Geri Dön

Feyzullah Efendi'nin 'Letaifnâme'si (Metin-dil incelemesi-sözlük)

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 417824
  2. Yazar: MEHMET ARKIN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Feyzullah Efendi, letâifnâme, Klasik Osmanlı Türkçesi, kalıplaşmış imla, mahalli söyleyişler, Feyzullah Efendi, Letâifnâme, Classical Ottoman Turkish, stereotyped spelling, local manner of speaking
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 386

Özet

“Feyzullah Efendi'nin Letâifnâme'si Üzerine Dil İncelemesi”adlı bu çalışma, XVII. Yüzyıl şeyhülislamlarından Feyzullah Efendi'nin“Letâifnâme”adlı mensur eserinden yararlanılarak devrin dil özelliklerini tespit etmeye yöneliktir. Şeyhülislam Feyzullah Efendi, 1669 yılında Şehzade Mustafa (II.)'nın hocalığını yaparken anlattığı bu latifelerde devrin dinî, ekonomik, kültürel vb. zihniyetini canlı bir şekilde yansıtmıştır. Bizim dil incelemesi için bu eseri seçmemizin asıl nedeni; eserin dilinin akıcılığı, konuşma diline yakınlığı ve özellikle mahalli söyleyişlere fazlaca yer vermesidir. Üzerinde çalışma yaptığımız bu eserin tarihini de kapsayan“Klasik Osmanlı Türkçesi”devresi, harekesiz yazımı ve kalıplaşmış imla hususiyetleri sebebiyle dilin tarihî gelişiminin tespitinde epeyce zorlanılan bir dönemdir. Eserdeki kelime ve cümle çeşitliliği, okumayı kolaylaştırmak için yazımı karıştırılan kelimelerde bazen başvurulan harekeleme, yazarın halk kültürüne hakimiyeti eserin önemini artırmaktadır. Çalışmamızın başında“latife”nin Türk edebiyatındaki yeri ve gelişimi örnekleme yöntemiyle açıklandıktan sonra eserimizin yazarı Mehmet Feyzullah Efendi'nin hayatı, edebî ve siyasi kişiliği, eserleri hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. Ardından eserin tespit edebildiğimiz Beyazıt Devlet Kütüphanesindeki 5619 numaralı tek nüshası, transkripsiyon alfabesi kullanılarak Latin alfabesine aktarılmıştır. İndeks ve sözlüğünün hazırlanmasından sonra eserde yer verilen cümlelerin türleri üzerinde çalışma yapılmıştır.

Özet (Çeviri)

This work titled as“Feyzullah Efendi'nin Letâifnâme'si Üzerine Dil İncelemesi”has been done in order to identify language features of the period benefiting from“Letâifnâme”, which is a work of Feyzullah Efendi, who is one of the sheikhulislams of 17th century. Sheikhulislam Feyzullah Efendi lively reflected religious, economical and cultural mentality of the period in his anecdotes that he told while he was teaching sultan's son Mustafa (II) in 1669. The main reason why we have chosen this work in order to identify language features is that it has a fluent language and is close to colloquial speech. Also, it has lots of good examples of local manner of speaking. The period of“Classical Ottoman Turkish”covering the date of this work on which we have studied, is a difficult era to examine in terms of historical development of the language because of writing without vowel-point and stereotyped spelling peculiarities. The variety of vocabularies and sentences in the work, using vowel-points in some words in order to make it easier to understand them and the author's excellent knowledge of folk culture increases the importance of the work. At the beginning of our work, after the place and the development of“anecdotes”in Turkish Literature had been explained in sampling method, detailed information was given about the life, political and literary personality and the works of Mehmet Feyzullah Efendi, the author of the book. Then, some studies were conducted on the types of the sentences given in the work. After that, the only copy numbered 5619 in Beyazıt State Library was transformed into Latin alphabet using the alphabet of transcription; the index and dictionary of the text were prepared. The study was completed with conclusion part.

Benzer Tezler

  1. Letâifnâmelerin değerler eğitimi açısından incelenmesi

    An examination of Letâifnâmes from perspective of values education

    BAHAR BÜYÜKKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT ÖZTÜRK

  2. Şeyhülislam Feyzullah Efendi'nin hayatı, eserleri ve Arapça şeceresi

    Shyayk al-Islam Feyzullah Efendi̇'s li̇f and work and hi̇s Arabi̇c bi̇ography

    SEDAT YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DinAtatürk Üniversitesi

    Arap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SADİ ÇÖGENLİ

  3. Şeyülislam Feyzullah Efendi'nin Fetava-yı Feyziyye isimli eserinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the work Fetava-yı Feyziyye of Şeyülislam Feyzullah Efendi

    RAHİME ALTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OSMAN TAŞTAN

  4. Nakşbendî Meşâyihinden Hacı Feyzullah Efendi ve Tasavvufî görüşleri

    Haji Feyzullah Efendi and his sufi opinions from the Naqshbandiyyah order

    FATMA KAYMAKÇI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NECDET TOSUN

  5. Şeyhülislam Feyzullah Efendi ve mülâzemet sistemi

    Şeyhülislam Feyzullah Efendi and mülâzemet system

    YUNUS KIRMACİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TarihPamukkale Üniversitesi

    Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı

    PROF. DR. YASEMİN BEYAZIT