Pozitif sapma davranışlarının kavramsallaştırılması ve bireyin örgüte yönelik bağının pozitif sapma davranışları üzerindeki etkisi: Öz yeterliliğin rolü
Conceptualization of positive deviance and moderator role of self efficacy in the relation between positive deviance and individual's socail bond toward organization
- Tez No: 412169
- Danışmanlar: PROF. DR. MAHMUT ÖZDEVECİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Bu çalışmada, çalışanın örgüte yönelik sosyal bağının pozitif sapma davranışları üzerindeki etkisi, öz yeterliliğin düzenleyiclik rolü çerçevesinde incelenmiştir. Pozitif sapma davranışları örgüt normlarından pozitif bir anlamlandırma ile sapan ve negatif ve pozitif reaksiyon uyandırabilen davranışlar olarak tanımlanmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada yeni bir pozitif sapma davranışı tanımı geliştirilmiş ve bu yeni tanım temelinde geliştirilen ölçek ile kavram ölçülebilir hale getirilmiştir. Ayrıca pozitif sapma davranışları altında yatan nedenlerden bazılarını ortaya koymak için kavram sosyal bağ teorisi dahilinde tartışılmıştır. Pozitif sapma davranışlarına yönelik geliştirilen yeni tanım önem arz etmektedir. Çünkü benzerlerinin aksine bu tanım ile normatif ve reaktivist perspektifler bir arada ele alınmış ve işlevselci yönetim perspektifinin ötesine geçilmiştir. Ayrıca bu yeni tanım ile kavram, örgüte fayda sağlamak/zarar vermek gibi tartışmalı bir zeminden de uzaklaştırılmıştır. Geliştirilen pozitif sapma davranışları ölçeğinin de özgün katkıya sahip olduğu düşünülmektedir. Çünkü bu ölçek ile özellikle çoklu grup üyelikleri temelinde ve örgüte fayda sağlama kiretirinin ötesinde de pozitif sapma davranışlarının sergilenebileceği olasılığı kavramsallaştırılmıştır. Çalışanların pozitif sapma davranışı sergilemelerinin altında yatan nedenleri ortaya koymak için ise örgütsel sosyal bağın pozitif sapma davranışları üzerindeki etkilerini incelemek üzere bir araştırma modeli tasarlanmıştır. Bu araştırma modelinde sosyal örgütsel bağ ile pozitif sapma arasındaki ilişkiyi güçlendirmesi beklenen özyeterlilik kavramı düzenleyici (moderatör) değişken olarak araştırma modeline dahil edilmiştir. Bireyin örgüte sosyal bağı, iş tatmini, örgütsel tatmin, örgütsel bağlılık, işten ayrılma niyeti ve kıdem değişkenleri ile araştırma modelinde yer alırken, pozitif sapma davranışları örgüt dışı aidiyetler, örgütün sürüdürülebilir başarısı, bireysel verimlilik ve dini inançlar temelinde pozitif sapma alt boyutları ile araştırma modelinde yer almıştır. Bu araştırma modeli dahilinde geliştirilen hipotezler, yapısal eşitlik modellemesi yöntemi ile test edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre bireyin örgüte yönelik sosyal bağının pozitif sapma üzerindeki etkisine yönelik hipotezler genel itibariyle kabul edilirken, sosyal bağ ile pozitif sapma davranışları arasındaki ilişkide öz yeterliliğin düzenleyicilik rolüne ilişkin hipotezler kısmen kabul edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this research, employee's social bonding's effects on positive deviance were analyzed at the frame of self efficacy's moderator role. Positive deviance is a type of behavior that depart from organizational norm and evokes positive and negative reactions. In this research, a new positive deviance behavior definition is introduced. In order to operationalize this definition, a new positive deviance behavior scale (PDB Scale) has been developed at the basis of this new definition. Apart from revealing the underlying reasons of employee's positive deviant behavior, the concept was approached at the frame of Hirschi's Social Bonding Theory. Another important charactheristic of this new definition is its embracing structure of normative and reactivist perspectives together. And by means of new PDB scale, positive deviance is conceptualized, in the manner of capturing the two posibilities that individuals behave in a positive deviance way (firstly) within the frame of multi group memberships and (secondly) beyond the criteria of organizational benefit. As metioned above social bonding theory was used to discuss some underliyng reasons for positive deviance. In the research model, self efficacy is hypothesized as a moderator in the relation between social bonding and positive deviance. In the research model while employee's social organizational bond is represented with job satisfaction, organizational satisfaction, organizational commitment, intention to quit and tenure variables. Besides self efficacy is positioned as moderator variable within this research model. Hypotheses which developed under this research model was tested with structural equation modelling. According to the results, hyphotheses which point out the social bonding variables' effects on positive deviance are generally accepted. On the other hand hyphotheses which reflect the moderator role of self efficacy in the relation between social bonding and positive deviance are partially accepted.
Benzer Tezler
- Örgütsel sapma davranışlarının kontrolünde pozitif psikolojik sermayenin ve örgütsel öğrenmenin etkisi: Bir örnek olay çalışması
The effect of positive psychological capital and organizational learning on the control of organizational deviation behaviors: A case study
FUNDA YAZAR
- Öğretmenlerin örgütsel sapma davranışlarının, sanal kaytarma ve örgütsel engeller ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between teachers' organizational deviant behaviors, cyberloafing and organizational barriers and their attitudes towards the teaching profession
YASEMİN KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUNCAY YAVUZ ÖZDEMİR
- Devlet ve özel okul öğretmenlerinin algıladıkları örgütsel destek düzeylerinin duygusal emeklerini yordama durumlarının incelenmesi
Investigation of public and private school teachers' emotional labor regression with perceived organizational support levels
NİDA KAÇAMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM KOCABAŞ
DOÇ. DR. RAMAZAN YİRCİ
- Okul müdürlerinin liderlik davranışlarının öğretmenlerin psikolojik sermayesi ile ilişkisi
The relationship between the principals' leadership behaviours and the teachers' psychological capital
BELDA BİLGİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAN DEMİRKASIMOĞLU
- Pozitif ve negatif duygu durumlarının tüketicilerin satın alma kararları üzerine etkisinin belirlenmesine dair davranışsal ekonomi perspektifinden bir araştırma
A research from behavioral economic perspercitve on determining the effect of positive and negative emotional situations on the consumers' purchasing decisions
GÜRKAN ULUSOY