Ortadoğu'da siyasal İslamcı hareketler: Mısır örneği
Political Islamist movements in the Middle East: Egypt as a case study
- Tez No: 425256
- Danışmanlar: DOÇ. DR. VEYSEL AYHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Political Islamism in Egypt, The Muslim Brotherhood, Arab Spring, January 25, 2011 Revolution
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 434
Özet
Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkeleri Osmanlı devletinin toprağı iken, batılı devletlerin emperyalist uygulamalarına sahne olmuştur. Osmanlı devletinin yıkılmasıyla birlikte başta İngilizlerin bölgeye yerleşmesi görülmüştür. Mısır'ın sahip olduğu stratejik Süveyş Kanalı, verimli Nil nehri ve toprakları İngiltere'nin bu ülkeye yerleşmesinin başlıca nedenlerindendir. Mısır'ın çok eski tarih ve kültüre sahip olması, Cemaleddin Afgani, Muhammed Abduh, Reşid Rıza gibi birçok siyaset ve ilim adamının Mısır'da ikamet etmesine ve eğitim görmesine sebep olmuştur. Dönemin ileri gelenlerinden Afgani'nin Mısır'da bulunması, İngiltere karşıtı söylem ve eylemlerin önünü açmıştır. Afgani'nin başlattığı İngiltere ve yabancı karşıtlığını, öğrencileri Abduh ve Rıza devam ettirmiştir. Mısır'da başlayan batı, emperyalizm ve İngiltere karşıtı hareket gücünü İslamcılıktan almıştır. Hasan Al Benna 1928'de Müslüman Kardeşler Cemiyeti'ni kurarak mentörlerinden miras aldığı İslamcı hareketi kurumsallaştırmıştır. Mısır'daki ana İslami akım olan Müslüman Kardeşler'in siyasi ve dini faaliyetleri, Mısır'daki siyasal İslamcılığa yön vermiştir. Mısır siyasal İslamcılığı ve Müslüman Kardeşler önce İngiltere'ye sonra monarşiye/Krala daha sonra da müstebit yöneticileri karşı mücadele içerisinde olmuşlardır. Bu tezde kuruluşundan günümüze kadar geçen sürede ana İslamcı akım Müslüman Kardeşler'in siyasi ve ideolojik değişimi ve dönüşümü değerlendirilmektedir. Müslüman Kardeşler İslam'ın asıl kaynaklarına dönerek, toplumu ve devleti İslamileştirmek amacındadır. Diğer taraftan Müslüman Kardeşler'in yasaklı olmasına rağmen, farklı ideolojilere sahip siyasi partiler üzerinden siyasete girmesi, hareketin batılı değerler olan demokrasi, çoğulculuk, insan hakları, hukukun üstünlüğü, etnik ve dini/mezhepsel azınlık konularındaki düşüncelerinde değişiklikler görülmüştür. Bu çalışma Mısır'da Müslüman Kardeşler'in kurulmasına sebep olan siyasal İslamcılık, Hilafet Kongresi, siyasete dahil olmaları, rejimle olan ilişkileri vb. değerlendirilmektedir. Ayrıca Arap Baharı ile başlayan süreçte 25 Ocak 2011'de Hüsnü Mübarek'in devrilmesinden sonra, Yüksek Askeri Konsey dönemi, Müslüman Kardeşler'in tarihlerindeki ilk iktidar tecrübeleri, yine Müslüman Kardeşler'in 3 Temmuz 2013'te darbeyle iktidardan uzaklaştırılmaları, darbe yönetimi ile ilişkileri incelenmiştir. Darbe sonrasında ortaya çıkan Müslüman Kardeşler taraftarlarının oluşturduğu darbe karşıtları, Sisi cephesinde darbe taraftarları ile hem darbe hem de Müslüman Kardeşler karşıtları hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Bununla birlikte darbenin liderliğini yapan Abdel Fettah Al Sisi'nin Yeni Anayasa referandumu ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri de ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Birde Mısır siyasal İslamcılığının aktörlerinin 3 Temmuz 2013 darbesi öncesi ve sonrasındaki tutumlarından ve ülkedeki siyasal İslamcılığın bugünkü geldiği durumdan bahsedilmiştir. Anahtar Kelimleler: Mısır Siyasal İslamcılığı, Müslüman Kardeşler, Arap Baharı, 25 Ocak 2011 Devrimi.
Özet (Çeviri)
While North African and Middle Eastern countries were once part of the Ottoman State lands they have been the scene of imperialist practices of the Western States. After the collapse of the Ottoman Empire, the British were the first to settle the area. The main reasons of British settlement in this area are the strategic Suez Canal, the Nile and the fertile lands of Egypt. As it has a very old history and culture, many politicians and scholars such as Cemaleddin Afgani, Muhammed Abduh and Reşid Rıza resided and studied in Egypt. Afghani's presence in Egypt paved the way for the anti-British rhetoric and action. The UK and foreign opposition started by Afgani was continued by his students Abduh and Rıza. The movement started in Egypt against imperialism and the UK took power from Islamism. By founding The Muslim Brotherhood Society in 1928 Hasan Al Benna institutionalized the Islamist movement, which he inherited from his mentors. The main Islamist movement and the Muslim Brotherhood's political and religious activities, gave direction to political Islamism in Egypt. Egyptian political Islamism and the Muslim Brotherhood first struggled against England then the monarchy / king and then the despotic administrators. In this thesis the main Islamist movement the Muslim Brotherhood's political and ideological change and transformation since its establishment are considered. The Muslim Brotherhood, returning to the original sources of Islam, aims to create an Islamic society in an Islamic state. On the other hand, although the Muslim Brotherhood was banned, its entry into politics through political parties with different ideologies, has led to changes in thinking of the movement on Western values such as democracy, pluralism, human rights, the rule of law, ethnic and religious / sectarian minority issues. In this study, political Islamism and the Caliphate Congress which caused the establishment of the Muslim Brotherhood in Egypt, and its involvement in politics, relations with the regime, and so on is studied. In addition, the process began with the Arab Spring including the period of the Supreme Military Council after Hosni Mubarak's ouster on January 25, 2011, the first ruling experience of the Muslim Brotherhood in their history, the removal of the Muslim Brotherhood from power during the by July 3, 2013 coup and their relations with the coup were examined. The Muslim Brotherhood supporters against the emerging coup and Sisi fans supporting the coup have also been evaluated. Also, the leader of the coup Abdel Fattah Al Sisi's new constitutional referendum and the presidential elections were examined in detail. Additionaly, the actors of political Islamism in Egypt and their attitudes before and after the July 3, 2013 coup and the current situation of political Islamism in the country were mentioned.
Benzer Tezler
- İslamcı hareketlerin Mısır siyasetindeki yeri: Müslüman Kardeşler örneği
The role of Islamic movements in Egyptian politics: The case of the Muslim Brotherhood
CİHANGİR BÜNYAMİN AKSAKAL
Doktora
Türkçe
2018
Siyasal BilimlerGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GONCA BAYRAKTAR-DURGUN
- Tunus'ta İslami hareketlerin yükselişi: El Nahda örneği
The rise of Islamic movements in Tunisia: The case of Al Nahda
RUHAT GÜLŞAH ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Siyasal BilimlerAtılım ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CENK AYGÜL
- Dini kaynaklı terörün sosyolojik nedenleri ve El Kaide örneği (Türkiye örneklemi)
The sociological reasons of religiously-based terrorism and the example of al Quade (The sample of Turkey)
ALİ FUAT YILMAZER
- Radical Islamism in Turkey: The cases of gradualism of Ercümend Özkan and militanism of Hizbullah
Türkiye'de radikal İslamcılık: Ercümend Özkan'ın merhaleci radikalizmi ve Hizbullah militanizmi örnekleri
MEHMED KÜRŞAD ATALAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
DinOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE AYATA
- ABD'nin Ortadoğu politikası ve Işid
US Middle East policy and Isis
ARASH SHARGHİ
Doktora
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERTAÇ HAMİ BAŞEREN