Ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerdeki deyim, atasözü ve özdeyişlerin analizi ve Türkçe eğitimine katkıları
A study on the idioms, proverbs and adages in seconday school Turkish coursebooks and their contribution to teaching Turkish
- Tez No: 430722
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖMER İNCE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Deyim, Atasözü, Özdeyiş, Idioms, Proverbs, Adages
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 231
Özet
Düşünce, sözü meydana getiren ilk eylemdir. İnsanlar her zaman duygu ve düşüncelerini etkili ve anlamlı bir şekilde dile getirmeyi isterler. Bu bağlamda bazı sözler hacminden çok daha fazlasını anlatırlar. Bunlara özlü sözler denir. Özlü söz, az şeyle birçok şey anlatma anlamına da gelebilir.Özlü sözlere baktığımızda karşımıza atasözü, deyim ve özdeyişler çıkar. Atasözleri Türkçe de söyleyeni belli olmayan, öğüt veren kalıplaşmış sözlerdir. İnsanların yaşadığı birçok durumu özetleyebilen ifade eden atasözleri vardır. İnsanlarda bunları normal hayatlarında ya da duygu düşüncelerini ifade edebilecekleri her mecrada kullanabilirler.Yine deyimlere baktığımızda da insanların yaşadıklarını özetleyen ya da içinde bulundukları duygu durumlarını anlatan sözler olarak karşımıza çıkar. Deyimler genellikle gerçek anlamının dışında mecaz anlamda kullanılır. Özdeyişler ise şekil ve anlam olarak atasözleriyle çok büyük bir benzerlik gösterir. Hemen hemen aynı gibidir fakat aralarında çok önemli bir fark dikkat çeker. Bu fark da atasözü ve deyim farkını ortaya koyar. Bu farklılık atasözlerinin söyleyeni belli değil yani anonimdir özdeyişlerin ise söyleyeni bellidir ve sözün hemen ardından belirtilir.Türkçeye özel bir anlam gücü katan bu üç olgu gündelik yaşamın içinde kullanılabildiği gibi; Türkçe dersleri bağlamında, ders materyali olan Türkçe ders kitaplarındaki metinler aracılığıyla sınıflarda sıkça kullanılmaktadır.Bu çalışmada metinlerden hareketle ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde duygu, düşünceleri ifade etme zenginliği kazandırma noktasında yer alan deyim atasözü ve özdeyişlerin kullanım sıklığını belirlenip kategorize edilerek değerlendirilecektir.
Özet (Çeviri)
Thought is the first action genrating the word. People always want to state their emotions and thoughts in an affective and meaningful way. In this regard, some words refer more than their volumes. These are called as wise sayings. Wise saying may also mean telling more with less.When we look over wise sayings we come across proverbs, phrases and bywords. Proverbs are the stereotyped words that are anonym and advising. There are proverbs that can explain the events that people live through. And people use them in every situation to state their emotions and opinions.When we look over phrases we see that they are also the words explaining people's opinions and emotions.Phrases are used in their figurative meanings. Bywords resemble to proverbs as form and meaning. They are nearly the same but there is a very imporntant difference between themthis difference makes them different. The different is that; proverbs are anonyms but bywords are not and its author is stated just after the byword.This three concept that adding a specific meaning to Turkish are both used in daily life and in the classes thanks to the Turkish texbooks.In this study, from the passages, proverbs, phrases and bywords that help to state emotions and opinions in secondary school 5th 6th 7th and 8th textbooks will be evaluated by categorizing and determining their frequency
Benzer Tezler
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarının Türkçe programı (2019) söz varlığı unsurları ve kazanımları açısından incelenmesi
Examination of secondary school Turkish textbooks in terms of vocabulary elements and acquisitions of the Turkish lesson curriculum (2019)
ADEM USDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ULUOCAK
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki dinleme metinlerinin incelenmesi
Examination of listening texts in secondary school Turkish textbooks
MERVE ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM EMİROĞLU
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığının incelenmesi
Examination of the vocabulary in secondary school Turkish textbooks
SİNAN BÜYÜKHELLAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERHAN DURUKAN
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarında metafor
Metaphors in secondary school Turkish course books
FATMA GÜLİN USTAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKKAYA
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde deyim kullanımına ilişkin bir inceleme
A study on the use of idioms in the texts in secondary school Turkish course books
TUĞBA MERDİVENLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖZEREN