Türkiye'de 1980 ve sonrası uygulanan ihracatı teşvik tedbirlerinin ihracatın gelişimi üzerine etkileri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 42664
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. ENGİN ÖNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
ÖZET ihracat; kısa dönemde gelişmekte olan ülkelerin kalkınma süreci içinde ihtiyaç duydukları yatırım ve aramalı ithalatlarını döviz darboğazına girmeden karşılamalarına yardımcı olur. Uzun dönemde ise, uluslararası işbölümüne ve uzmanlaşmaya uygun kaynak dağılımına yol açarak ülke ve dolayısıyla dünya refahının artmasına katkıda bulunur. Gelişmekte olan ülkelerde, sanayileşme sürecinde ithalat ihracattan daha yüksek oranda artış gösterir. Bunun sonucunda dış ticaret açığı meydana gelir. Ülkenin ödemeler dengesinin sürekli açık vermesi ekonomik kalkınma hızını yavaşlatır. Bu nedenle bu ülkeler, ekonomik kullanmalarını olumsuz yönde etkileyen döviz darboğazım ortadan kaldırmak için ya ihracat gelirlerini artırmak suretiyle dış ticaret açığım kapatma yoluna giderler, ya da dışardan alınmakta olan bazı malların yurt içinde üretilmesi yolayla döviz tasarrufu sağlayabilirler. Genellikle sanayileşme aşamasanın başlangıcında olan ülkeler belli bir süre, ikinci politikayı uygulamışlar ve ülke ekonomisi uluslararası piyasalarda rekabet edebilir düzeye geldikten sonra da ihracata yönelmişlerdir. Ülkemizde de anahatlarıyla 1980 yılına kadar ithal ikamesi politikası uygulanmış, bu tarihten itibarende çeşitli iç ve dış şartların etkisiyle ihracata yönelik bir kalkınma stratejisi benimsemiştir. Ekonomide köklü değişiklikler öngören 24 Ocak 1980 istikrar tedbirlerinin temelini, sınai mamul mal ihracatına dayalı ihracat artışı oluşturmuştur. Bu dönemde, uygulanan gerçekçi kur politikası, parasal nitelikteki ihracatı teşvik tedbirleri ve daha önce kurulmuş olan üretim kapasitelerinin ihracata yöneltilmesiyle ihracat miktar ve değer olarak önemli oranda artmış ve ihracatın yapısı sanayi ürünleri lehine değişmiştir. İlgili dönemde ihracat üzerindeki en etkili teşvik tedbirleri; ihracatta vergi iadesi, ihracat kredileri ve ihracatçılara yapılan gümrük muafiyetli döviz tahsisleri gibi parasal ödemelerdir. Bunların yanısıra 1981'den itibaren uygulanan esnek kur politikası da ihracatı önemli ölçüde uyarmıştır. Ülkemiz ekonomisi için hayati önem taşıyan ihracat gelirlerinin istikrarlı bir şekilde artırılabilmesi için, ihracatın çeşidi teşviklerle desteklenmesine günümüzde de devam edilmektedir. Ancak 1980'li yıllarda büyük ölçüde suistimallere yolaçan doğrudan parasal ödemeler, mümkün olduğu kadar sınırlı tutulmaktadır. Bu çerçevede, AT ile gümrük birliğinin sağlanacağı 1996 yılı başlarında teşvik tedbirlerinin çoğunun kaldırılması, yalnızca Eximbank kanalıyla finansman desteği sağlanması öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
VI ABSTRACT Export, in the short run, helps to developing countries to provide fiindemental investment and intermediate good imports which are needed in the process of development by these countries. Without falling down foreign currency bottleneck. In the long run, export contributes to the national and therefore to the world welfare by leading to allocation of resources in accordance with international labor division and specialization. In the developing countries, import increases at the higher rate than export in the process industrialization. As a result of that trade balance of payments deficit occurs continuously. And it causes the rate of economic growth to show down. By aiming foreign currency saving; therefore either these countries prefer to close the foreign trade deficit through increasing their export revenues of they prefer to produce some goods imported in order to solve foreign trade deficit through increasing their export revenues or they prefer to produce some goods imported in order to solve foreign currency bottleneck which affects negatively their economic development. In general, the countries which are in the beninning of industrialization stage preferred to apply the second policy and oriented to export after national economy reached to competitive level in the international market. In Turkey, import substitution policy had been applied uintil 1980 and after export biased development strategy was accepted. In accordance with this strategy, 24 January 1980 stabilization program which purposes radical changes in economy was put into practice by goverment. The most important goal of this strategy is to increase the export of industrial products. In this period, the volume and value of export importantly increased and the structure of export changed in favour of industrial products with realistic foreign exchange rate policy, monetary export incentives and production capacity oriented to export. In the related period, the most effective instruments, such as tax rebate, export credits and custom-biased foreign currency allocations were monetary payments. In addition flexible exchange rate policy applied from 1981 has encouraged the export. In order to increase stable export revenues which are vital for own economy export has been supported by various incentives. However, the monetary payments made directly to exporters are restricted as possible as because they caussed exploitations in 1980 s. In this frame, it is suggested that incentives to be canceled in the beginning of 1996 because the custom union with European Community might be achieved.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin dış ticaretinde 1980 sonrası dönemde meydana gelen yapısal değişiminin ekonometrik analizi (1973-1992)
Başlık çevirisi yok
ZEKERİYA MIZIRAK
- Türkiye'de ithal ikamesinden ihracata dönük sanayileşmeye geçişte mali teşvikler ve değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
ÖZCAN ERDOĞAN
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- 1980 sonrası dönemde Türkiye'de ihracatın yapısal analizi ve uygulanan teşvik tedbirlerinin ihracata etkisi
Başlık çevirisi yok
İHSAN GÜNAYDIN
- Türkiye'de ihracata yönelik dış ticaret politikası ve ihracatın yapısal analizi (1980-1987)
Başlık çevirisi yok
TANER BİÇER