Hasan Kenzi Divanı: Metin inceleme ve bestelenmiş şiirlerinde vezin-usul ilişkisi
A textual analysis of Hasan Kenzi's Divan and the vezin–usul relationship in his musicalized poems
- Tez No: 431166
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TÜLAY GENÇTÜRK DEMİRCİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
Bu çalışmanın amacı on sekizinci yüzyılda yaşamış mutasavvıf, şair ve aynı zamanda bestekâr olan Hasan Kenzi'nin Divanı'nı ortaya çıkarmaktır. Tezde metnin incelenmesinin yanı sıra şairin hayatı, eserleri ve sanat anlayışı hakkında bilgi verilmiştir. Ardından bir Halveti şeyhi olan Hasan Kenzi'nin divanı içerdiği dinî- tasavvufi öğeler bağlamında değerlendirilmiştir. Tezde değinilen bir diğer konu da musikişinas kimliğiyle tanınan Hasan Kenzi Efendi'nin pek çoğu divanında da bulunan bestelenmiş şiirlerinin aruz-usul ilişkisi bakımından incelenmesi olmuştur. Çalışmada ilk olarak divanın mevcut tek nüshası üzerinden metin tespiti yapılmış, ardından divanında bulunmayan ancak çeşitli kaynaklardan ve mecmualardan derlenen şiirleri transkripsiyonlu metne eklenmiştir. Şairin Manisa'da bulunan vakfiye kayıtlarına ve tezkirelere dayanarak hayatı, eserleri ve musikişinas kimliği hakkında bilgiler verilmiştir. Divanın biçim ve içerik bakımından incelenmesinde evvela vezin ve kafiye özelliklerine yer verilmiş ardından şiirlerde görülen dinî-tasavvufi öğeler ortaya konulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde Dinî Türk Musikisi ve bu sahada on sekizinci yüzyılda yaşanan gelişmeler hakkında genel bilgiler verilmiştir. Ardından çalışmanın asıl konusunu teşkil eden aruz-usul ilişkisi farklı araştırmacıların çalışmaları ve bu konudaki görüşleri değerlendirilerek incelenmiştir. Aruz vezniyle yazılmış şiirlerin bestelenmesinde kullanılan usullerin tercih sebepleri üzerinde durulmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to present the divan (collected poems) of Hasan Kenzi, a Sufi poet and musician who lived in the eighteenth century. In addition to a textual analysis, information about his life, works and his literary understanding are given in the thesis. After that, Hasan Kenzi's divan was examined in the context of its religious and mystical elements. Another issue addressed in this thesis is the relevance of vezin (meter) and usul (tempo) in the musicalized poems of Hasan Kenzi. In the first part of the study, a textual analysis was done according to the single copy of the divan and poems that are not in the divan but which are compiled from various sources, with mecmuas (poetry magazine) appended at the end of the transcribed text. Information about his works and musician identity is given, based on the poet's vakfiye (deed of trust of a pious foundation) records, which were found in Manisa, and tezkires (collection of biographies). To study the divan in terms of form and content, rhythm and rhyme features were first explored, after which religious and mystical elements in the poems were described. In the second part of the study, information is provided on Turkish religious music and general developments in this field in the eighteenth century. Subsequently, the relationship of vezin and usul, was evaluated from different perspectives as reported by various researchers. Finally, the reasons for using certain usuls to musicalize poems written with certain aruz (prosody) meters have been investigated.
Benzer Tezler
- Dîwana Heyderî (Şêx Mıhemed Emînê Heyderî) -metn û vekolîn-
Heyderî'nin (Şêx Mıhemed Emînê Heyderî) Divânı -metin ve inceleme-
MEHMET YILDIZ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2020
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN ADAK
- Hâfız Ahmed Paşa Divanı (metin-inceleme)
Hâfiz Ahmed Pasha Divan (text-analysis)
ADEM UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Trabzonlu avni divanı transkripsiyonlu metin inceleme sözlük
Divan of Trabzoner avni transcripted text study dictionary
SELMA ÜLKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET EMİN ERTAN
- Esrar Dede; Hayatı, edebi kişiliği ve Divan'ının karşılaştırmalı metni
Esrar Dede; His life, literary career and a comparative study of his Divan
HASAN ALİ KASIR
Doktora
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURGUT KARABEY
- Alî Emîrî'nin Levâmi'u'l-Hamîdiyye'si (İnceleme-metin)
Ali Amiri's Lewami'u'l-Hamidiyya (Analysis-text)
HASAN EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN OKTAY