Geri Dön

Bodrum Yarımadası'ndaki tarihi yel değirmenleri ve koruma önerisi

Old windmills of Bodrum peninsula and a method of conservation

PDF İndir

  1. Tez No: 411577
  2. Yazar: GİZEM YETİM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET CENGİZ CAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Tarih, Architecture, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 273

Özet

İnsanoğlu, tarımsal faaliyete geçtiği günden beri ürettiği tahılı öğüterek un haline getirmektedir. Özellikle her türlü iklim ve coğrafyada yetiştirilebilen buğday en çok kullanılan gıda maddesi olmuştur. Farklı kültürlerde buğdayı öğütmek üzere çeşitli yöntemler kullanılmıştır. Değirmenler buğday dışında, çeltik ve mısırdan un, zeytin ve susamdan yağ elde etmek için de kullanılmıştır. Dolayısıyla, değirmencilik ziraat faaliyetleri ile ortaya çıkan en eski sanayi koludur. Erken dönem örneklerinde değirmenler insan veya hayvan gücü ile çalıştırılmıştır. Dişli çarkın keşfedilmesiyle teknolojik bir devrim geçirerek suyun ve rüzgarın gücü enerji kaynağı olarak kullanılmıştır. Yöresel farklılıklar göstermekle beraber, benzer prensipte çalışan değirmenler çeşitlenerek geliştirilmiştir. Anadolu topraklarında bugüne dek varlığını sürdüren su değirmenleri özellikle Karadeniz bölgesinde kullanılmaktadır. Su yönünden fakir olan Batı Anadolu'da ise rüzgâr gücünden faydalanılarak yel değirmenleri yaygınlaşmıştır. Alan çalışmaları ve literatür araştırması sonucunda Anadolu genelinde 165 adet yel değirmeni tespit edilmiştir. Bu değirmenlerde kullanılan temel malzemeler, ahşap ve taştır. Balıkesir'de görülen ahşap örneğin dışında, tespit edilen tüm değirmenler kâgir gövdeli kule tipi yel değirmenleridir. Günümüz teknolojisinde, hazır unun kolay ulaşılabilir hale gelmesi değirmenlerinin işlevsiz kalmasına sebep olmuştur. Kaybolmaya yüz tutmuş bir geleneğin izleri olarak önemli birer belge niteliğindeki değirmen kalıntıları oldukça kötü durumdadır. İşlevini özgün haliyle devam ettiren örnek bulunmamaktadır. Bazı değirmen yapıları zaman içinde müdahale görerek; konut, müze, restoran, depo olarak işlevlendirilmiştir. Tez çalışması sürecinde, birkaç değirmen özgün işlevine göre restore edilmiştir. Diğerleri ise terk edilmiş, bakımsız ve yok olmak üzeredir. Çalışma kapsamında, Bodrum Yarımadası'ndaki yel değirmenlerinin mevcut durumları fotoğraf ve çizimlerle belgelenmiştir. 67 adet yel değirmeninden oluşan bir katalog hazırlanmıştır. Mevcut değirmenlerden ve literatür kaynaklarından elde edilen bilgilerle Bodrum Yarımadası yel değirmenlerine model olacak bir restitüsyon projesi önerilmiştir. Yarımada tespit edilen değirmenlerin korunması için öneriler geliştirilmiştir. Geleneksel üretim yönteminin önemli bir parçası olan yel değirmenlerinin korunarak gelecek nesillere aktarılması gerekmektedir. Yakın zaman içinde herhangi bir çalışma yapılmaz ise, bu mirasın kaybolması kaçınılmazdır.

Özet (Çeviri)

Since the humankind started to deal with agriculture, it has seen that they flour their food to be able to eat. Especially wheat has been the most useful food, because it is easy to grow on any kind of soil or and in climate. In different regions people developed varied methods of milling wheat to make flour. Milling process is the oldest industrial branch which appeared at the beginning of agriculture. Mills are and have been very important equipments for meet people's basis need, feeding. The early types of mills were using human or animal power. After a technological revolution, mills had developed the first types which use water and wind energy. Mills have been used to grind wheat, rice and corn to make flour; olives and sesame to make oil. In Anatolia, there have been varieties of mill types. On the coast of Black Sea, water mills are more common and they're still used at some villages. The western coast of Turkey - where does not have water source enough - wind energy is used. There are 165 of windmills have been documented among Anatolia during this thesis research. Wood and stone are base materials for windmill structures. The windmills in general of the Aegean coast and the thesis area, were built by stone in a circular shape. The only exceptions to this type of windmills are the ones at Balıkesir. They are wooden mills which are known as post mills. The mills which had developed in variety types in different cultures are now abandoned because of today's technological circumstances. The tradition of milling culture is waiting to be saved. The situation of the windmills of the Bodrum peninsula is documented by photographs. Adaptive re-use conservation strategy is developed from the samples of these windmills to keep alive the milling culture for the later generations. Windmills which keep the original function are not found during the thesis study. Some windmills are reused with adaptive functions such as, housing, museums, restaurants and storage areas. The rest are waiting to be vanished. In this thesis, 67 windmills of Bodrum Peninsula are documented by drawings and photographs. All these documentation brought together in a catalog which is added at the end of the thesis. There is also a restitution project which is developed with the information from existing parts of the windmills and from the bibliography and old photographs. Windmills are important mechanisms of traditional production. They are examples of the oldest industrial mechanisms. It is very important to protect and pass on to future generations. If there won't be a study about the windmills conservation, this industrial heritage will be eventually vanished.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    221659

    Bodrum Yarımadası'ndaki Türk eserleri

    Turkish monuments in Bodrum Peninsula

    CENGİZ GÜRBIYIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Sanat TarihiEge Üniversitesi

    Türk-İslam Sanatı Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ŞAKİR ÇAKMAK

  2. Tez No

    849456

    Distribution, mineralogy, and petrography of volcanic successions on the bodrum-muğla peninsula belonging to kos-nisyros-yali activities

    Kos-nisyros-yalı volkanik aktivitelerine ait volkaniklastik istiflerin bodrum-muğla yarımadasındaki dağılımı, mineralojisi, petrografisi

    CENNET ULUKAVAK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CÜNEYT AKAL

  3. Tez No

    863497

    İstanbul Tarihi Yarımadası'nda bulunan ayazmalar ve Vefa Meryem Ana Kilisesi ve Ayazması koruma projesi

    Holy water springs (Ayazmas) of İstanbul Historical Peninsula and conservation project of Virgin Mary Church and Ayazma

    MERVE TUNA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DENİZ MAZLUM

  4. Tez No

    560003

    Kısıtlılık kavramı üzerinden mimarlığa bakış: Bodrum Yarımadası konut mimarisinde kısıtlı farklılaşma

    A critical review of architecture on the concept of constraints: Constrained differentiation of residential architecture in Bodrum Peninsula

    ERENUS ATİLLA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FAZİLET YURDANUR DÜLGEROĞLU

  5. Tez No

    107242

    Bodrum-Yalıkavak ve çevresi arkeolojik malzemesinin yüzey çalışması ile incelenmesi

    Başlık çevirisi yok

    EMİNE KÜÇÜK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    ArkeolojiMuğla Üniversitesi

    Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ADNAN DİLER

Geri Dön