Geri Dön

Anadolu'da Selçuklu dönemi camilerinin çözümlemeli plan irdelemesi (2 cilt)

Başlık çevirisi mevcut değil.

PDF İndir

  1. Tez No: 42663
  2. Yazar: M. KEMAL ŞAHİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BAYBURTLUOĞLU ZAFER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sanat Tarihi, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1995
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Atatürk Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 575

Özet

Sonuç olarak Anadolu'da Selçuklu dönemi (1071-1308) camileri günümüze kadar çeşitli gruplamalar ve adlandırmalar içerisinde incelenmiştir. Fakat plan özelliklerine göre incelenmemiştir. Bu çalışmamızda camilerin çözümlü plan irdelemesini yapmaya çalıştım. Buna göre; Erken örneklerde enine düzenlemeli camilerin daha fazla yapıldığı (Mardin Eminüddin Camisi, Çermik Ulu Camisi, Bitlis Ulu Camisi ve Mardin Ulu Camisi gibi...) görülmektedir. XHI.yuzyilin başına kadar enine düzenlemeli cami planı tipi egemen olmuştur. Buna karşın XHI.yüzyılın başından başlayacakta boyuna (derinlemesine) plan tipindeki camiler yoğun olarak yapılmıştır. (Amasya Pervane Bey Camisi, Kayseri Ulu Camisi, E.Malatya Camisi, Kayseri Mahperi Hatun Camisi gibi...) Xll.yuzyihn sonlarından başlayarak, özellikle Xm.yuzyil içerisinde boyuna (derinlemesine) plan tipi uygulanmıştır. Bunların dışında yeni denemeleri yansıtan, yukarıda belirttiğimiz plan tiplerine girmeyen“Özel Durumlar”ve“Yan Gruplar”içerisinde incelenmesi gereken örneklerde (Sivas Ulu Camisi ve Erzurum Kale Camisi gibi...) bulunmaktadır. Tek kubbeli mescitlerin (camilerin) Anadolu'da Selçuklu dönemi içerisindeki önemi büyüktür. Son cemaat yeri düzenlemesiyle daha sonraki Osmanlı dönemi camilerine örnek olmuşlardır. Plan özelliklerine göre camiler incelendiğinde beylik, ülke, coğrafi sınır gibi değerlendirmelerde ortadan kalkmaktadır. Çünkü aym yada benzer plan tipi başka bir yerde görülebilmektedir.

Özet (Çeviri)

Numerous studies have been carried out so far on the architectural structure of the mogques built during the Seljuk period (1071-1308). The mosques included in these studies seemed to be divided into several groups with different names. This thesis attempts to study the Seljuk mosques according to their architectural plans on which they are seated. The results we obtained show that the mosques built in the early Seljuk period, in Mardin, Bitlis and Çermik are seated on oblong quadrangle plans (with broader front). Such plans seem to very commonly employed until the 13 th Century. On the other hand, the mosques built according to a rectangular plan (with narrower front) appear to be very common from the 13 th Century onwards. Among them are Pervane Mosque in Amasya, Grand Mosque in Kayseri, Grand Mosque in Ancient Malatya and Mahperi Hatun Mosque in Kayseri. There are some other mosques (Grand Mosque in Sivas and the one located within the walls of Erzurum castle) draw attention by their unique plans that should be studied in a sub-group or be considered separately with their characteristics peculiar to themselves. The Seljuk period in Anatolia becomes also distinguished with the mosques having a single dome. These mosques constitute examples with their colonnaded proticoes for the ones built in Ottoman period. Mosques with similar architectural plans can be found in several parts of Islamic countries. Thus, geographical location or the historical period in wihch they are built seem to have no importance. Therefore, any study on the architectural features of mosques based on their plans seems to be a sound and credible method.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    87564

    Anadolu Selçuklu saray ve köşklerinde kullanılan figürlü çinilerin resim sanatı açısından incelenmesi

    The Examine of the figurative tiles which have been used in the Anatolia Seljukian palace and pavillion to the aspect of picture art

    MELİHA YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Güzel SanatlarGazi Üniversitesi

    Resim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİHAT BOYDAŞ

  2. Tez No

    293263

    Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde bulunan Anadolu Selçuklu dönemi halılarının tasarım özellikleri ve restitüsyon çalışmaları

    Design Features and Restitutions of The Carpets from Anatolian Seljuk Period in Turkish and Islamic Arts Museum

    BAHADIR ÖZTÜRK

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    El SanatlarıDokuz Eylül Üniversitesi

    Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı

    PROF. ELVAN ÖZKAVRUK ADANIR

  3. Tez No

    794465

    Anadolu Türk Evi'nde ahşap üzeri kalem işi bezeme

    Hand-drawn ornaments on wood in Anatolian Turkish House

    NURCAN SERTYÜZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Sanat TarihiSelçuk Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSMAN KUNDURACI

  4. Tez No

    163055

    Samsun ve ilçelerinde Türk mimari eserleri

    Turkish architectural works in Samsun and its districts

    MEHMET SAMİ BAYRAKTAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Sanat TarihiAtatürk Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAMZA GÜNDOĞDU

  5. Tez No

    386761

    Erken Dönem Osmanlı camilerinde alçı süsleme sanatı

    Stucco decoration in Early Ottoman Mosques

    ESRA AYBEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Sanat TarihiTrakya Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZER

Geri Dön