanlı sensör seçim şeması
MERT LALE
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiYeditepe ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN MAŞAZADE
- İş yaşamında duygusal emek ve ampirik bir çalışma
Emotional labor in business life and an empirical study
LALE KÖKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
İşletmeCelal Bayar ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİNÇ KÖSE