Geri Dön

Çok kriterli karar verme yöntemi seçiminde yeni bir yaklaşım

A new approach in the selection of multi criteria decision making methods

  1. Tez No: 417029
  2. Yazar: AHMET ÖZTEL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İHSAN ALP
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İstatistik, Statistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İstatistik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yöneylem Araştırması Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 172

Özet

Karar verme, herkesin hayatının her anında yaptığı bir faaliyettir. Eğer karar verme sürecinde birden fazla kriter söz konusu ise, bu bir Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) problemidir. ÇKKV problemlerini çözmek için yetmişli yılların başından günümüze çok fazla sayıda yöntem geliştirilmiştir. Bir ÇKKV probleminde en iyi çözüme ulaşmak için, farklı ÇKKV yöntemleri kullanabilir. Farklı yöntemler farklı çözümler önerebilir. Problem için hangi yöntemin en iyi çözümü sağladığını bulmak, başlı başına yeni bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada verilen problem için en iyi ÇKKV yönteminin seçilmesi için yeni bir yapı olarak regresyon yaklaşımı önerilmiştir. Önerilen yaklaşım, karar matrisi ile tercih sıralaması arasındaki ilişki üzerine inşa edilmiştir. ÇKKV yöntemlerinin çoğu, karar matrisini kullanarak alternatifler arasında bir tercih sıralaması yapmaktadır. Karar matrisi ile tercih sıralaması arasındaki ilişki regresyon modeliyle ortaya konabilir. Regresyon modelinin uyumunun iyiliği, sıralamanın kalitesini yansıtır. Uyumun iyiliğini ölçmek için determinasyon katsayısı kullanılışlı bir araçtır. En yüksek determinasyon katsayısını elde eden modelde kullanılan ÇKKV yöntemi en iyi yöntemdir. Uygulama olarak Borsa İstanbul'da işlem gören 25 gayrimenkul yatırım ortaklığı firmasının 15 çeyrek dönemlik finansal performansları değerlendirilmiştir. ÇKKV yöntemlerinden TOPSIS, MAUT, CP ve VIKOR yöntemleri seçilmiştir. Kriterlerin ağırlıklandırılmasında Entropi yöntemi tercih edilmiştir. Önerilen regresyon yaklaşımı ÇKKV yöntemleri arasında kesin ve nesnel bir değerlendirme imkânı sağlar. Ayrıca, temel istatiksel ve matematiksel araçlar içerdiğinden regresyon yaklaşımı gayet kullanışlıdır. Bu nedenle önerilen yaklaşımın literatüre önemli bir katkı sağlayacağı öngörülmektedir.

Özet (Çeviri)

Decision-making is an activity that everyone makes it at every moment of life. If there is more than one criteria in the decision-making process in question, this is a Multi-Criteria Decision Making (MCDM) problem. Numerous methods have been developed to solve MCDM problems since the beginning of seventies. Various methods are available for achieving the best solution in the MCDM problems. Different methods can propose different solutions. To find which method provides the best solution for the problem, it come across as a new problem in itself. In this study, the regression approach has been proposed as a new framework for selection the best MCDM method for a given problem. The proposed approach is built upon the relationship between the decision matrix and preference ranking. The most of MCDM methods make an order of preference among the alternatives by using the decision matrix. The relationship between decision matrix and preference ranking can be demonstrated by the regression model. The goodness of fit of the regression model, reflects the quality of the ranking. The coefficient of determination is a handy tool to measure the goodness of fit. The MCDM method used in the model which obtained the highest coefficient of determination is the best method. The financial performance analysis of 25 real estate investment trust firms that traded in Borsa İstanbul is evaluated as application. The TOPSIS, MAUT, CP and VIKOR methods are selected as MCDM methods. Entropy method is preferred for criteria weighting. The proposed regression approach presents an opportunity of exact and objective analysis among the MCDM methods. In addition, since regression approach consists of basic mathematical and statistical tools it is very useful. Therefore the proposed approach is expected to make a significant contribution to the literature.

Benzer Tezler

  1. Kentiçi raylı sistemlerde bulanık mantık entegrasyonlu çok kriterli karar verme yöntemi ile proje ve risk değerlendirmelerinin incelenmesi ve Antalya örneği

    Fuzzy logic-integrated multi-criteria decision making projects and risk assessment in urban rail system analysis with the sample of Antalya

    KAAN SARI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Mühendislik BilimleriAntalya Bilim Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE DEMİR

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET FATİH AK

  2. Yeşil lojistikte depo yeri seçimi

    Warehouse location selection in green logistics

    HASAN RASİH BOZTEPE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    İşletmeİstanbul Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NECDET ÖZÇAKAR

  3. Türk inşaat sektöründe ana yüklenici firma seçimi için bütünleşik çok kriterli karar verme yaklaşımı : Bir vaka analizi

    An integrated multi-attribute-decision-making approach for main contractor selection in the Turkish construction idustry : A case study

    UMUR ÖZDEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜL POLAT TATAR

  4. Ürün seçimi problemi için yeni bir bulanık bütünleşik ÇKKV-(0-1) hedef programlama yaklaşımı

    A novel fuzzy hybri̇d multi criteria decision making and zero one goal programming approach for product selection problem

    İLKER KARADAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiAtatürk Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ELİF KILIÇ DELİCE

  5. An integrated approach based on anp, dematel and electre methodologies for personnel selection and an application in industry

    Personel seçiminde analitik ağ süreci, dematel ve electre yöntemlerine dayalı bütünleşik bir yaklaşım ve endüstride bir uygulama

    AYŞE ECENAZ DEMİRCİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiMarmara Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜSEYİN SELÇUK KILIÇ