Algılanan ebeveyn kabul reddinin yetişkinlik dönemindeki psikopatoloji ile ilişkisi: Kontrol odağının ve benlik kurgularının aracı rolü
Relationship between perceived parental acceptance-rejection and psychopathology: Mediator role of self construal and locus of control
- Tez No: 414540
- Danışmanlar: PROF. DR. İHSAN DAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu çalışmanın amacı; kontrol odağının ve benlik kurgularının ebeveyn kabul-reddi ile psikopatoloji arasındaki ilişkide aracı rolünü görmektir. Bu amaçla Hacettepe Üniversitesi'nin farklı bölümlerinden 319 (190 kadın, 129 erkek) öğrenciye“Demografik Bilgi Formu”, anne-baba kabul ve reddini değerlendirmek amacıyla“Ebeveyn Kabul Red Ölçeği (EKRÖ)”, psikopatoloji belirtilerini taramak amacıyla“Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R)”, kontrol odağını değerlendirmek amacıyla“Kontrol Odağı Ölçeği (KOÖ)”ve son olarak benlik kurgularının değerlendirilmesi amacıyla“Aile Bağlamında Benlik Ölçeği”uygulanmıştır. Katılımcılardan elde edilen veriler SPSS 18 programında kodlanmıştır. Verilerin normallik sayıltısı incelenip verilerde uç değer olup olmadığı saptandıktan sonra korelasyon, ANOVA ve regresyon analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; algılanan ebeveyn kabulü arttıkça psikopatoloji düzeyinin azaldığı, ebeveyn reddi arttıkça psikopatoloji düzeyinin arttığı gözlemlenmiştir. Algılanan anne kabul-reddi ile psikopatoloji arasındaki ilişkide kontrol odağının ve ilişkisel benlik kurgusunun kısmen aracı rolleri olduğu tespit edilmiştir. Algılanan baba kabul-reddi ile psikopatoloji arasındaki ilişkide ise kontrol odağı ve özerk-ilişkisel benlik kurgusunun kısmen aracı rolleri olduğu gözlemlenmiştir. Araştırmadaki önemli diğer bir bulgu ise hem algılanan baba reddi hem de algılanan baba kabulü ile psikopatoloji arasındaki ilişkinin, algılanan anne reddi ve kabulü ile psikopatoloji arasındaki ilişkiden yüksek olmasıdır. Ayrıca çalışmada algılanan ebeveyn kabulü ile iç kontrol odağı arasında pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. İlişkisel ve özerk-ilişkisel benlik kurgusu ile psikopatoloji arasında negatif yönlü bir ilişki bulunurken, özerk benlik ile psikopatoloji arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The porpuse of this study is to observe mediating role of locus of control and self-construals between parental acceptance-rejection and psychopathology. For this purpose,“Demographic Information Form”with 319 (190 women, 129 men) students from different department of Hacettepe University, to evaluate parental acceptance-rejection“Parental Acceptance-Rejection Scale”, to screne psychopathology symptom“The Symptom Checklist-90-Revised (SCL-90-R)”, to evaluate locus of control“Locus of Control Scale”and finally to evaluate self-construals“Self Scale in the Family Context”are implemented. Data, being obtained from participants, were coded SPSS 18 programme. Correlation, ANOVA and regression analyses were implemented. In consequence of the conducted analyses, it was observed that there was a negative correlation between perceived parental acceptance and level of psychopathology. And also it was seen that there was a positive correlation between perceived parental rejection and level of psychopathology. Partially mediating role of relational self construal and mediating role of locus of control were observed in the relationship between perceived mother acceptance-rejection and psychopathology. Partially mediating role of autonomous-relational self construal and mediating role of locus of control were observed in the relationship between father acceptance-rejection and psychopathology. Another important finding in the study is that the relationship between perceived father acceptance-rejection and psychopathology is higher than that in perceived mother acceptance-rejection. Besides; in the observation positive relationship was determined between parental acceptance and internal locus of control. While negative relationship was observed between relational and autonomous self construals and psychopathology, a significant relationship was not discovered between autonomous self and psychopathology.
Benzer Tezler
- Türkiye'de üniversite eğitimi almakta olan Türkmenistan'lı erkek öğrencilerinin ebeveyn ve eş kabul-reddi ve psikolojik uyum açısından incelenmesi
Perceived parental acceptance-rejection, psychological adaptation and perceived partner acceptance-rejection in a sample of Turkmen university students studying in Turkey
HEMRA MAMIYEV
- Genç yetişkinlik dönemindeki bireylerin öz anlayışları ile algılanan ebeveyn kabul-red düzeylerinin ilişkisel ihtiyaç doyum düzeylerini yordaması
Self-understanding and perceived parental acceptance-rejection levels of individuals in young adulthood predict their level of relational need satisfaction
BEGÜM BARTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIZ ÖZTAN ULUSOY
- Farklı cinsel yönelimli bireylerin algılanan anne-baba kabul-reddi ile kimlik duygusu kazanımları
The perceived parental acceptence-rejection and identity formation of the individuals with different sexual orientations
AYŞE YALÇIN ARMAĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLİN ŞENER
- Esrar bağımlılarında algılanan ebeveyn kabul reddinin, psikolojik uyumları ve yetişkinlikteki yakın ilişkiler üzerindeki etkilerinin incelenmesi
The effects of percei̇ved parental acceptance rejection on psychological adjustment and intimate relationship in adulthood in cannabis users
SEVİM BERRİN İNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiEge ÜniversitesiMadde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ENDER ALTINTOPRAK
- Yetişkin erkeklerin algıladıkları baba reddinin utanç ve suçluluk duygularıyla arasındaki ilişkide zihinselleştirmenin aracı rolü
The mediating role of mentalization in the relationship between adult males' perceived father rejection and feelings of shame and guilt
SÜMEYRA AL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiTravma ve Afet Çalışmaları Uygulamalı Ruh Sağlığı Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIK KARAKAYA