Canlı bir deneyim olarak oyuncunun sanatı ve geleneksel performans sanatlarında icra
The actor's art as a living experience and the performance in traditional performing arts
- Tez No: 425438
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜLİN SAĞLAM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 269
Özet
Tiyatro oyuncusunun sanatını canlı bir deneyimin yaratılması olarak tanımlayan bu tez çalışması, Türkiye'ye ait geleneksel performans sanatlarına özgü icranın incelenmesinin bu sanata ve yarattığı deneyime nasıl bir katkıda bulunabileceği meselesini tartışmaktadır. Temel sav bugün deneyimin büyük ölçüde yıkıma uğradığı ve bu özel türde icra biçiminin gerçek bir deneyimi oluşturma gücünü içinde taşıdığıdır. Araştırmanın içinde ilk olarak, bu icra biçiminin özellikleri, içinden doğduğu kültüre özgü, içeriden bir bakış benimsenerek incelenmektedir. Bu amaçla tiyatro ve oyunculuk kuramına ait kavramlar kadar söz konusu geleneklere özgü emik kavramlardan da yararlanılmaktadır. Bu inceleme sonucunda, performans geleneklerine özgü icranın“meşk”olarak adlandırılabilecek, insanlar arasında yüz yüze, canlı bir etkileşime ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan kinestetik empatiye dayanan özel türde bir aksiyon türünü ortaya çıkardığı düşüncesi ortaya atılmıştır. Meşk aksiyonu, geleneğin insanın manevi gelişimi amacına uygun olarak, teatral mimesis'ten ziyade teslimiyet anlayışı, yeninin aranmasından ziyade geleneksel kuralların uygulanması ve bireyselden ziyade ortak yaratım ilkeleriyle çalışmaktadır. Araştırmanın son bölümünde Türkiye'ye özgü performans geleneklerden esinlenerek bugün tiyatro yapmakta olan iki ayrı tiyatro ekibinin çalışmalarına odaklanılarak, bu geleneklere özgü icra türüne ait özelliklerin bugün tiyatroda ve oyuncunun sanatındaki karşılığının ne olduğu/olabileceği tartışması yürütülmüştür. Buradaki temel düşünce, hem ayinsi hem de oyunsu olanı bir arada içeren ve bu tez çalışması kapsamında Türkiye'ye özgü bir gelenek olarak kavramsallaştırılan oynama eyleminin tiyatro sanatı içinde sahiplenilerek bugün hem oyuncular hem de seyirciler için gerçek bir deneyimi ortaya çıkarma gücüne sahip olabileceğidir.
Özet (Çeviri)
This dissertation, which defines art of theatre actor as creation of a living experience, discusses how studying the performance peculiar to traditional performing arts in Turkey might contribute to it. The basic argument is experience is substantially destructed today and this special performance form is capable of creating a real experience. Firstly, the qualities of this performance form are studied, embracing an insider's view peculiar to the culture, out of which it comes. For this purpose, not only concepts from theatre and acting theory, but also emic concepts peculiar to mentioned traditions are employed. It is proposed that the performance form peculiar to performing traditions creates a special type of action, which can be called“meşk”and which depends on a face-to-face, living interaction and hence the kinaesthetic empathy among people. In accordance with the traditional objective of spiritual development, meşk action works by giving oneself rather than theatrical mimesis, application of traditional rules rather than search for the new and collective creation rather than an individual one. At the end, the dissertation focuses on the works of two theatre groups that are inspired by the performing traditions in Turkey, and discusses what is/might be the counterpart of the qualities of the performance form peculiar to these traditions today to theatre and actor's art. The argument is that act of playing, which is conceptualised as a tradition peculiar to Turkey, including both playful and ritualistic, might have the power to create a real experience today for both actors and spectators.
Benzer Tezler
- İnteraktif televizyonculuğun görsel iletişim tasarımı açısından incelenmesi
Analysis of interactive television in terms ofvisual communication design
FIRAT ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarIşık ÜniversitesiGörsel İletişim Tasarımı Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR ÇEVİKAYAK YELMİ
- Impacts of sensory visual effects on gamers' spatial exploration behavior
Algısal görsel efektlerin oyuncuların çevresel keşif davranışları üzerine etkileri
BÜLENT KORAY ÖZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiOyun ve Etkileşim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KÖSE
- Investigating the influence of flow experiences on replay intention and community engagement in virtual reality gaming
Akış deneyimlerinin sanal gerçeklik oyunlarında tekrar oyuna dönme niyeti ve topluluk ile etkileşim üzerindeki etkisinin incelenmesi
ALPEREN DEMİRDÖĞER
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HURİYE ŞEBNEM BURNAZ
- Üç boyutlu bilgisayar oyunları görsel tasarımı
Visual design in three dimentional computer games
ARDA UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Güzel SanatlarAnadolu ÜniversitesiAnimasyon Ana Sanat Dalı
PROF.DR. HİKMET SOFUOĞLU
- Bir deneyimsel pazarlama uygulaması olarak reklamoyunları üzerine bir inceleme
A study on application of advergame as an experiential marketing tool
BÜŞRA FÜSUN FURTUN