Alternatif bir mekan olarak mimarlıkta eşik mekanlar
Threshold spaces as an alternative space in architecture
- Tez No: 432167
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERİDE ÖNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: mekan, eşik, eşik mekanlar, sınırsızlık, deneyim, algı, space, threshold, threshold spaces, immensity, experience, perception
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Çalışma kapsamında, mekanın deneyimselliği bağlamında sınırsız mekan arayışında,“alternatif bir mekan olarak mimarlıkta eşik mekanlar”irdelenmektedir. Eşik mekanlar üzerinden farkındalık oluşturularak, bütüncül tasarım yaklaşımının ve mekan anlayışının“çok boyutluluğu”ortaya konulmaktadır. Günümüz teknolojik yaşantısının neden olduğu hızlı yaşayış biçimleri, insani bağların giderek zayıflamasına yol açmakta ve“bütünlük”olgusunu zedelemektedir. Bu anlamda parçalanan/ ayrıştırılan mekan zorunlu bir fiziksel ya da psikolojik sınırlandırmaya neden olmaktadır. Bu mekanları sınırsızlığa dönüştüren bir mekanın tanımlanabileceği /tasarlanabileceği vurgulanarak mekanın sınırsızlık deneyiminin eşik mekanlar üzerinden aktarılması tezin amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda, tarihler boyu (bilinçli ya da bilinçsiz) var olan ancak yeterince irdelenmeyen eşik mekan; insanoğlunun kendini her yönden sınırlandırdığı, katı kurallara bağladığı günümüz teknolojik çağında, fiziksel olanın ötesinde bir yaşayış olduğunu mekansallık üzerinden aktarmanın bir yolu, bir sınırsızlık arayışıdır. Mekansal bir bağdan/ bağlantıdan söz edebilmek için ana mekana bağlanan farklı eleman (fiziksel – görünür) ya da durumların (algısal, toplumsal – içsel) oluşması/ oluşturulması gerekmektedir. Her mekan, kendine özgü iç bağlamıyla bu mekana bağlanan daha geniş anlamdaki bir dış mekana ve bu dış mekanda doğaya ve belki de başka dünyalara bağlanma gereksinimi duyar. Birbirine görünür ve görünmez bağlar ile bağlanan oluşumlar bütüncül mekanı oluşturarak, mekana çok boyutluluk kazandırmakta ve onu sınırsızlık mekanına dönüştürmektedir. Fiziksel ve algısal yayılım/büyüme sonucu mekan kendi sınırsızlık mekanını yaratırken sınırsızlık deneyimi oluşturan ve bağlantıyı sağlayan eşik mekanların potansiyeli ortaya çıkmaktadır. İç ile dış, açık ile kapalı mekan arasındaki sınırı ortadan kaldırarak bir sınırsızlık mekanı sunan eşik; iç ve dış dünyanın birleştiği, özel ve kamusalın karşılaştığı, bilinenle bilinmeyenin birbirine katıldığı mekanı oluşturup, kişiye bir deneyim, bir an/anı sunar, bir anda bir olaya ya da bir mekana dahil ederek anın keşfedilmesini sağlamaktadır. Eşik mekanlar; arada ve bir arada olan muğlak bir mekan ve algıda sınırsızlık durumu oluşturmaktadır. Bu anlamda, sonsuz mekanı deneyimleme duygusunu ve algısal farkındalığı arttırarak gündelik hayatın bir parçası olan eşik mekanlar tarafından, bilinçli ve bilinçdışı sınırlar eritilmektedir. Eşik mekanlar; geçit, kapı, avlu, bina çevresi ve etki alanları, açık merdivenler, rampalar, sokaklar, topografyanın ya da peyzajın oluşturduğu buluşma, seyretme - karşılaşma – tanışma - mekanı gibi eylemenin yoğun olduğu melez mekanlardır. Herkes için farklı bir deneyim, özgün bir bağlantı sağlayarak bir sezgisel güç oluşturur ve ana mekana hazırlarlar. Mekana süreklilik kazandırarak fiziksel ve algısal olan bütüncül bir mekan deneyimi sunan eşik, sınırsızlık mekanını oluşturur. Çalışmada, eşik mekanların oluşumunu etkileyen tasarım kavramları, tasarım elemanları ve organizasyon kurucuları üzerinden, eşik mekanlarının içinde barındırdığı çok boyutlu durum, çok yönlü olarak soyut ve somut örneklem üzerinden aktarılmaktadır. Sosyal medya üzerinden yapılan örnek çalışma ile de, kullanıcının gözünde“eşik”in ne anlama geldiği,“eşik mekanı”ne olarak değerlendirdiği üzerinden bir sorgulamaya gidilmektedir. Bu bağlamda, tezin özünde ve genel anlamda hedeflenen; insanoğlunun yaşantısına derinden etki eden mekanı, salt görünür olandan kurtararak tüm yaşantının ve kainatın birbirine görünmez bağlar ile bağlı olduğunu mimari disiplin üzerinden“eşik mekanlar”aracılığıyla irdelemektir.
Özet (Çeviri)
This study examines“threshold spaces as an alternative space in architecture”for searching the immensity space by emphasizing the experience of space. The study creates an awareness about threshold spaces, presents the integrated design approach and multi-dimensionality of space concept. The rapid living style caused by today's technological life weakens the humanitarian links gradually and damages the“integrity”phenomenon. In this sense, disintegrated/ separated space cause a mandatory limitation physically or psychologically. Expressing the immensity space experience among threshold spaces, by emphasizing the possibility to define or design a space which may convert these spaces into an immensity, forms the aim of this thesis. In this context, threshold space which has been existed (consciously or unconsciously) throughout history but hasn't been examined sufficiently, is a pursuit of immensity and a way of expressing a living beyond the physical things in today's technological age where humanity is limited from all directions and obliged to strict rules. Different elements (physical - visible) or situations (cognitive, societal - inner), which connects to main space, should comprise/be comprised in order to mention a spatial connection. Every space needs connecting to a conjugated external space with is unique inner context in a broader sense, to nature in this external space and maybe to other worlds. The formations connected by visible and invisible connections create the integrated space, give it a multi - dimensionality and convert it into immensity space. While space is creating its own immensity space after physical and perceptual spread/growth, threshold spaces that form the immensity experience and supply the connections realize its potential. Threshold, which offers an immensity space and removes the borders between interior and exterior, open and closed areas; creates a space where inside and outside worlds come together, private and public meet, unknown and known conjoin. It also offers a personal experience, a moment/memory, integrates people into a case or a space and provides the discovery of a particular moment. Threshold spaces form an ambiguous, in-between and coexist space and immensity in perception. In this context, conscious and unconscious boundaries are melted by threshold spaces as a part of daily life by increasing the feeling of immense space experience and perceptual awareness. Threshold spaces are hybrid spaces; they have intense action such as gateway, door, surrounding and orbit of a building, open stairs, ramps, encountering by topography or landscape, places of staring – encountering - meeting, etc. It creates an intuitive power by providing a different experience and an original connection for everyone so that prepares for the main space. Threshold that supplies physically and perceptually integrated space experience giving continuity to the space, form the immensity space. In this study, design elements, organization founders and design concepts that influence the formation of threshold spaces are emphasized. Also threshold spaces which incorporates multi - dimensional case is transmitted over the abstract and concrete samples. The meaning of“threshold”and its evaluation is being questioned with a case study carried out on social media. In this context, the main goal of the thesis, fundamentally and generally, is freeing the space, which deeply affects human life, from the only visible one and to examine that the whole life and the universe is connected by invisible connections among“threshold spaces”in terms of an architectural discourse.
Benzer Tezler
- Heterotopik bir mekan olarak karma kullanımlı merkezler
Mixed use complexes as heterotopic spaces
AYŞEGÜL UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkGazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ULUDAĞ
DOÇ. DR. GÜLŞAH GÜLEÇ
- Kenti yürüyerek deneyimlemek: İstiklal caddesi pasajları örneği
Experiencing the city by walking: İstiklal street passages
CAN ERİBOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMEN ÖZER
- Kovulanın izi: Hayaletbilimsel mekan okumaları
Traces of expelled: Hauntological readings of spaces
DAMLA İNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Felsefeİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET HÜLYA ARI
- Kıyı alanlarında gündelik hayatı kuran eşik mekanların incelenmesi
Analyzation of thresholds spaces that establish everyday life on the coasts
GİZEM ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÇİN PULAT GÖKMEN
- Sınır ve eşik olarak duvar
Wall: As border and threshold
TUĞÇE ALKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK VEDİA YÜREKLİ İNCEOĞLU