Anayasa Mahkemesinin karar gerekçelerinin bağlayıcılığı sorunu
The bindingness problem of the reasons for judgment of the Consti̇tuti̇onal Court
- Tez No: 431311
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ HAKYEMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Demokratik hukuk devleti, Anayasa Mahkemesi, karar gerekçeleri, hüküm fıkrası, bağlayıcılık sorunu, Democratic State of Law, Constitutional Court, decision justifications, judgement paragraph, binding force matter
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 292
Özet
Anayasa Mahkemesi 1982 Anayasası'nda belirtilen yetkileri ve görevleri ile birlikte hukuk düzeninde ve bunun üzerinde temellenen toplumsal ve siyasal yaşam pratiğinde oldukça belirleyici bir konumda bulunmaktadır. Anayasa Mahkemesinin anayasal düzende yer aldığı bu konumun öneminin ise kararlarının bağlayıcılığı ve dolayısıyla etkinliğinden kaynaklandığı söylenebilir. Gerçekten de Anayasanın 153. maddesinin son fıkrasına göre“Anayasa Mahkemesi kararları Resmi Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve gerçek ve tüzelkişileri bağlar”denilmektedir. Anayasa Mahkemesi kararları ise gerekçe ve hüküm fıkralarından oluşmaktadır. Peki, Anayasanın 153. maddesinin son fıkrasında yer alan“Anayasa Mahkemesi kararları”ifadesinden kararın hangi kısmının bağlayıcı olduğuna ulaşılmalıdır? Burada Anayasa Mahkemesi kararları gerekçe ve hüküm şeklinde bir bütün olarak mı bağlayıcıdır, yoksa kararların yalnızca hüküm fıkrası mı bağlayıcıdır? İşte bu çalışma Anayasa Mahkemesinin karar gerekçelerinin bağlayıcılığı sorununu konu edinmektedir. Doktrinde kimi görüşler ve Anayasa Mahkemesi, Anayasa Mahkemesinin kararlarının gerekçe ve hüküm fıkraları ile birlikte bir bütün olarak bağlayıcı olduğunu belirtirken kimi görüşler ise Anayasa Mahkemesi kararlarının yalnızca hüküm fıkralarının bağlayıcı olduğunu savunmaktadır. Ancak Anayasa Mahkemesinin karar gerekçelerinin bağlayıcılığı sorunu önemlidir; zira soruna verilecek yanıt Mahkemenin işlevini ve dolayısıyla anayasal konumunu büyük oranda değiştirecektir. Kaldı ki bu şekilde hassaslaşan sorun tekil bir sorun da değildir; çünkü beraberinde pek çok soruna da sebep vermektedir. Şu halde Anayasa Mahkemesi karar gerekçelerinin bağlayıcılığı sorunun aşılması gerekmektedir. Bu doğrultuda çalışmada Anayasa Mahkemesinin karar gerekçelerinin bağlayıcı olmadığı savunulmuştur. Esasında soruna ilişkin hâlihazırdaki düzenlemeye bakıldığında demokratik bir hukuk devletinde Anayasa Mahkemesinin karar gerekçelerinin bağlayıcı olduğuna ulaşılmaması gerektiği söylenebilir. Bununla birlikte mevcut anayasal düzenlemeden Anayasa Mahkemesinin karar gerekçelerinin bağlayıcı olduğuna ulaşılmaması için Anayasanın 153. maddesinin son fıkrasında bir anayasa değişikliğinin gerçekleştirilmesi gerektiği belirtilmiş ve bu anlamda bir çözüm önerisi geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Constitutional Court, with its power and duties that are stated in Constitutional Law of 1982, has a determinative position in Legal order, and social and political practice that are grounded on it. It may be said that importance of the place of Constitutional Court in constitutional order arises from binding force of its decisions and accordingly from its effectiveness. However, according to the last paragraph of article 153“ Constitutional Court decisions are published on official gazette immediately and these decisions are binding for legislative, executive and judicial bodies, and for real and legal entities. Constitutional Court decisions are composed of justification and judgement paragraphs. So, from ”Constitutional Court decisions" expression that is stated in last paragraph of article 153, it should be reached that which part of the decision is binding? Are Constitutional Court decisions binding like justification and judgement all in all, or are just judgement paragraph of decisions binding? This study discusses binding force matter of justification of Constitutional Court decisions. While some opinions of doctrine and Constitutional Court indicate that constitutional court decisions are binding with justification and judgement paragraphs all in all; some other opinions defend that only judgement paragraphs of Constitutional Court are binding. Yet, binding force matter of justification of Constitutional Court decision is important; because answer to this problem will change function of Court and accordingly its constitutional position. Besides, the matter which became delicate in that way is not an individual problem; as it causes many more problems together with it. So then binding force matter of justifications of Constitutional Court decision should be overcome. In this direction, it is defended that justification of Constitutional Court decisions are not binding. Actually, when we look at the existing regulation related to this subject, it may be said that there should not be a binding force of Constitutional Court decision justifications in democratic constitutional state. After all, not to reach a conclusion from existing constitutional order that the justification of Constitutional Court decision is binding, and as stated in the last paragraph of article 153 of Constitution, making a Constitution amendment was indicated as necessary and a solution offer was developed.
Benzer Tezler
- Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığı
Binding of Constitutional Court decisions
İBRAHİM ÇORUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukHacettepe ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN TAHSİN FENDOĞLU
- Anayasa Mahkemesi'nin yorumlu ret kararları
The Constitutional Court's interpretation in conformity with the constitution
ŞERİFE ILGIN YILDIZTURAN
- Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararlarının yürürlüğe girişi ve bağlayıcılığı
Entry into force and binding decisions of the Constitutional Court of cancellation
ADEM BAYRAKTUTAR
- Rights of future generation: Right to environment and access to natural resources
Gelecek nesillerin hakları: Çevre hakkı ve doğal kaynaklara erişim
AFRA TEREN GÜRLÜLER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMİRHAN BURAK ÇELİK
- Vergi hukukuna ilişkin Türk Anayasa Mahkemesinin bireysel başvurukararlarında mülkiyet hakkı
The right to property in the individual application decisions of The Turkish Constitutional Court
FATMAGÜL RÜYA AKDAĞ