Applications of bacterial quorum quenching with Rhodococcus sp. BH4 for effective biofouling control in MBR
Membran biyoreaktörlerde membran biyotıkanmasını engellemek amacıyla Rhodococcus sp. BH4 ile bakteriyel quorum quenching uygulamaları
- Tez No: 421247
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU, PROF. DR. CHUNG-HAK LEE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Membran Prosesler, MBR, Biyojik Tıkanma, Bakterilerin Sinyalizasyonunun Engellenmesi, Enerji Tasarrufu, Membrane Processes, MBR, Biofouling, Quorum Quenching, Energy Saving
- Yıl: 2015
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çevre Bilimleri ve Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Hızla artan dünya nüfusu ve gelişen sanayi doğal kaynakları orantısız tüketmekte, bu tüketim iklim değişikliği ve su kıtlığı gibi önemli çevresel sorunları doğurmaktadır. Gittikçe artan su kıtlığına sürdürülebilir çözüm arayışlarından biri olarak öne çıkan membran biyoreaktörler (MBR), atıksuların membran sistemlerle arıtılıp sulama amaçlı olarak geri kazanımına dayanmaktadır. MBR sistemleri umut verici bir sistem olmasının yanı sıra tıkanmadan kaynaklı sınırlamalara da sahiptir. Tıkanmaların çoğu biyokütlenin membran yüzeyinde tutunarak birikmesinden kaynaklanan biyokirlenmedir. Mikroorganizmaların bulundukları ortamlar içerisinde birbirleri ile iletişime geçerek yeterli sayıya ulaştıklarında topluluk davranışlarına yöneldikleri tıp bilim dalının son yıllarda ortaya çıkardığı bilimsel bir gerçektir. Biyofilm oluşturmak da mikroorganizmaların en başta gelen topluluk psikolojisi davranışlarıdır. Bir araya gelerek dış etkilere karşı korunmalarını arttırmak ve yaşamsal döngülerini sağlayabilmek amacı ile“Yetersayı etkisi”(Quorum sensing) mekanizmasını kullanırlar. Ekolojik ortamlar içerisinde iletişim sinyallerini üretebilen türler olduğu gibi iletişim sinyallerini besin kaynağı olarak kullanabilen türler de bulunmaktadır. Bu türler kendi döngüleri için sinyal moleküllerini besin olarak kullanırken aslında bir araya gelmeye çabalayan türlerin birbirleri ve türler arasındaki iletişimlerini sekteye uğratmaktadırlar. Bu bakterilerin mekanizmalarının amaç doğrultusunda kullanılması da yeni keşfedilen“Yetersayı etkisi azaltımı”(Quorum quenching) olarak isimlendirilir. Bu mekanizmanın membran biyorektör işletimine adapte edildiği bu çalışma kapsamında etkili bakteri immobilizasyon konfigürasyonları denenerek MBR sistemlerinde biyokirlenmenin engellenmesi ve kontrolü için yenilikçi bir yaklaşım ortaya konulmuş ve araştırılmıştır. Bu amaçla gerçekleştirilen tez kapsamında, ilk olarak aktif çamur sistemlerinde quorum sensing mekanizmasının varlığı kanıtlanmıştır. Ardından, aktif çamurun bünyesindeki karışık kültürden quorum quenching etkisine sahip mikroorganizmalar izole edilmiş, bunların quorum quenching aktiviteleri saptanmış ve MBR sistemlerde uygulanabilirlikleri çeşitli immobilizasyon medyaları ile ortaya konulmuştur. İmmobilizasyon medyası olarak literatürde uygulamaları mevcut olan mikrobiyal vesel ve QQ boncuğun yanı sıra yeni bir medya da denenmiştir. Bu çalışmalarda ana amaç, kontrol MBR (konvansiyonel olarak işletilen MBR) ve QQ MBR (ilgili çalışmada kullanılan hedef immobilizasyon ürününün reaktöre ilave edilmesi ile işletilen MBR) lerinde oluşan transmembran basıncı (TMB)'nın profilleri arasındaki farkları elde ederek, QQ mekanizmasının sonuçlarını gözlemlemektir. Mikrobiyal vesel ve QQ boncuk uygulamaları değişik akı ve askıda katı madde işletme koşullarında gerçekleştirilmiş ve etkili quorum quenching mekanizması sonuçları elde edilmiştir. Bu tez kapsamında, QQ mekanizmasını gerçekleştirmek adına iki adet QQ bakterisi elde edilmiştir: Rhodococcus sp. BH4 ve Pseudomonas sp. 1A1. Rhodococcus sp. BH4 türünün QQ aktivitesinin Pseudomonas sp.1A1 türünün QQ aktivitesinden yüksek olduğu belirlenmiş ve tez kapsamındaki MBR işletimleri BH4 türü kullanılarak hazırlanan QQ ürünler ile gerçekleştirilmiştir. Iki farklı bakteri miktarı ile gerçekleştirilen mikrobiyal vesel çalışmalarında kullanılan mikrobiyal veseller mikrofiltrasyon boşluklu fiber membranları kullanılarak üretilmiş ve fiberlerin içerisine QQ bakterileri izole edilmiştir. Mikrobiyal vesellerin QQ aktivitelerinin belirlenmesinin ardından hareketsiz duracak şekilde mikrobiyal veseller reaktörlere yerleştirilmiştir. Mikrobiyal vesel ile QQ MBR işletiminde %44'lük bir QQ mekanizması başarısı gözlenerek TMB değerlerinin artması engellenmiştir. Kesikli olarak gerçekleştirilen QQ aktivitesi deneyineki QQ aktivitesi ile MBR işletiminde elde edilen başarı arasındaki %30'luk fark mikrobiyal veselin reaktör içerisinde hareketsiz durması gösterilebilir. Hareketsizlik, düşük F:M oranlarına ve laktonaz enziminin reaktördeki yayılımının kısıtlı kalmasına sebep olur. Mikrobiyal vesel çalışmalarının ardından QQ boncuklar ile işletimler gerçekleştirilmiştir. QQ boncuklar aljinat/polimer kullanılarak üretilmiş ve bünyelerine QQ bakteri immobilize edilmiştir. Üretimlerinin ardından reaktörlere ilave edilen boncuklar reaktörler içerisinde tam karışım halindeyken reaktörler işletilmiştir. Tüm boncuk çalışmaları sonucunda ortalama %90'lık bir TMB azalışı elde edilmiştir. Buna ek olarak, QQ boncuk kullanımı hücredışı polimeric maddelerin protein ve karbonhidrat içeriklerinin (EPSp ve EPSk) konsantrasyonlarını sırası ile %70 ve %38 oranlarında azaltmıştır. QQ boncuk kullanımının başarılı bir QQ mekanizması sağlayarak yüksek verimlerde TMB azalımına sebep olduğu söylenebilir. Bunlara ek olarak, tez kapsamında gerçekleştirilen bir diğer çalışma ise tek-adımlı MBR uygulaması ile aerobik ortamda azot gideriminin arttırılmasına yönelik bir işletimolmuştur. Çalışmanın çıkış noktası, üretilen bonukların çekirdek kısımlarının anoksik koşullara sahip olması fikridir. Bu bağlamda üretilen boncukların anoksik kısımları kullanılarak aerobik MBR işletimi süresince anoksik koşullarda gerçekleşebilen reaksiyonların da gerçekleşmesine olanak sağlanmıştır. Bu bağlamda gerçek evsel atıksu ile A2O prosesi doğrultusunda şletilen bir MBR tesisinin anoksik tankından anoksik aktif çamur alınarak polimer boncuklara immobilize edilmiştir. Bu çalışmanın yenilikçi tarafı ise, bu anoksik boncuklar ile QQ boncukların beraber MBR'ye ilavesi ile geliştirilmiş azot giderimi mekanizması ile QQ mekanizmasının birbirine etkisi olmadan pozitif sonuçlarını görmektir. Kontrol MBR boş boncuklar ile QQ MBR ise anoksik ve QQ boncuklar işe işletilmiştir. %94 gibi oldukça yüksek bir QQ etkisinin yanı sıra sırası ile %7 ve %21 seviyerlerinde kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ) ve toplam azot (TN) giderim verimi artışı elde edilebilmiştir. Sonuç olarak, tek-adımlı MBR işletimi ile, tesisin akım şemasından anoksik tankların da kaldırılabilmesi ya da çıkış standartlarının sağlanmasının zorlandığı mevsimlerde ek giderim veriminin sağlanması mümkündür. Mikrobiyal vesel ve QQ boncuk uygulamaları esnasında gözlenen uygulama avantajları ve dezavantajları doğrultusunda daha verimli ve pratik bir uygulama medyası tasarlanmış ve üretilmiştir. Üretilen yeni medya, döner mikrobiyal çerçeve (rotating microbial carrier frame-RMCF) olarak isimlendirilmiştir. RMCF, taşıyıcı bir çerçevenin üzerinin mikrofiltrasyon membran ile kaplanması sonucunda elde edilen odacıklara quorum quenching bakterilerin immobilize edilmesinin ardından bir karıştırıcının ucunda döndürülmek suretiyle uygulanır. RMCF inert bir malzemeden üretilerek, QQ boncuğun uygulama sırasında parçalanması dezavantajını, dönme hareketi ile mikrobiyal veselin uygulama sırasında düşük F:M oranı dezavantajını ortadan kaldırmaktadır. RMCF'nin üretimi ardından, tez kapsamında tasarlanmış olan bu yenilikçi ürün MBR işletimlerinde denenmiştir. Gerçekleştirilen kısa ve uzun süreli MBR işletimleri sonucunda RMCF kullanımı ile biyofilm oluşumunun %65'lik bir başarı ile engellenebildiği görülmüştür. Bunun yanısıra, RMCF kullanımı ile EPSp ve EPSk konsantrasyonlarında sırası ile %54 ve %29'luk azalma olduğu sonucu da elde edilmiştir. RMCF'nin MBR uygulaması sırasında quorum quenching etkisi ve dönme hareketi ile elde edilen fiziksel membrane temizleme etkisi kısa ve uzun süreli işletmeler ile ortaya konulmuştur. Yapılan testler sonucunda RMCF'nin biyofilm engelleme başarısının %20'sinin fiziksel yıkama etkisi olsuğu sonucuna varılmıştır. RMCF'nin hem quorum quenching hem de fiziksel yıkama etkisi mekanizmaları sayesinde başarılı bir şekilde biyofilm oluşumunu engellediği görülmüştür. Ayrıca, RMCF kullanımında immobilize bakterilerinin miktarının arttırılması ile MBR işletimindeki QQ verimi kolaylıkla arttırılabilmiştir. MBR tesisinin boyutu ve hedeflenen biyofilm azaltımı seviyesine göre RMCF'nin ve/veya RMCF bünyesindeki ceplerin sayısı arttrılarak kullanımı sağlanabilir. Quorum quenching bakteriler bulundukları ortamdaki sinyal moleküllerini parçalayarak grup davranışlarını ortadan kaldırır ve EPS salınımını azaltır. Sonuç olarak, mikrobiyal kültür bu durumdan etkilenebilir. Mikrobiyal çeşitliliğin tüm tez boyunca gerçekleştirilen QQ çalışmalarından etkilenip etkilenmediğini gözleyebilmek adına aktif çamurdan alınan kültür örnekleri ile denature gradyen jel elektroforez (Denaturing Gradient Gel Electrophoresis-DGGE) analizleri gerçekleştirilmiştir. Kısa süreli QQ MBR işletimleri mikrobiyal çeşitlilik üzerinde herhangi bir etkide bulunmazken, uzun süreli QQ MBR işletimleri sonucunda reaktör içerisindeki tür çeşitliliğinin arttığı görülmüştür. Bu tür çeşidi artışı, sinyal molecullerinin parçalanması sonucu popülasyon dengesi içerisinde daha baskın olan türlerin iletişimlerini sürdürerek baskın olma durumlarını sürdürmelerinin engellenmesi ve popülasyon dengesi içerisinde çekinik olan türlerin üzerindeki baskının kalkması sebebi ile çoğalarak karışık kültürde daha görünür bir yüzdesel oran elde edebilmeleri olarak yorumlanabilir. Quorum quenching immobilizasyon medyalarının uygulamalarının sağladığı TMB azalımları sayesinde MBR işletimlerindeki enerji sarfiyatlarında azalma gerçekleşecektir. Tez kapsamında çalışmaları gerçekleştirilen üç değişik medyanın enerji sarfiyatı azaltımlarını ve üretim maliyetlerini ortaya koymak amacıyla maliyet analizi gerçekleştirilmiştir. Sadece enerji sarfiyatı azalımı göz önüne alındığında QQ boncuk kullanımı en faydalı ve mikrobiyal vesel kullanımı en az faydalı tercihler iken, biyo-ürünlerin üretim maliyetleri de yansıtıldığında RMCF kullanımı en faydalı ve mikrobiyal vesel kullanımı en az faydalı tercih olmaktadır. Üretim maliyetleri dikkate alınmadığında toplam maliyetteki azalım oranları mikrobiyal vesel, QQ boncuk ve RMCF için sırası ile %12, %24 ve %23 iken, üretimmaliyetleri dikkate alındığında bu yüzdeler sırası ile %6, %15 ve %21 olmaktadır. Bunun sebebi, RMCF'nin tasarımında göze alınan hususlar doğrultusunda üretim maliyetinin düşük olması ve uzun süreli işletimler sırasında immobilize bakterilerin rejenerasyonuna izin vermesidir. Tez kapsamında, MBR sistemlerde yenilikçi bir yaklaşım olan quorum quenching mekanizmasının uygulanabilirliği değişik bakış açıları ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Daha önce Çevre Mühendisliği uygulama alanları içerisinde oldukça yeni yer bulan ve literatürdeki mevcut uygulamaların kısıtlı olduğu quorum quenching mekanizması atıksu arıtımında kullanılmış ve birim atıksu arıtma maliyetleri önemli ölçüde azaltılabilmiştir.
Özet (Çeviri)
The increasing world population and development of industry have resulted in environmental problems like climate change and water scarcity. The membrane bioreactor (MBR) can be used to treat wastewater and provide a source of irrigation water. As such, it represents an innovative and sustainable solution that can be employed to alleviate existing water scarcity problems. While MBRs have a lot of advantages, they also have a distinct disadvantage: the fouling that results from the attachment of biomass to the membrane surface. Scientists have only recently discovered that microorganisms can communicate with one another and show group behaviors in their environments. The creation of biofilm represents one example of the primary group behavior of microorganisms, which use“Quorum Sensing”(QS) to increase the effectiveness with which they can protect themselves against external factors and to prolong their life cycles more easily. Species that can produce signal molecules and species that can use signal molecules as carbon sources live together in the same ecological environments. Species that use signal molecules as a substrate may interfere with intraspecies and between species communications because they use signal molecules for their own lifecycles. The use of these species to degrade signal molecules in order to interrupt communication between microorganisms is referred to as quorum quenching (QQ). In this study, a QQ mechanism was adapted to an MBR and an innovative approach to prevent and control biofilm formation during MBR operation was suggested and researched by experimenting with different QQ bacteria immobilization configurations. The scope of this PhD thesis was as follows. First, the QS mechanism was proven through an experiment in an activated sludge system. The QQ microorganisms were then isolated from the activated sludge mixed liquor and their QQ activities were determined. These QQ bacteria were examined for their QQ applicability during MBR operation by using different immobilization media. Microbial vessel and cell entrapping beads (CEBs) were preferred as immobilization media because they are the only two unique QQ MBR application media examples described in the literature. In addition to these two media, a new medium was also trialed. The main aim of these studies was to identify transmembrane pressure (TMP) profile differences between the control MBR and the QQ MBR, which were a conventional MBR and an MBR that incorporated QQ media respectively. The expectation was that the use of QQ products in the QQ MBR would result in a reduction in TMP values. In this thesis, two different QQ bacteria were supplied from the WEMT laboratory: Rhodococcus sp. BH4 and Pseudomonas sp. 1A1. Since the QQ activity of Rhodococcus sp. BH4 was determined to be higher than the QQ activity of Pseudomonas sp. 1A1, Rhodococcus sp. BH4 was preferred and used as the QQ bacteria of choice to immobilize the media in this study. Microbial vessel studies were carried out using two different QQ bacteria amounts. Microbial vessels were manufactured from microfiltration hollow fiber membranes, and QQ bacteria were immobilized in the fibers. After the manufacture and QQ activity determination, the microbial vessel was located in the reactor in a stable position. Microbial vessel applications could, on average, result in 44% TMP reduction during MBR operations. The microbial vessel application had a medium level QQ effect. In addition to this, there was an approximately 32% difference in QQ effect between the batch QQ activity determination bioassay result and the reduction in TMP during MBR application. This difference resulted from the immobility of a microbial vessel in the reactor, which resulted in low food/mass (F:M) ratios in the microbial vessels and low lactonase (QQ enzyme) dispersion in the reactor. Following the microbial vessel studies, six QQ bead studies were conducted under different operation conditions. QQ beads were manufactured using alginate or polymer as the base immobilization material. QQ bacteria immobilization was carried out by adding QQ bacteria to the alginate or polymer dope solution. After manufacturing, the QQ beads were added to the reactor and moved dispersedly throughout the reactor during the operation. A reduction in TMP in the QQ MBR with the addition of QQ beads was observed, and the average reduction in TMP across the six studies was 90%. Also, the addition of the QQ beads to the QQ MBR resulted in a 70% and 38% reduction in the concentrations of the protein and carbohydrate content of extracellular polymeric substances (EPSp and EPSc) respectively. As such, the results indicated that the application of QQ beads to the QQ MBR successfully decreased TMP in the MBR. Scientists have recently discovered that the center of QQ beads can be anoxic. In this regard, a one-step MBR study was carried out with polymeric beads in which immobilized nitrification/denitrification bacteria from the anoxic tank of a real MBR plant were utilized. The aim of this study was to eliminate the anoxic tank, mission of which is to remove nitrogen forms, from the flowchart and an adjustable nitrogen removal capacity by adding these special beads to the MBR tank without pausing the aeration. A very high QQ effect (94%) coupled with a 7% and 21% increase in COD and TN removal efficiencies respectively was observed. As such, the results indicated that a one-step MBR operation may represent an effective alternative to advanced wastewater treatment. Long-term studies of the QQ beads revealed that they are effective as an immobilization medium because they have a high QQ effect, but are also ineffective as an immobilization medium because they have low mechanical durability. QQ beads can easily destroy themselves and mix into the activated sludge. These destroyed QQ bead particles and leaked QQ bacteria result in excess sludge and modify the structure of the activated sludge. However, it is the high F:M ratio and the additional physical cleaning effect on the membrane surface via mobility that allows the QQ bead to achieve such high levels of biofouling prevention. In the light of the advantages and disadvantages of the microbial vessel and QQ bead applications, an innovative, more effective, and practically feasible application media was designed and manufactured. This new media was referred to as the rotating microbial carrier frame (RMCF). The RMCF incorporates a carrier frame that is manufactured from an inert material and several cubbyholes covered with a microfiltration membrane. After QQ bacteria immobilization in these cubbyholes, RMCF is located under the membrane module and rotated during the operation of the MBR. While the inert material incorporated in the RMCF can eliminate the disadvantages of QQ beads in terms of mechanical durability, rotational motion can eliminate the low F:M ratio disadvantage of the microbial vessel application. RMCF was examined comprehensively for its QQ and physical cleaning effects during short- and long-term MBR operations. Short- and long-term QQ MBR operations with an RMCF were tested. The results indicated that the use of an RMCF in the QQ MBR could result in a 65% reduction in TMP and a reduction in biofilm formation. Moreover, the RMCF decreased concentrations of EPSp and EPSc by 54% and 29%, respectively. The RMCF could be used over the course of 30 days without any external addition or intervention. In addition, 20% of the biofilm prevention effect of the RMCF resulted from the physical cleaning effect. The results indicated that a small increase in the amount of immobilized QQ bacteria could easily increase the percentage by which TMP decreased within RMCF applications. According to the MBR plant scale and the target QQ effect level, the number of RMCFs and cubbyholes of the RMCF can be increased and adjusted. Furthermore, the design of the RMCF can allow immobilized bacteria to be emptied and refilled. In this regard, the growth kinetic of Rhodococcus sp. BH4 was determined under the MBR operation conditions. The sludge retention time of Rhodococcus sp. BH4 was calculated and it was found that the number of immobilized QQ bacteria can be kept at the same level, and immobilized QQ bacteria can be kept alive in their exponential growth phase during operation by removing about 8% of immobilized QQ bacteria daily. In real-scale plants, the daily removal of immobilized QQ bacteria can be carried out using special lines. QQ bacteria can affect microbial communities by degrading signal molecules and decreasing the concentration of EPS; these two factors are indissociable. The microbial community in the activated sludge was monitored throughout all these QQ application studies to check the possible effect of the QQ mechanism on the bacterial species. While short-term QQ applications had no significant effect on the microbial community, there was a significant increase in the number of bacteria species following long-term QQ applications. This change can be evaluated as follows: the degradation of signal molecules by QQ bacteria prevented some common species from being dominant in population equilibrium, and provided other rare bacteria species with the opportunity to gather and grow without any social stress. Quorum quenching bio-product usage results in TMP decreasing and energy saving QQ bio-product usage results in a reduction in TMP and enhanced energy saving during MBR operations. Within the scope of this PhD thesis, a cost analysis was conducted to identify the energy savings percentages and QQ product manufacturing costs of three different QQ media. If manufacturing costs were not taken into consideration, cost savings were 12%, 24% and 23% for the microbial vessel, QQ bead, and RMCF applications respectively. On the other hand, if manufacturing costs were taken into consideration, cost savings were 6%, 15% and 21% for the microbial vessel, QQ bead, and RMCF applications respectively. These differences can be attributed to the fact that the manufacturing cost of the RMCF was the lowest due to design factors like inert material and bacteria regeneration line. To summarize, the feasibility of a QQ MBR was examined from several different perspectives. The QQ MBR, which has very limited application examples and research results in the literature, was successfully used for advanced wastewater treatment at a lower unit cost than a conventional MBR.
Benzer Tezler
- Membran biyofilm reaktöründe biyofilm kalınlığının sinyal iletiminin önlenmesi yöntemi ile kontrolü
Control of biofilm thickness in membrane biofilm reactor by using quorum quenching method
BANU TAŞKAN
Doktora
Türkçe
2019
Çevre MühendisliğiFırat ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL HASAR
- Membran fotobiyoreaktör sisteminde sinyal iletiminin önlenmesi yöntemi ile biyotıkanıklık kontrolü
Control of biofouling in membrane photobioreactor by using quorum quenching method
GÖKNUR GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiFırat ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERGİN TAŞKAN
- Isolation of novel Quorum quenching bacteria for the control of membrane biofouling and the effect of Bacillus sp. T5 and Delftia sp. T6 on microbial community structure in membrane bioreactor
Membran biyotıkanmasının kontrolü amacıyla yeni Quorum quenching bakterilerinin izolasyonu ve Bacillus sp.T5/Delftia sp. T6 türlerinin membran biyoreaktördeki mikrobiyal komüniteye etkisinin belirlenmesi
BAHAR YAVUZTÜRK GÜL
Doktora
İngilizce
2018
Biyomühendislikİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU
- Covalent immobilization of furanone derivatives for the inhibition of biofilm formation on implant surfaces
İmplant yüzeylerinde biyofilm oluşumunun engellenmesine yönelik furanon türevlerinin kovalent immobilizasyonu
EMRAH YELBOĞA
Doktora
İngilizce
2018
Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hastalıklarıİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN GÜL-KARAGÜLER
PROF. DR. MELEK TÜTER
- Membran biyoreaktörlerde (MBR) tıkanmaların önlenmesi için yetersayı etkisinin azaltılması (Quorum quenching) mekanizmasının kullanılması
Using Quorum quenching mechanism to prevent fouling in membran bioreactors
MELTEM AĞTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU