Ortaokul Türkçe ders kitaplarının Türkçe programı (2019) söz varlığı unsurları ve kazanımları açısından incelenmesi
Examination of secondary school Turkish textbooks in terms of vocabulary elements and acquisitions of the Turkish lesson curriculum (2019)
- Tez No: 856972
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ULUOCAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Ortaokul Türkçe ders kitapları, Söz varlığı, Söz varlığı kazanımları, Türkçe Dersi Öğretim Programı (2019), Secondary school Turkish textbooks, Turkish Lesson Teaching Programme (2019), vocabulary gains, Word presence
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 399
Özet
Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmış ve 2022-2023 eğitim-öğretim yılında okutulmakta olan 5. sınıf Anıttepe Yayıncılık, 6. sınıf Ata Yayıncılık, 7. sınıf Özgün Yayıncılık ve 8. sınıf MEB Yayınları'na ait Türkçe ders kitapları belirlenen araştırma sorularına göre incelenmiştir. Çalışmada“Türkçe ders kitapları, söz varlığı unsurları bakımından nasıl bir görünüm sergilemektedir”sorusuna yönelik olarak Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin söz varlığı bakımından genel görünümü elde edilmek istenmiştir. Bu amaç doğrultusunda ders kitaplarında yer alan metinlerin tamamı Microsoft Word formatına çevrilerek (dinleme metinleri dahil) toplam ve madde başı söz varlığı unsurları Cibakaya 2.0 dizin programı vasıtası ile tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular Microsoft Excel programında düzenlenerek tablo ve grafikler eşliğinde analiz edilmiştir. Ardından ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerdeki söz varlığı unsurları (deyim, atasözü, özdeyiş, kalıp söz, terim, kalıplaşmış söz, ikileme, özel isim, yerel sözlem ve konuşma dili unsurları, yabancı sözcükler) ve bu unsurların kullanım sıklıkları belirlenmiştir. Böylece ders kitaplarındaki tema ve metinlerin söz varlığı bakımından görünümü elde edilmiş ve bu söz varlığı unsurlarının tablo ve grafikleri oluşturularak ayrıntılı olarak belirlenmiştir. Söz varlığı unsurları bakımından en zengin ders kitabının 8. sınıf Türkçe ders kitabı olduğu belirlenmiştir. Bu sınıf düzeyini sırası ile 6. sınıf, 7. sınıf ve 5. sınıf Türkçe ders kitaplarının takip ettiği görülmüştür. Türkçe ders kitaplarının söz varlığı bakımından sınıf düzeyi ilerledikçe zenginleştiği görülmüştür. Fakat bu durum 7. sınıf Türkçe ders kitabında tespit edilememiştir.“5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki ”etkinlik, etkinliğin alt maddesi, derse hazırlık, bir sonraki derse hazırlık, uyarı, bilgi, sözlük, görsel, tema sonu değerlendirme çalışmaları“ bölümlerindeki söz varlığına yönelik uygulamaların Türkçe Dersi Öğretim Programı'ndaki (2019) söz varlığı kazanımlarına göre görünümü nasıldır”şeklindeki ikinci araştırma sorusuna yönelik olarak öncelikle Türkçe Dersi Öğretim Programı'ndaki (2019) söz varlığı kazanımları belirlenmiştir. Belirlenen bu kazanımların Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığına yönelik uygulamalara ne şekilde yansıdığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Buna göre söz varlığı kazanımlarının en yoğun işlendiği Türkçe ders kitabının 6. sınıf olduğu, bu sınıf düzeyini sırası ile 7. sınıf, 5. sınıf ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarının takip ettiği tespit edilmiştir. Ayrıca ders kitaplarındaki söz varlığı kazanımlarına yönelik etkinliklerinin tema ve metinlere göre düzenli bir dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Diğer taraftan, Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığı ile ilişkili bazı uygulamaların Türkçe Dersi Öğretim Programı (2019) söz varlığı kazanımları içerisinde karşılıklarının bulunmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca Türkçe ders kitaplarındaki bazı söz varlığı uygulamalarının, Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda (2019) belirtilen sınıf düzeylerinden farklı bir sınıf düzeyi ile ilişkili olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this research, the method of document analysis using qualitative research methods was used, and the study was based on the research questions identified for the Turkish textbooks of the 5th grade of Anıttepe Publishing, the 6th grade of Ata Publication, the 7th grade of Original Publishing, and the 8th grade of MEB Publications, which are being studied in the educational-teaching year 2022-2023. The study sought an overview of the texts contained in the Turkish textbooks in terms of the presence of words on the question“How do Turkish language textbooks appear from the point of view of the elements of speech existence?”To this end, all texts contained in the textbooks have been translated into Microsoft Word format (including listening texts), and the total and heading elements have been identified using the Cibakaya 2.0 directory program. Findings were organized in Microsoft Excel and analyzed in table and graph formats. Then, elements related to the existence of words (idioms, proverbs, idioms, formulaic expressions, terms, clichés, reduplications, proper names, local expressions, colloquial elements, foreign words) in the texts in secondary school Turkish textbooks were identified and the frequency of use of these elements was determined. Thus, an overview of the themes and texts in the textbooks was obtained in terms of the presence of words, and this presence was defined in detail by creating tables and graphs of the elements. It has been determined that the textbook is the eighth-grade Turkish textbook with the richest elements of language existence. This class was followed by the 6th, 7th, and 5th grades Turkish textbooks, respectively. Turkish textbooks have been seen to become richer in terms of the presence of words as the classroom progresses. But this situation was not identified in the 7th grade Turkish textbook. For the second research question,“What is the appearance of practices for the presence of words in the Turkish Lesson Teaching Programme (2019)”in the sections“Activity, substance of the activity, course preparation, preparation for the next lesson, warning, information, vocabulary, visual, thematic evaluation studies”, firstly, the vocabulary of presence in Turkish lesson teaching programme (2019) have been identified. It was attempted to identify how these vocabulary reflected the practices for the presence of words in the Turkish textbooks. Accordingly, it has been determined that the Turkish textbook with the most intensely processed acquisitions is the 6th grade, followed by the 7th, 5th and 8th grade Turkic textbooks, respectively. It has also been determined that the activities for the acquisition of speech in the textbooks show a regular distribution according to themes and texts. On the other hand, it has been determined that some practices related to vocabulary in Turkish textbooks do not have equivalents in the vocabulary achievements of the Turkish Lesson Curriculum (2019). It has also been determined that some of the language presence practices in Turkish textbooks are associated with a class level different from that specified in the Turkish Teaching Programme (2019).
Benzer Tezler
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki sözcük öğretimi etkinliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Secondary school Turkish textbooks examining vocabulary teaching activities in terms of some variables
ÖMRE NUMANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ ERGENE
- Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin söz sanatları bakımından incelenmesi
Middle school 5, 6, 7 and 8. review of the texts in the class Turkish textbooks in terms of the art of words
MURAT YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL NALÇACIGİL ÇOPUR
- Ortaokul Türkçe öğretim programının ve ders kitaplarının düşünme ve iletişim becerileri açısından incelenmesi
Examination of secondary school Turkish curriculum and Turkish textbooks in terms of thinking, communication skills
BAYRAM ALİ AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ETEM YEŞİLYURT
- Temel eğitim programları ve ders kitaplarının dijital okuryazarlık bağlamında incelenmesi
Investigation of primary education curricula and textbooks in the context of digital literacy
NİLGÜN ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLGÜN ALPAN
- Göçmenlere yönelik dil politikası
Language policy for immigrants
TÜRKAN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER NURLU