Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk romanında ölüm (1872-1923)
Death in the Turkish novel from Tanzimat era to Republic era (1872-1923)
- Tez No: 425561
- Danışmanlar: PROF. DR. HANDAN İNCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türk Romanı, Ölüm, İntihar, Hastalık, Cinayet, Turkish Novel, death, suicide, sickness, murder
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 256
Özet
Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk romanında (1872-1923) ölüm kavramına, yazarların ve roman kişilerinin nasıl baktığını ortaya çıkarmayı amaçlayan bu çalışmada pek çok farklı görüş bir aradadır. İncelenen romanlarda İslam dininin ve bu dinin yarattığı kültürün etkileri açıkça görülür. Bu bakış açısıyla ölümün bir son değil asıl hayatın başlangıcı olduğu düşüncesi pek çok romanda işlenmiştir. Ölümün bir son olmadığını düşünen roman kişileri olduğu gibi öte dünyaya inanamayan ve ölüm karşısında dehşete kapılan roman kişileri de vardır. Bunların yanı sıra yazarlar ve roman kişileri ölümün deneyimlenemez ve bilinemez olduğu konusunda birleşir. Tanzimat döneminde yazılan ilk örneklerde, idealize edilen roman kişileri, çoğu konuda yazarın düşüncelerini aktarmaktadır. İntihar, bazı yazarların okura ibret vermek amacıyla kullandığı bir ölüm yöntemidir. İslamî düşüncenin de etkisiyle intihar etmenin yanlış bir eylem ve âcizlik olduğu anlatılmıştır. Tanzimat döneminin bazı romanlarında ve Servet-i Fünûn dönemi romanlarında intiharın, bireyleşme yolunda atılan bir adım, kaçış, hürriyet anlamlarına geldiği de görülmüştür. Cinayet söz konusu edildiğinde, roman kişileri, intikam almak için hareket ettiğinden bunun günah olduğu üzerine çok fazla yorum yapılmamıştır. İntikam fikriyle yola çıkmak ve cinayet işlemek, entrikayı sağlamak için kullanılmış ve romana heyecan dozu yüksek bir akış sağlamıştır. Romanlarda şehitlik, yüce bir duygu olarak aktarılmıştır. Bu algı, Milli edebiyat dönemi romanlarında çok daha yoğun bir şekilde işlenmiştir. Romanlarda ölümler hastalık yoluyla gerçekleştiğinde ise, bu daha çok kurguyu toparlamak içindir. Salgın hastalıkların yaşandığı dönemlerde, bu tür âfetlerin romanlara da yansıtılması dikkat çekicidir. Bunlarla beraber bazı romanlarda ölümün ne şekilde yaşandığının değil nasıl yaşandığının üzerinde daha çok durulmuştur. 1872'den 1923'e kadar yazılan romanlarda ölümün, her yazar ve roman kişisi için farklı şekillerde yaşandığı görülmüştür. İslamî bakış açısının hâkim olduğu romanlardan başka az sayıda da olsa ölümü, varoluşsal bir problem olarak ele alanlar olmuştur. Ölüm ve ölüm sonrasına ait bilgiye sahip olanlar, ölümün bilinemez ve deneyimlenemez olduğunu düşünenler, ölüme varoluş problemi olarak yaklaşanlar belirlenmiş ve belli noktalarda bir araya getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
There are many different opinions in this study which aims to uncover how authors and novel characters look to concept of the death in Turkish novel from Tanzimat Era to Republic Era (1872-1923). The effects of Islam and the culture created by this religion are clearly visible in studied novels. By this view, the idea of death is not an end but beginning of the real life is used in many novels. There are not only novel characters who believe that death is not the end but also novel characters who can not believe in the other world and panics the face of death. Also authors and novel characters are united in death can not be experienced and known. In first examples in Tanzimat Era, idealizing characters reflect to authors' thoughts about many topics. Suicide is a death method used by some authors to give readers a lesson. To suicide has been described as a wrong action and wearied under the influence of the Islamic thought. In some novels in Tanzimat Era and novels in Servet-i Fünun Era, it is also saw that suicide is a step to become an individual, escape and freedom. When murder is concerned, it has not been much comment on that it is a sin because of novel characters does it to take revenge. To start out with the idea of revenge and murder are used to intrigue and to give a high dose of excitement flow to novel. The martyrdom is reflected a supreme feeling in novels. This perception is used in much more heavily in novel in National Literature Era. The cause of some death in the studied novels is sickness. This often used to set fiction. During epidemic diseases occurred, it is noteworthy that such deaths reflect in novel. However death is not what happened in a way that focuses more on how it happened in some novels. Death is perceived in different ways by each author and novel characters in novels from 1872 to 1923. There are a few novels which determine the death to an existential problem except from novels which Islamic thought is dominant in it. Who has the knowledge of death and after death, who think that death can not be known and experienced, who approach to death an existential problem are determined and brought together at certain points.
Benzer Tezler
- Türk romanında 'Yaşlılık' olgusu (Tanzimat'tan Cumhuriyet'e)
The phenomenon of old aging in Turkish novel (From Tanzimat to republic)
DOĞU ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıBursa Uludağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN KARACA
- Vedat Türkali'nin romanlarında şahıslar kadrosu
The characters in Vedat Türkali's novels
YASEMİN KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAdnan Menderes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BERNA AKYÜZ SİZGEN
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk romanında kadının değişimi
Woman's change in Turkish novel from Tanzimat era to Republic era
GONCA KUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİKRET USLUCAN
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk romanında insan psikolojisi
Human psychology in Turkish novel from Tanzi̇mat to Cumhuri̇yet
KORHAN ALTUNYAY
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS BALCI
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk romanında yabancı eğitimciler üzerine bir inceleme
A study on foreign instructors in Turkish novels from the Tanzimat Period to the Republican era
CEYLAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN