Obsesif kompulsif bozukluk hastalarıyla birlikte yaşayan kişilerde yaşam kalitesi ve ilişkili risk etkenleri
Quality of life and associated risk factors in relatives of patients with obsessive compulsive disorder
- Tez No: 412527
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET MURAT DEMET
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Obsessive compulsive disorder, quality of life in patients with obsessive compulsive disorder, burdenin patients' relatives
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Giriş:Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) bilişsel, duygusal ve davranışsal yönleri ile kişinin aile, akademik, meslek ve sosyal işlevselliğini olumsuz yönde etkileyen süregen bir rahatsızlıktır. Bu hastalık sadece hastayı değil, birlikte yaşadığı aile bireylerini, arkadaşlarını ve toplumu da olumsuz etkileyebilmektedir. OKB'li hasta yakınlarındaki hastalık yükü ve yaşam kalitesindeki bozulma, diğer psikiyatrik hasta yakınlarıyla kıyaslanarak daha önceki çalışmalarda gösterilmiştir. Ancak OKB'li hasta yakınlarının yaşam kalitesinin nedenselliğini araştıran kısıtlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Amaç:Bu araştırmada obsesif kompulsif bozukluk tanısı almış hastalarla birlikte yaşayan kişilerde yaşam kalitesinin değerlendirilmesi, başta hasta yakının algıladığı hastalık yükü olmak üzere, hasta yakınının yaşam kalitesinde, ait olumsuzluğa yol açabilecek hasta ve hasta yakınına etkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: 68 Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) tanılı hasta ve bu hastalarla birlikte yaşayan 68 hasta yakını çalışmaya alınmıştır. Çalışmaya katılan hastalara SCID-I/CV psikiyatrik tanı değerlendirilmesi yapıldıktan sonra Sosyodemografik Veri Formu, Yale-Brown Obsesyon Kompulsiyon Ölçeği (YBOKÖ) - YBOKÖ Belirti Kontrol Listesi, Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ), Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (WHOQOL-BREF TR) uygulanmıştır. Çalışmaya katılan hasta yakınlarına ise SCID-I/CV psikiyatrik tanı değerlendirilmesi yapıldıktan sonra Sosyodemografik Veri Formu, Hastalık Yükü Değerlendirme Ölçeği(HYDÖ) ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (WHOQOL-BREF TR) uygulanmıştır. Farklı nedensellik modellerinde kullanılan, araştırmanın bağımlı değişkenleri“hasta yakını yaşam kalitesi”ve“hasta yakınının hastalık yükü”dür. Tek değişkenli çözümlemelerde parametrik durumlarda Student's t testi; ANOVA ve Pearson korelasyonu; parametrik olmayan durumlarda Kruskal Wallis ANOVA ve Mann Whitney U önemlilik testleri ve Spearman's Rho korelasyonu kullanılmıştır. Çok değişkenli çözümlemelerde ise doğrusal çoklu regresyon kullanılmıştır. Bulgular:Yapılan doğrusal regresyon analizi sonucunda OKB hastalarıyla birlikte yaşayan kişilerin yaşam kalitesi boyutları kendi eğitim düzeyinden, cinsiyetinden, hastanın çalışma durumundan, hastanın yaşam kalitesinden, hastalığın şiddetinden ve kompulsiyon çeşitlerinden farklı düzeylerde etkilenebilmektedir. Ancak hasta yakınının yaşam kalitesinin dört ayrı boyutunu da etkileyen ortak ve en önemli değişken hastalık yüküdür. Ayrıca hastalık yükünün hastaya ait özellikler üzerinden bir ara değişken olarak hasta yakınının yaşam kalitesini etkilediği gözlenmiştir. Tedavi süresi, kompulsiyon şiddeti (YBOKÖ kompulsiyon alt puanı), hastanın içgörüsü, kaçınma davranışı, kararsızlık derecesi gibi dışarıdan gözlenebilen hastaya ait özellikler, birlikte yaşadığı kişi üzerinde yük yaratarak yakınının yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir. Tüm bunların yanında hastalık yükünü en yüksek düzeyde etkileyen faktörler sosyoekonomik düzey göstergesi olan hastanın çalışma durumu ve çevresel yaşam kalitesidir; sosyoekonomik düzey azaldıkça, hastalık yükü artmaktadır. Sonuç: OKB'li hastalarla birlikte yaşayan kişilerde yaşam kalitesini etkileyen ve adeta ara değişken olarak davranan en önemli etken hastalık yüküdür. Hasta yakınının algıladığı hastalık yükü ise en çok hastanın kompulsiyonlarından ve çalışamaması sonucu sosyoekonomik düzeyin azalmasından etkilenmektedir. Tüm bu bulgular ışığında OKB hastalığının sadece hastayı değil hasta yakınını da etkilediği aşikardır. Buna göre hastayı değerlendirirken hasta ve hastalığın klinik belirtileri yanında, hasta yakınının da bilgilendirilmesinde, tedaviye ortak edilmesinde ve ihtiyaçlarının değerlendirilmesinde fayda vardır. Koruyucu ruh sağlığı açısından hasta yakınlarının yaşam kalitesinde etkilenmeyi azaltabilecek en önemli faktör hastalık yükünü azaltabilmektir. Anahtarkelimeler:Obsesif kompulsif bozukluk; hasta yakını, yaşam kalitesi, hastalık yükü
Özet (Çeviri)
Introduction: Obsessive compulsive disorder (OCD) is chronic disease that affects family and social relationships, occupational and academic performance for both the patients and their relatives due to cognitive, emotional and behavioral aspects of the disease. OCD may affect patients' family members, friends and society. Disease burden and deterioration in quality of life in relatives of patients with OCD have been previously reported and compared to relatives of patients with other psychiatric conditions. However, there are few studies available in the literature regarding causality of quality of life in relatives of patients with OCD. Objective: We aimed to evaluate quality of life, burden of disease in relatives of patients with OCD and factors that negatively effect their lives. Material and methods: Sixty-eight patients with OCD and their 68 relativeswere included in the study. Following SCID-I/CV psychiatric evaluation, sociodemographic data form, Yale-Brown obsessive-compulsive scale (Y-BOCS), Y-BOCS symptom checklist, Hamilton depression rating scale (HDRS) and World Health Organization quality of life questionnaire brief form (WHOQOL-BREF TR) were completed in the patient group. In patients' relatives group, following SCID-I/CV psychiatric evaluation, sociodemographic data form, burden assessment scale (BAS) and WHOQOL-BREF TR were completed. The dependent variables were“quality of life in patients' relatives”and“burden in patients' relatives”. In single variable analyses, Student's t test, ANOVA and Pearson correlation, Kruskal Wallis ANOVA and Mann Whitney U, Spearman's Rho correlation tests were performed. In multiple variable analyses, linear multiple regression test was used. Results: Linear regression analysis showed that the quality of life in relatives of patients with OCD may be affected by their education levels, gender, occupational factors, quality of life in the patient, severity of the disease and type of compulsions. However, the most important variable effecting the quality of life in the relatives was burden of the disease. Moreover, we found that burden was also effecting their quality of life as an intervening variable due to patient characteristics. Factors that can be observed by the relatives such as duration of treatment, severity of compulsions (Y-BOCS compulsion score), patient's insight, avoidance behaviour, degree of instability appeared to cause extra burden and negatively effect their quality of life. Also, patient's occupation status and environmental quality of life were the most important factors that effected burden of disease, suggesting that lower socioeconomic level is associated with increased burden. Discussion:Disease burden is the most important variable effecting quality of life in relatives of patients with OCD and contributes as an intervening variable. Perceived burden among relatives was evaluated to be effected by compulsions and lower socioeconomic level due to their occupational status. Our findings suggest that OCD effects both the patient and their relatives. Therefore, it is essential to inform the relatives, to examine their needs and allow their participation in treatment procedures while evaluating the patients with OCD. To decrease the disease burden may be the most importantpreventive mental health attempt to improve quality of life in relatives of patients with OCD.
Benzer Tezler
- Obsesif kompulsif bozukluk alzheimer tipi demans gelişiminde bir risk faktörü müdür?
Is obsessive-compulsive symptomotology a risk factor for alzheimer-type dementia?
AYŞE DÖNDÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriAdnan Menderes ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT SEVİNÇOK
- Hiç tedavi almamış obsesif kompulsif bozukluk tanılı olguların tedavi öncesi ve sonrasında temel beyin yapıları ve hipotalamus-hipofiz-adrenal aks eksenleri üzerinden karşılaştırılması
The comparison of untreated obsessive compulsive disorder diagnosed cases' basic brain structures and hypothalamus-hypophysis-adrenal axis before treatment and after treatment
ERCAN ATİLLA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriYüzüncü Yıl ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ABDULLAH YILDIRIM
- Obsesif kompulsif bozukluk'ta işlev kaybı ve risk etmenleri (Kontrollü kesitsel bir çalışma)
Loss of functioning and associated risk factors in obsessive compulsive disorder (A cross-sectional study)
ECENUR AYDIN AŞIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriCelal Bayar ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MURAT DEMET
- Obsesif kompülsif bozukluk hastalarında şizotipi ve yapısal düşünce bozukluğu
Schizotypy and formal thought disorder in patients with obsessive compulsive disorder
İBRAHİM AYLAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KILIÇ
- Obsesif kompulsif bozukluk hastalarında otistik özelliklerin göz izleme görevleri ile değerlendirilmesi
Evaluation of authistic features in obsessive compulsive disorder patients with eye monitoring tasks
YUNUS AKKEÇİLİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriEge ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEBNEM PIRILDAR
DOÇ. DR. ÖZLEM KUMAN TUNÇEL
UZMAN CENAN HEPDURGUN