İlahi otorite, öznel ahlak ve ahlaki temeller kuramı çerçevesinde politik ve dini yönelimin ateistlere yönelik önyargıya etkisi
The effect of political orientation and religiosity on prejudice toward atheists: the role of divine command, subjective morality and moral foundations
- Tez No: 422235
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVİM CESUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Sosyoloji, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Meta-etik, Ateistlere Yönelik Önyargı, İlahi Otorite Kuramı, Ahlaki Temeller Kuramı, Politik İdeoloji, Dindarlık, Meta-ethics, Prejudice toward Atheists, Divine Command Theory, Moral Foundations Theory, Political Ideology, Religiosity
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Son yıllarda yapılan araştırmalar ahlaki görüş farklılıklarının dindar ve muhafazakâr insanlarla seküler ve liberal insanlar arasındaki farkı yaratan temel değişkenlerden biri olduğunu göstermektedir (Haidt, 2012). Dindarlık, politik ideoloji ve önyargı arasındaki ilişki de psikoloji biliminin ortaya çıkışından beri incelenmesine rağmen, bu ilişkiye tam olarak neyin aracılık ettiği bilinmemektedir. Bu araştırmada Ahlakı İlahi bir Otoriteye Dayandırma (İlahi Emir Kuramı) meta-etik görüşünün dindarlık, politik ideoloji ve önyargı arasındaki ilişkiye aracılık edip etmediğini ateistlere yönelik önyargı ve genel önyargı (Yahudiler, Hıristiyanlar, Eşcinseller) değişkenleri etrafında inceledik. Ayrıca Öznel Ahlak meta-etik görüşüyle Ahlaki Temeller Kuramının beş normatif ahlak ilkesinin alternatif aracı değişkenler olarak etkilerine baktık. Bulgular Ahlaki İlahi bir Otoriteye Dayandırma meta-etik görüşünün Dindarlık, Politik Yönelim ve Ateistlere Yönelik Önyargı arasındaki ilişkiye kısmi aracılık ettiğini, Genel Önyargıyla Dindarlık arasındaki ilişkiye ise tam aracılık ettiğini göstermektedir. Ayrıca Ateistlerin güvenilir ya da yetkin ve sevecen insanlar olmadıklarına dair kalıp-yargılarla Dindarlık arasındaki ilişkiye sözü geçen meta-etiksel görüş tam aracılık etmektedir. Üstelik sonuçlar Öznel Ahlak meta-etik görüşü ya da Ahlaki Temeller Kuramının beş ahlak ilkesi devreye girdiğinde değişmemektedir. Hatta Müslüman katılımcılar üzerinde, Ahlakı İlahi bir Otoriteye Dayandırma meta-etik görüşünün dindarlık ve bağlanım ahlak ilkeleri arasındaki ilişkiye tam aracılık ettiği bulgusu bu araştırmada tekrarlanmıştır (Piazza ve Landy, 2013). Sonuçlar Ahlakı İlahi bir Otoriteye Dayandırma meta-etik görüşünün dinsel ve ideolojik gruplar arasındaki farklılıkları anlarken ne kadar temel bir değişken olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Recent studies have shown that views regarding morality is one of the basic variables underlying the difference between religious and conservative people on the one hand and secular and liberal people on the other (Haidt, 2012). Although the association between religiosity, political ideology and prejudice has been known for a long time, what mediates the relationship among these variables is not well understood. In the present study, we investigated whether the meta-ethical view known as Divine Command Theory (grounding morality on divine authority) mediates the relation between religiosity, political ideology, and prejudice by specifically focusing on prejudice against atheists and more generally on prejudice against some other out-groups (Jews, Christians, and homosexuals). In addition, we evaluated the meta-ethical view known as subjective morality and the five normative principles of Moral Foundations Theory as other possible mediating variables. The results showed that Divine Command partially mediates the relation between religiosity, political orientation and prejudice against atheists, and fully mediates the relation between religiosity and general prejudice. In addition, Divine Command also fully mediates the relation between religiosity and stereotypes of atheists as untrustworthy, not warm and nor competent people. The results remain constant even when moral subjectivism and the five principles of Moral Foundations Theory are taken into account. The previous finding that Divine Command mediates the relation between religiosity and the binding moral foundations (Piazza & Landy, 2013) has been replicated in the present study on Muslim participants. Taken together, the results point to the important role Divine Command has as a meta-ethical view in understanding the psychological differences between various religious and political groups.
Benzer Tezler
- Liberal düşüncenin gelişiminde iktisat politikasının evrimi ve Türk örneği
The Evolution of economic policy in the development of liberal thought and the Turkish case
KIVANÇ ACAR
- Şeyh Sediduddîn Mahmud Bin Ali el-Hasan el-Hımsî'nin kelâmî görüşleri
The theological views of Sheikh Sediduddîn Mahmud bin Ali al-Hasan al-Himsî
ABDULKERİM BEYTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BARDAK
- Kur'an'da müminlere yönelik hitapların Arap dili açısından tahlili
Analysis of callings for believers in Quran in terms of Arabic language
EMİNE SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DilbilimErzincan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT POLAT
- Reclaiming the empire: Environment, marshes and hydraulic engineering in the late Ottoman period
İmparatorluğun ıslahı: Geç Osmanlı döneminde çevre, bataklıklar ve hidrolik mühendisliği
ÖZKAN AKPINAR
- Modern Türk şiirinde baba
Father in modern Turk poem
FATİH YARDIMCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. HASAN AKAY
