Türk İş Hukukunda ibra belgesi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 41955
- Danışmanlar: PROF.DR. TANKUT CENTEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Law, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
ÖZET Alacaklının alacak hakkından vazgeçerek, borçlunun borçtan kurtarılmasına ilişkin sözleşmeye ibra sözleşmesi denir. Bu anlamda, iş hukukunda da işçinin, ücret ve diğer işçilik haklarından vazgeçerek işvereni borçtan kurtarmaya yönelik ibra sözleşmesini yansıtan belgeye ibra belgesi adı verilir. Alacaklının alacağından vazgeçmesi değişik hukuki nedenlere bağlı olabilir, fakat bugün genellikle kabul edilen ibra sözleşmesinin soyut bir sözleşme olduğudur. Her türlü işçilik hakten ibra belgesinin konusu olabilir. Fakat, işçinin işvereni sosyal güvenlik haklarından ibrası mümkün değildir. İbra belgesinin kapsamını belirleyecek olan taraflardır. Fakat, Yargıtay ve öğretide öngörülen bazı durumlarda ibra belgesinin kapsamı daralır. İşçinin ibra belgesine çekince koyması halinde, çekince konusu haklar ibra belgesinin kapsamı dışında kalacaktır. Hizmet sözleşmesinden doğan haklara ilişkin ibra belgesi, hizmet sözleşmesinin feshinden doğan ve fesihle ilgili işçilik haklarını kapsamaz. İşveren ibra belgesinde yeralan bir alacağın doğmamış olduğunu ileri sürüyorsa, bu alacak da ibra belgesinin kapsamı dışında kalacaktır. Yargıtay bazı kararlarında; işçinin de herkes gibi haklarından karşılıksız vazgeçebileceğini karara bağlarken, bazı kararlarında da emeğiyle geçinen işçinin haklarından karşılıksız vazgeçmesini işçinin korunması kuralı açısından yerinde bulmamış ve ibra belgesini dayanakları olan hesap pusulalarındaki miktarla sınırlı makbuz saymıştır. Yine Yargıtay bazı kararlarında, İbra belgesinde belirtilen miktarla işçinin hakettiği miktar arasında açık oransızlık yoksa ibra belgesini geçerli kabul etmiş, açık oransızlık varsa ödenen miktarla ilgili makbuz saymıştır. Yargıtay'ın bazı kararlarında, ibra belgesi ödeme belgeleriyle birlikte değerlendirilmiş ve ibra belgesi ödeme belgelerinde belirtilen miktarla tutarında makbuz kabul edilmiştir. Bu esas kabul edilecek olursa, ibra belgesi tek başına hiçbir anlam ifade etmeyecektir. Farklı bir deyişle, ibra belgesi ödeme belgeleri olmadan geçerli sayılmayınca, ibra belgesi almanın bir anlamı kalmamaktadır. Bu durum, aynı zamanda iş hukukunda ibrayı reddetmek anlamına gelmektedir. 86Buna karşılık Yargıtay'ın bazı kararlarında, ibra belgesi sunulması durumunda ödeme belgelerinin ibrazına gerek olmadığı belirtilmektedir. Başka bir ifadeyle, ibra belgesinin geçerliliği ödeme belgelerinin ibrazına bağlı değildir. Ödeme belgesi sunulmamış olsa da ibra belgesi geçerlidir. Bu esas kabul edilince, işçinin ibra belgesinde belirtilen miktarı almadığı yönünde bir iddiası olduğunda, bu iddiasını kendisi kanıtlaması gerekecektir. Oysa ödemeyi kanıtlama yükümü işverenindir. Dolayısıyla, bu durumda karşılık esasıyla işçinin korunmasından tam olarak sözedilemeyecektir. İşçinin korunması kuralından doğan kaygılar nedeniyle, ibra kurumuna iş hukukunda hiç yer vermemek düşünülebilir. Fakat, ibranın sosyal bir gereksinime cevap ve rd iğ ide gözden ırak tutulmamalıdır. Bu nedenle en kısa zamanda işçinin sömürülmesine olanak tanımayacak bir yasal düzenlemenin yapılması gerekmektedir. Yapılacak yasal düzenlemede; işçiye hakettiği ödemeler yapıldıktan sonra yapılan bütün ödemeleri içeren bir ibra belgesi düzenlenmeli ve işçiye bu belgenin tetkiki için uygun bir süre verilmelidir. İşçi belirlenen süre içinde ibra belgesiyle bağlı olmayacağını her zaman ileri sürebilmeli, ancak süre dolduğunda işçi için de bağlayıcı olmalıdır. İbra kurumunun hukuk düzeninde yer alması ve sosyal gereksinimlere cevap vermesi nedeniyle, bugün için geçerliliği bazı koşullara bağlanmıştır. İbra belgesi metni bir bütün olarak ele alınarak dar yorumlanacak ve yorumda söze değil öze önem verilecektir. İbra bir hakkın sona ermesi sonucunu doğurduğu için işçinin tam ehliyetli olması gerekir. Sınırlı ehliyetsize tanınan çalışma olanağı, onun bu çalışma ilişkisinden doğan haklarını ibra etmesini de kapsamaz. İş hukukunda ibra sözleşmesi maddi hukuk açısından geçerli olabilmesi için yazılı biçimde düzenlenmesi gerekir. i Hizmet sözleşmesi sona ermeden ve ibra konusu hak doğmadan düzenlenen ibra belgesi hükümsüzdür. Zira, sözleşme süresince işçi işverenin egemenliğinde olduğundan kendisinden baskıyla ibra belgesi alınması olasıdır. 87İbra belgesi işçi ile işveren arasında düzenlenmeli ve işverene teslim edilmelidir. Üçüncü kişiye verilmiş bir belgedeki işvereni ibra kayıtları hiçbir hüküm ifade etmez. İbraz edemediği ibra belgesinin aksini işverenin tanıkla kanıtlaması konusunda yargılama hukuku kuralları uygulanır. İbra belgesinde taraflar belirli olmalı ve ibra edilen haklar tek tek sayılmalıdır. Bu nedenle, genel anlatımlı ibra belgeleri geçerli kabul edilmemek gerekir. İrade bozukluğu durumları iş hukukunda daha farklı görünümlere bürünür. Örneğin, işverenin işçiyi ibra belgesinin anlam ve önemi konusunda uyarmaması bile aldatma olarak değerlendirilir. 88 ıBCİİBETİI KURULU ISYQM İEB
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Yargıtay kararları ışığında Türk İş Hukukunda ibra sözleşmesi
Remission at Turkish Labour Law by the supreme court decisions
ÇİĞDEM ERMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
HukukGazi Üniversitesiİş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. E. TUNCAY KAPLAN
- Türk iş hukukunda ibra sözleşmeleri
Release agreements in Turkish labor law
EFE KAĞAN HELVACIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukBaşkent ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE TUNCAY SENYEN KAPLAN
- Türk İş Hukukunda ibra sözleşmesi
Release agreement in Turkish Labor Law
TUBA KABA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hukukİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM SUBAŞI
- Türk İş Hukukunda ibra sözleşmesi
Absolution contract in Turkish Labour Law
YASİN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
HukukAkdeniz ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEBNEM GÖKÇEOĞLU BALCI