Karşılıklı taklit eğitiminin otizm spektrum bozukluğu olan çocukların taklit becerileri üzerinde etkililiğinin belirlenmesi
Determining the effectiveness of reciprocal imitation training on imitation skills of children with autism spectrum disorders
- Tez No: 429421
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE RÜYA ÖZMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Bu araştırmanın üç genel amacı bulunmaktadır. Bu araştırmada, birinci olarak KTE'nin, çalışma grubunda bulunan OSB olan çocukların; a) nesneli eylem ve jest takliti becerileri edinimleri, b) bu becerileri kendiliğinden kullanımları, c) edindikleri bu becerileri sürdürmeleri üzerindeki etkililiğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İkinci olarak KTE ile sunulan nesneli eylem ve jest takliti becerileri öğretiminin, motor taklit becerileri, ortak dikkat başlatma ve yanıtlama becerileri, iletişimsel davranışlar ve sözcük bilgisi, sözel taklit, oyun becerileri ve bağlama uygun dil kullanım düzeyleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Üçüncü ve son olarak, KTE'nin OSB olan çocuklara taklit becerilerinin öğretimi üzerindeki etkisinin sosyal geçerlik açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 26-42 ay aralığında bulunan OSB olan üç denek oluşturmuştur. Araştırmanın deseni, tek denekli deneysel desenlerden ''Denekler Arası Çoklu Başlama Düzeyi Deseni'' olmuştur. Çocukların nesneli eylem ve jest takliti becerilerini edinim düzeyleri ile kendiliğinden kullanım düzeylerinin değerlendirilmesi amacıyla, Taklit Becerileri Gözlem Formu kullanılmıştır. Bu form, taklit becerilerinin edinim düzeyleri ile kendiliğinden kullanım düzeylerinin değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen araştırmacı-çocuk etkileşimi sürecinden elde edilen görüntü kayıtları izlenerek kodlanmıştır. Ayrıca, araştırmada, a) KTE ile sunulan nesneli eylem ve jest takliti becerileri öğretiminin motor taklit becerileri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla Motor Taklit Skalası, b) ortak dikkat başlatma ve yanıtlama becerileri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla Ortak Dikkat Becerileri Gözlem Formu, c) iletişimsel davranışlar ve sözcük bilgisi edinim düzeyleri belirlenmesi amacıyla Türkçe İletişim Gelişimi Envanteri, d) oyun becerileri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla Sembolik Oyun Testi, e) sözel taklit becerileri düzeyleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla Taklit Bataryası, f) bağlama uygun dilin kullanım düzeyleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla Doğal Dil ve İletişim Becerileri Gözlem Formu kullanılmıştır. Bu araştırmada, deney süreci altı aşamada uygulanmıştır. Bunlar; ön testlerin uygulanması, başlama düzeyi, KTE'nin uygulanması, öğretim sırası ve sonrası değerlendirme, son testlerin uygulanması ve izlemedir. Araştırma sonunda etkililik amaçları doğrultusunda elde edilen verileri grafikle gösterilmiş ve görsel olarak analiz edilmiştir. Ön test-son test amaçları doğrultusunda elde edilen veriler ise uygulaması sonucunda verilerin toplanması amacıyla kullanılan araçların puanlama ilkeleri doğrultusunda puanlanmış ve sonuçlar tabloda gösterilmiştir. Araştırma sonunda, birinci olarak çalışma grubunda bulunan çocukların KTE uygulaması sonucunda edinim düzeyleri ile ilişkili bulgular incelendiğinde, çalışma grubunda yer alan üç çocukta da, uygulama evresi sonunda, uygulama evresi öncesine göre nesneli eylem ve jest takliti becerileri edinim düzeylerinde artış olmuştur. İzleme oturumlarında ise tüm deneklerde uygulama evresi sonrasında nesneli eylem ve jest takliti becerileri edinim düzeylerinde uygulama evresinden iki ve dört hafta sonra düşüş gözlenmiştir. Ayrıca araştırma sonuçları, KTE ile sunulan nesneli eylem ve jest takliti becerileri öğretiminin, nesneli eylem ve jest takliti becerileri kendiliğinden kullanım düzeyleri üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. İzleme oturumlarında ise birinci ve ikinci denekte uygulama evresi sonrasında nesneli eylem ve jest takliti becerileri kendiliğinden kullanım düzeylerinde uygulama evresinden dört hafta sonra düşüş gözlenmiştir. Üçüncü denekte ise uygulama evresi sonrasında nesneli eylem ve jest takliti becerileri kendiliğinden kullanım düzeylerinde uygulama evresinden iki ve dört hafta sonra düşüş gözlenmiştir. İkinci olarak ise birinci denekte motor taklit, sözel taklit ve oyun becerileri puanları, ortak dikkati başlatma ve yanıtlama becerileri kullanım sıklıkları, iletişimsel davranışlar ve sözcük bilgisi düzeylerinde ilerlemeler olduğu görülmüştür. İkinci denekte ise, motor taklit, sözel taklit ve oyun becerileri puanları, ortak dikkat başlatma becerileri kullanım sıklığı, iletişimsel davranışlar ve sözcük bilgisi edinim düzeyinde ilerlemeler olduğu görülmüştür. Üçüncü denekte ise, motor taklit, sözel taklit ve oyun becerileri puanları, ortak dikkat başlatma becerileri kullanım sıklıkları, iletişimsel davranışlar ve sözcük bilgisi ve bağlama uygun dil ve iletişim becerileri kullanım düzeylerinde ilerlemeler olduğu görülmüştür. Sosyal geçerlilik amaçları doğrultusunda, araştırma sonunda, ebeveynler, KTE uygulaması sonucunda, çocuklarının taklit becerileri gelişimi, öğretimi yapılan nesneli eylem ve jest takliti becerileri edinim düzeyleri ve bu taklit becerilerini kendiliğinden kullanım düzeylerinde ilerlemeler olduğunu belirtmiştir. KTE'nin taklit becerilerinin kazandırılmasında etkili bir yöntem olması, uygulanması ve KTE uygulamasından memnun olma konusunda olumlu görüş bildirmişlerdir. Ayrıca, uygulama sonrasında, uygulama öncesine göre çocukların dil ve iletişim becerileri ile diğer sosyal etkileşim becerilerinde ilerleme olduğu konusunda da olumlu görüş bildirmişlerdir. Elde edilen bulgular, erken çocukluk döneminde OSB olan çocuklarda taklit becerileri öğretimine yönelik alan yazın çerçevesinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Imitation which is one of the early childhood period's social interaction skills such as language, play, and joint attention, is crucial beginning from the infancy in helping children learn new skills and knowledge as well as making them socially and emotionally engaged in communicational exchange with the interaction partner (Ingersoll, 2008a). The purpose of this study was to firstly examine the effectiveness of Reciprocal Imitation Training (RIT) on a) acquisition of object and gesture imitation skills, b) spontaneous use of these skills, and c) maintenance of these skills of children with Autism Spectrum Disorders (ASD). Secondly, the purpose was to examine the effectiveness of object and gesture imitation teaching with RIT on motor imitation skills, initiating and responding to initiations of joint attention, communicational behaviors and vocabulary, verbal imitation, play skills, and contextually appropriate use of language. Thirdly and lastly, the purpose was to examine social validity of teaching imitation skills with RIT to children with ASD. The study group consisted of three children with ASD who were 26 to 42 months old. Children in the study group were 26 to 42 months old and were still receiving support services from a private special education center. The design of this study was“Multiple Baseline Design Across Subjects.”In order to assess the acquisition levels and spontaneous use of object and gesture imitation skills of children, Imitation Skills Observation Form was used. This form was coded by watching the video recordings of the researcher-child interactions in order to assess acquisition levels and spontaneous use of imitation skills. Moreover, in this study following tools were used: a) Motor Imitation Scale, of which the purpose was to determine the effects of teaching object and gesture imitation skills by RIT on motor skills, b) Imitation Skills Observation Form, of which the purpose was to determine effects of training on initiating and responding to initiations of joint attention, c) Turkish Communication Development Inventory, of which the purpose was to determine acquisition levels of communication behaviors and vocabulary, d) Symbolic Play Test, of which the purpose was to determine the effects of the training on play skills, e) Imitation Battery, of which the purpose was to determine the effects of the training on verbal imitation skills, and f) Naturalistic Language and Communication Skills Observation Form, of which the purpose was to determine the effects of the training on the contextually appropriate use of language. In this study, the experimental process was implemented in six phases. These were, pretest assessments, baseline, implementing RIT, post intervention assessments, posttest assessments, and follow-up. Data collected to show the effectiveness of the training was graphically demonstrated at the end of the study and was visually analyzed. Pretest and posttest data was shown in tables. Firstly, having completed the RIT, the acquisition levels of children in the study group showed that at the end of the implementation all three children had critical increases in acquisition levels of object and gesture imitation skills when compared to the pre implementation phase. In the follow up sessions, however, there were decreases in the acquisition levels of object and gesture imitation skills for all three subjects 2 and 4 weeks after the intervention. Moreover, the findings showed that teaching object and gesture imitation skills by RIT was effective on spontaneous use of object and gesture imitation skills. In the follow up sessions there were decreases on the skills of the subjects 2 and 4 weeks after the intervention. There were increases in post test data of all subjects in terms of scores of motor imitation, verbal imitation, and play skills, as well as frequency of initiation of joint attention, communication behaviors, and vocabulary. Social validity data which was collected from parents showed that having intervention by RIT increased imitation skills, acquisition skill levels of object and gesture imitation and spontaneous use of these imitation skills of children. The parents indicated that RIT was an effective method in teaching imitation skills and they had positive views about the implementation of RIT. Moreover, they also expressed positive thoughts that communication skills and other social interaction skills of children increased having received intervention with RIT. These findings were discussed in the framework of related literature about teaching imitation skills to children with ASD during early childhood period.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların annelerine koçluk desteğiyle sunulan karşılıklı taklit eğitiminin anne ve çocuk davranışları üzerindeki etkililiği
The effectiveness of reciprocal imitation training on mother and child behaviours provided with coach support to mothers of children with autism spectrum disorder
KADRİYE YILDIZ
- Gesture recognition for humanoid robot assisted interactive sign language tutoring
İnsansı robot destekli etkileşimli işaret dili eğitimi için işaret tanıma
BEKİR SITKI ERTUĞRUL
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE KÖSE
- Çocuk-mekan-oyun ilişkisinin ilköğretim binalarında incelenmesi
Relation of child-hpqu-play in primary schools
GÜLDEHAN FATMA YAVAŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. OĞUZ ÖZER
- Assistant humanoid robots for sign language tutoring
İnsansı robot destekli işaret dili öğretimi
NEZİHA AKALIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE KÖSE
- 1952-1987 döneminde müzik makaleleri
Başlık çevirisi yok
AYŞEN ÖDÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Müzikİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NİYAZİ ÖKTEM