Hadis ve tarih metodolojilerinin karşılaştırılması (Hicret rivayetleri örneği)
Comparing hadith methodology to history methodology (The example of the narratives of Hejira)
- Tez No: 429836
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KELEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Hadis, Tarih, Hicret, Karşılaştırma, Usûl, Siyer, Meğâzî, Tradition, History, Emigration/Hej(g)ira, Compare, Method, Prophetic Biography, the Military Campaigns of the Prophet
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 388
Özet
Erken dönem İslâmî ilimler birbirleriyle iç içe ve ayrışmamış bir halde idiler. Zamanla her bir ilim dalı kendi metodolojisini oluşturarak diğerlerinden ayrıldı. İşte bu süreçte Hadis ve Tarih ilimleri de ilgi alanları ve konuları ortak olmasına rağmen uyguladıkları metodolojileri farklı olduğu için birbirinden ayrılarak müstakil alanlara dönüştüler. Bu çalışma (araştırma/tez), her iki bilim dalının metodolojilerini karşılaştırarak Hz. Peygamber'in Mekke'den Medine'ye hicretini incelemektedir. Araştırmanın esas hedefi, Hicret konusundaki rivayetlerin bu iki ilim dalının metodolojileriyle nasıl değerlendirildiğini ve bu rivayetlerin Hadis ve Tarih kaynaklarındaki yerlerini nasıl aldıklarını tespit etmektir. Tabii bu tespiti yaparken her iki metodolojinin karşılıklı olarak kıyaslanmasını da yapmış olmaktadır. Tezimizin bir bölümü mezkûr metodolojileri ana hatlarıyla ele alırken diğer bölümleri de bu metodolojilerle nakledilen rivayetleri hem isnadları hem de metinleri itibariyle incelemiştir. Yapılan incelemeler sonucunda hem metodolojilerin hem de Hicret olayının genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu değerlendirmede tespit edilen eksiklikler ve nedenleri gösterilmeye çalışılmıştır. Tespit edilen eksikliklerin giderilmesine yönelik olarak bazı yeni metodik önerilerde de bulunulmuş ve böylece araştırma salt bir rivayet incelemesi olmaktan çıkarılmıştır. Tezimiz, iki farklı ilme ait metodolojilerin aynı konuyu nasıl ele aldıklarını Hicret örneği üzerinden ele almış ve bu iki metodolojinin rivayetlerin nakline yansımalarını da incelemiştir.
Özet (Çeviri)
During the early period of Islamic sciences different fields were closely intertwined and unseparable from each other. In the course of time, each field emerged by forming its own methodology and seperated from the others. Here in this period, despite having common fields of interest and subject of studies, Hadith and History diverged and appeared as two separate fields with respect to the usage of the methodology. This paper investigates the migration (Hegira) of Prophet Muhammad from Mecca to Medina by comparing the methodologies of both fields. The main goal of this study is to determine how the narratives about the Hegira were evaluated with the methodologies of both fields and to identify how they took place in the hadith and historical literature. Of course both methodologies were compared during this determination. While one part of this paper discusses the outlines of the methodologies mentioned above, the other parts approach the transfered narratives in terms of either their imputations or texts by using those methodologies. As a result of the study, an overall evaluation of those methodologies and Hegira was done. The deficiencies and their reasons were sought to be identified and shown according to this evaluation. Certain new methodic suggestions were made to resolve the identified deficiencies thereby going beyond a mere study of narrative. Our paper investigated how the methodologies of both field approached the same subject from the viewpoint of the Hegira and the reflections of these two methodologies on transfer of narratives were investigated.
Benzer Tezler
- Sahîh-i Buhârî ve Târîh-i Taberî'deki mucize rivayetleri bağlamında hadis ve tarih metodolojilerinin kıyaslanması
Comparison of hadith and history methodologies in the context of the miracle narrations in Sahih-i Buhari and Tarih-i Taberi
MERYEM UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA CELİL ALTUNTAŞ
- İlk Siyer kaynakları ve müellifleri
Early biographies of the Prophet and their authors
ŞABAN ÖZ
Doktora
Türkçe
2006
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET ÖZDEMİR
- Metin tenkidi prensipleri açısından hadislerin tarih tenkidine arzı ve problemleri
Aksaray university graduate school of social sciences
TALİP ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAksaray ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GARİP AYDIN
- İbn Asâkir'in Târîhu Medîneti Dımaşk'ında sahâbe bilgisi (Başlangıçtan 'Şın' harfine kadar)
Information pertaining to the companions in Tārīkh Madīna Dimašq by Ibn ʿAṣākir (From the beginning to the letter 'šīn')
FATİH UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinPamukkale ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT YAZICI
- Hicrî üçüncü asır Evâil literatüründe Asr-ı Saadet dönemi ile ilgili rivayetlerin tahrici ve değerlendirilmesi
The analysis and evaluation of narrations regarding the era of Asr al-Saadet in the third century of Hijra Evail literature
HURİYE SÜMEYRA TÜRE
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADİL YAVUZ