Cinsiyet, evlilik uyumu, depresyon ile nedensel ve sorumluluk yüklemeleri arası ilişkiler üzerine bir araştırma
A Research on the relationships between causal, responsibility attribution and sex, marital adjustment, depression
- Tez No: 41466
- Danışmanlar: PROF. DR. NERİMAN SAMURÇAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
ÖZET Yükleme kuramı, insanların, nedensel açıklamaları nasıl yaptıkları ve 'neden' diye başlayan soruları nasıl cevapladıklarıyla ilgili bir kuramdır. Yüklemsel kavramlar, sosyal psikoloji alanı içinde geliştirilmiştir, ancak, evlilik ilişkileri kuramcıları için de ilgi çekicidir. Evlilik ilişkisinde, nedensel ve sorumluluk yüklemelerinin önemi üzerinde durulmaktadır. Niyet, güdü ve suçluluğu içeren sorumluluk yüklemelerinin, uyumlu ve uyumsuz eşleri birbirinden daha iyi ayırt ettiği ileri sürülmektedir. Literatürde, depresyon ile yüklemeler arasındaki ilişkiler de incelenmekte ve depresif bireylerin sıklıkla evlilik problemleri getirdiklerinden söz edilmektedir. Depresiflerin nedensel yüklemelerini abart tığı ve çevrelerinde ters giden herşeyden kendilerini suçladıkları ileri sürülmektedir. Bu alandaki çalışmaların ortaya çıkardığı sorulardan yola çıkarak, yaptığımız bu araştırmada, eşleriyle uyumlu olan ve olmayan kadın ve erkeklerin, eşlerinin olumsuz davranışlarına yaptıkları, hem nedensel hem sorumluluk yüklemeleri ile depresyon puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kişilerin, eşlerinin davranışlarına yaptıkları yüklemelerin yanısıra, kendidavranışları üzerine yaptıkları yüklemeler de, olumlu ve olumsuzluk boyutları üzerinde değerlendirilmiştir. ' Araştırma bulgularına göre, eşleriyle uyumsuz olanlar, olumsuz eş davranışlarına karşı, uyumlulardan daha fazla yükleme yapmaktadırlar. Depresiflerin, depresif olmayanlara göre, olumsuz eş davranışlarına karşı daha fazla yükleme yapmakta oldukları da ortaya konmuştur. Eşleriyle uyumsuz veya depresif kişilerin, sorumluluk yüklemelerini nedensel yüklemelerden daha fazla kullandıkları da belirlenmiştir. Uyum puanı arttıkça ve depresyon puanı düştükçe, eş olumsuz davransa bile, buna olumlu tepki verildiği ve gerilimin sürdürülmediği görülmüştür. Depresif deneklerin, olumsuz eş davranışlarına karşı olumlu -tepki vermelerinin nedeni olarak, depresiflerin eşlerinin olumsuz davranışlarından kendilerini sorumlu tuttukları ve suçluluk yaşadıkları söylenebilir. İleride yapılacak araştırmalarda, cinsiyet, evlilik uyumu ve depresyon ile yükleme değişkenleri arasındaki ilişkiler, daha büyük bir örneklem üzerinde ve kültürel etkenler başta olmak üzere, yüklemeler üzerinde etkisi olacağı düşünülen başka temel değişkenler dikkate alınarak incelenebilir.
Özet (Çeviri)
180 ABSTRACT Attribution theory deals with how people make causal explanations and how they answer the questions that begins with 'why'. Attributional concepts have been developed in the field of social psychology, but, it has been interested in marital relations theorists. In marital relationship, it has been focused on causal and responsibility attributions. It has been proposed that responsibility attributions which concern intention, motivation and blame distinguish the distressed and nondistressed spouses. In the literature, the relations between depression and attributions are also examined and mentioned that depressed individuals often come up with marital problems. Depressed individuals are assumed to exaggerate their causal responsibility and blame themselves for all negative things around their environment. As it is based on the questions which are brought up from the studies in this field, in our study, we aimed to investigate the relations between distressed and nondistressed wife's and husband's causal and responsibility attributions which are made to their spouse's negative behaviors and depression scores. As well as attributions to their spouse's negative181 behaviors, subjects' attributions to themselves were evaluated on positive and negative dimensions. / According to the results of this study, distressed subjects made more attributions to their spouse's negative behaviors than nondistressed ones. Similarly, depressed subjects made more attributions to their spouse's negative behaviors than nondepressed subjects. It has been determined that both distressed and depressed individuals have been using causal attributions more than responsibility attributions. Even though spouse's behavior was negative, positive response was given to this and distress was not maintained when adaptation score was higher and depression score was lower. It can be said that as the cause of depressed subjects' positive responses to negative spouse's behavior, depressed subjects were keeping responsible themselves and living a blamefulness from their spouse's negative behaviors. In future research, relationships among sex, marital adaptation, depression and attribution can be investigated on a wider sample by considering the effects of cultural factors and the other variables that account for attributions.
Benzer Tezler
- Evlilik uyum durumuna göre çiftlerin depresif durumları ve olumsuz otomatik düşünceleri açısından karşılaştırılması
Comparision of couples according to marital adjustment in terms of depressive situations negative automatic thougts
MELİKE GÜVENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiSelçuk ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ALTUNSU SÖNMEZ
- Evli bireylerde ruhsal travmanın evlilik uyumu ve evlilik doyumuna etkisi
Psychological trauma in married individuals marital adjustment and its effects on marital satisfaction
SEMANUR KURUCAK
- Eşleri alkol bağımlısı olan kadınların tükenmişlik düzeyi ve cinsiyet rollerinin evlilikle ilişkisi
The relationship between women's marital adjustment and gender roles and burn-out who have alcohol addicted husbands
NAZAN KIVANÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNCİ İLHAN
- Evli çiftlerin evlilik uyumlarının ve depresyon düzeylerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
The comparative study of married couples' marital adjustment and depression levels
AZİZE GÜL OZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ENGİN DENİZ
- İnfertilitede emosyonel semptomlar, evlilik uyumu ve cinsel işlev bağlamında cinsiyet farklılıkları
Gender differences in infertilitiy for emotional sympyoms, marital adjustment and sexual function
HATİCE ALİBAŞOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
PsikiyatriSağlık BakanlığıRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. NESRİN BUKET TOMRUK