Rönesans Dönemi İngiliz tiyatrosunda komedyanın dili: William Shakespeare ve Ben Jonson'ın komedyalarının biçembilimsel incelemesi
The language of comedy in English Renaissance drama: A stylistic analysis of William Shakespeare and Ben Jonson's comedies
- Tez No: 413812
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAZAN TUTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature, English Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İngiliz Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 415
Özet
Bu tez çalışması, William Shakespeare'in The Comedy of Errors, Love's Labour's Lost ve As You Like It oyunları ile Ben Jonson'ın Every Man in His Humour, Volpone: Or, The Fox ve The Alchemist oyunlarının biçembilimsel yaklaşıma göre incelenmesini içermektedir. Oyunların biçembilimsel incelenmesinde dilin edimbilim düzeyine bakılmıştır. İncelemede edimbilim alanından Candace West, Don Zimmerman, Paul Grice, John L. Austin, John R. Searle, Geoffrey Leech'in, Penelope Brown, Stephen Levinson, Jonathan Culpeper, Harvey Sacks, Emanuel A. Schegloff, Gail Jefferson ve Vimala Herman'ın çalışmalarından faydalanılmıştır. Bu çalışmalar doğrultusunda biçembilimsel yaklaşım temel alınarak oyunların incelenmesi için kuramsal çerçeve oluşturulmadan önce, ilk bölümde Antik Yunan'dan günümüze komedyaya dair ileri sürülen tüm kuram ve görüşler ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bu bölümde genellikle tragedya ile karşılaştırılarak ve onun zıttı olarak açıklanmaya çalışılan komedyanın eleştirmenler tarafından ikinci plana atılmasının nedenleri ve tarih boyunca komedyaya yüklenen işlevlerler ayrıntılarıyla tartışılmıştır. On sekizinci yüzyıla kadar yalnızca ahlaki veya eğitici boyutta ele alınıp bir komedyanın nasıl yazılması gerektiğine dair eleştirmenlerce ileri sürülen kurallarla sınırlanmaya ve denetlenmeye çalışılan bir tür olan komedya, bu tez çalışması bağlamında biçembilimsel yaklaşımla ele alınmış ve komedya yazarlarının dili nasıl kullanmaları 'gerektiği' değil, dili nasıl 'kullandıkları' ve okuyucu/izleyiciyi nasıl güldürdükleri incelenmiştir. İncelemenin amacı, belirli bir dönemdeki komedya yazarlarının dil kullanımlarını anlamaya çalışmaktır. bu amaç doğrultusunda, tezin İkinci Bölümünde, yukarıda bahsedilen biçembilimcilerin kuramları gözden geçirildikten ve bu kuramlar Türk ve Batı edebiyatından da örneklerle desteklenerek açıklandıktan sonra, bu tez bağlamında yapılacak analiz için bir çerçeve oluşturulmuştur. Genel olarak komedya yazarlarının dili kullanma eğilimlerinin edimbilimsel kurallardan saparak 'uyumsuzluktan' faydalanmak olduğu tespit edilmiş ve bu doğrultuda bu tez çalışması kapsamında incelenmek üzere seçilen oyunlara uygulanacak olan edimbilimsel incelemenin hangi aşamaları içereceği belirlenmiştir. Üçüncü bölümde İngiliz Tiyatro tarihinin dönüm noktası kabul edilen Rönesans Dönemi'nin en önemli iki komedya yazarı William Shakespeare ve Ben Jonson'ın oyunları bu aşamalara göre 'uyumsuzluk' bağlamında incelenmiştir. Her iki oyun yazarından seçilen oyunlar, 'bağlamsal uyumsuzluk', 'iletişimsel ilkelerdeki uyumsuzluk', 'söz eylemlerdeki uyumsuzluk', 'kibarlık ve kabalık ilkelerindeki uyumsuzluk' ve 'söz sırası ilkelerindeki uyumsuzluk' olmak üzere beş başlık altında incelenerek karşılaştırılmıştır. Yapılan inceleme sonunda her iki yazarın da oyunlarında bu uyumsuzlukların hepsine başvurdukları görülür. Komedya dilleri aynı uyumsuzluklardan beslenen yazarların komedyaları edimbilimsel düzeyde ilk bakışta birbirine benziyor görünse de, ayrıntıya inildikçe iki yazarın oyunlarında başvurulan 'uyumsuzlukların derecesi, nedeni veya amacı' gibi birçok önemli noktada farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. İki yazarın komedya oyunları üzerine yapılan bu biçembilimsel inceleme, görünürdeki benzerliklerin altında iki yazarın farklı komedya anlayışlarını yansıtan edimbilimsel ayrılıkların yattığını göstermiştir. Tespit edilen bu edimbilimsel farklılıklar, iki yazar arasında yüzyıllardır tartışılan ayrılıklara somut dilsel kanıtlar sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis aims at analysing The Comedy of Errors, Love's Labour's Lost and As You Like It by William Shakespeare and Every Man in His Humour, Volpone: Or, The Fox and The Alchemist by Ben Jonson from a stylistic perspective. The purpose of the stylistic analysis is to analyse the pragmatic level of the language used in the plays. This pragmatic analysis has been carried out by means of references to the works of very important contributors to this field, such as Candace West, Don Zimmerman, Paul Grice, John L. Austin, John R. Searle, Geoffrey Leech, Penelope Brown, Stephen Levinson, Jonathan Culpeper, Harvey Sacks, Emanuel A. Schegloff, Gail Jefferson and Vimala Herman. Before establishing the theoretical framework for the analysis in the light of the works of these theorists, in Chapter One all the views put forward related to 'comedy' in general beginning from Ancient Greece up until today are examined in detail. The purpose of this chapter on comedy in general is to discuss the reasons why 'comedy' has been defined as opposite of 'tragedy' and why it has been assigned an inferior status when compared to tragedy. Comedy had been discussed from a moral or instructive perspective and playwrights had been prescribed some rules as to how to write a comedy until the eighteenth century. The aim of this thesis is not to prescribe the playwrights the rules how to use the language in comedy but to reveal and comprehend how they use language in their comedies to lead reader/viewer to laugh. Keeping this aim in mind, in Chapter Two after the theories of the stylisticians are reviewed and explained drawing examples from various plays in Turkish and Western literatures, the general framework of analysis is established to be used in the analysis section. The playwrights in general are found to tend to deviate from pragmatic principles and to make use of 'pragmatic incongruities' in their comedies. Based on this finding, five steps are identified to be followed in the framework of analysis. Following these steps in Chapter Three, the plays of William Shakespeare and Ben Jonson, two great playwrights of the Renaissance Period, are analysed in terms of 'incongruities' in the pragmatic level. The plays of these playwrights are analysed and compared under five headings: 'contextual incongruity', incongruity in terms of cooperative principles', 'incongruity in terms of speech acts', 'incongruity in terms of politeness and impoliteness' and 'incongruity in terms of turn-taking'. The analysis shows that both the playwrights make use of all pragmatic incongruities in their plays. Although their languages of comedy making use of the same incongruities seem very similar at first sight, an examination of the details of these incongruities in the plays reveals that their plays differentiate in terms of 'the degree, purpose and reason of the incongruities'. The detailed pragmatic analysis shows that their languages of comedy seem similar on the surface but there are deep differences lying beneath that surface characterizing different views of comedy they have. The pragmatic differences found between Shakespeare's and Jonson's comedies provide concrete proofs displaying their different views of comedy in stylistic terms.
Benzer Tezler
- Tradition of comedy of manners in English drame
İngiliz tiyatrosunda töre komedisi geleneği
NESLİGÜL KESKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL YÜKSEL
- A new historicist account of Medieval / feudal relations in English drama during the Renaissance
Rönesans Dönemi İngiliz tiyatrosunda Ortaçağ / feodal ilişkilerin yeni tarihselci yöntemle araştırılması
EVRİM DOĞAN
Doktora
İngilizce
2005
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL YÜKSEL
- A thing one knows not how to name: The female Grotesque in early modern English drama
Adlandırılamayan bir şey: Rönesans dönemi İngiliz tiyatrosunda grotesk kadınlar
AYŞEM SEVAL
Doktora
İngilizce
2008
İngiliz Dili ve EdebiyatıBoğaziçi Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI TEKİNAY
- Verbal violence as a construction of authority in renaissance and contempory English drama
Rönesans ve günümüz İngiliz tiyatrosunda baskı aracı olarak sözel şiddet kullanımı
SILA SENLEN
Doktora
İngilizce
2008
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. AYŞEGÜL TÜLİN YÜKSEL
- The discord between the elements and human nature: Ecophobia and Renaissance English drama
Elementler ve insan doğası arasındaki uyuşmazlık: Ekofobi ve Rönesans İngiliz tiyatrosu
ZÜMRE GİZEM YILMAZ
Doktora
İngilizce
2018
İngiliz Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE DENİZ BOZER