Ontoloji tabanlı bilgi haritalama yöntemi
Ontology based knowledge mapping method
- Tez No: 432218
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET SIDDIK AKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Bilgi Haritalama, basit ve anlaşılır şekiller kullanarak bilginin nasıl gösterilebileceğiyle ilgilenir. Bilgi gösteriminde kavramlar için bloklar ve kavramlar arasındaki ilişkiler için çizgiler kullanır. İnsanlar bilgiyi nasıl oluşturabileceği, bilginin hangi ilişkilere sahip olabileceği ve bilginin kaynağının nerede bulunduğu gibi bilgileri toplu halde bilgi haritası kullanarak öğrenebilirler. Bilgi haritaları hem bilgi paylaşımın da hem de örtük bilgiyi meydana çıkarma da esneklik sağlar. Mevcut çalışmalar genellikle insan müdahaleleri gerektiren Bilgi Haritalama metodolojileri üzerine odaklanmıştır. Biz bu çalışmada, Bilgi Haritası oluşturmak için birden fazla bilgi kaynaklarından, kavramları ve ilişkilerini çıkaran ontoloji destekli bir Bilgi Haritalama Sistemi öneriyoruz. Önerilen sistemin gereksinimlerini ve yazılım mimarisini tanıttık. Önerilen yaklaşımda 5N1K sorularını kullanmaktayız. 5N1K'nın cevapları, metin dokümanlarından bilgi çıkarmak ve Web Ontoloji Dili(OWL) aracılığıyla önemli kavramları ve ilişkilerini sunmak için bilgi toplamada temel olarak kabul edilmektedir. Aynı zamanda, önerilen sistemimizde Anlamsal Web teknolojilerinin muhakeme yeteneklerini kullanarak örtük olarak tanımlanan bilgiyi ortaya çıkarıyoruz. Önerilen bilgi haritalama sisteminin kullanılabilirliğini göstermek amacıyla, bir dizi Türkçe belgelerden Ontoloji Tabanlı Bilgi Haritaları oluşturan bir web uygulaması sunduk. Ontoloji alanına gelince, eğitim, sağlık ve spor olmak üzere 3 farklı alana ait dokümanları seçtik. Kullanıcıların sorgularını girmelerine izin verilerek sorguları sonucunda Bilgi Haritası analiz edilmiştir. Son kullanıcılarla yaptığımız değerlendirme çalışması sonucunda umut edici sonuçlar görülmüştür. Önerilen ontoloji tabanlı yaklaşım geleneksel bilgi çıkarımla karşılaştırıldığında, elde ettiğimiz sonuçlar ontoloji tabanlı yaklaşımın daha olumlu performans sergilediğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Knowledge Mapping deals with how knowledge can be displayed by using simple and understandable shapes. In knowledge displaying, blocks are used for concepts and lines are used for relationships between these concepts. Using knowledge maps people can learn how to create knowledge, which relations knowledge has, where knowledge source is. Knowledge maps give flexibility not only for sharing knowledge but also revealing implicit knowledge. Existing studies has mostly focused on Knowledge Mapping methodologies that requires human interventions. In this study, we propose an ontology aided knowledge mapping system that extracts concepts and their relationships from multiple information sources to create the Knowledge Maps. We introduce the requirements and the software architecture of the proposed system. The proposed approach uses 5W1H questions, whose answers are considered as basic in information-gathering, to extract information from text documents and represent the important concepts and their relationships in Web Ontology Language. By utilizing the reasoning capabilities of Semantic Web technologies, the proposed system is able to reveal implicitly defined knowledge as well. In order to show the usability of the proposed knowledge mapping system, we introduce a Web application implementation that creates Knowledge Maps from a set of Turkish documents. As for the ontology domain, we chose documents belonging to three different areas, including education, health and sport. In this study, the most important point is to create an ontology as domain-independent. We present promising results from an experiment in which users were allowed to input their queries and analyze the Knowledge Maps as result of their queries. After user study, we see promising results. The proposed approach performed favorably compared to the traditional way of extracting knowledge by analyzing the textual documents.The proposed ontology-based approach performed favorably compared to the traditional way of extracting knowledge by analyzing the textual documents according to results.
Benzer Tezler
- An infrastructure for efficient reporting workflow in grid based teleradiology applications
Grid tabanlı teleradyoloji uygulamaları için verimli raporlama iş akış mimarisi
AYHAN OZAN YILMAZ
Doktora
İngilizce
2015
Bilgi ve Belge YönetimiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSağlık Bilişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZİFE BAYKAL
- Semantic geographical information system based disaster management system
Anlamsal coğrafi bilgi sistemleri tabanlı afet yönetim sistemi
CAN AYDIN
Doktora
İngilizce
2014
Bilgi ve Belge YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiCoğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHAP TECİM
- An ontological approach to relevant visualisation in mobile GIS
Mobil CBS'de ilgili görselleştirme için ontolojik bir yaklaşım
ÖZGÜN AKÇAY
Doktora
İngilizce
2008
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN ALTAN
- An ontology-based retrieval system using semantic indexing
Anlamsal indeksleme kullanarak ontoloji-tabanlı sorgulama sistemi
SONER KARA
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Bölümü
DOÇ. DR. NİHAN K. ÇİÇEKLİ
- Anlambilimsel örün teknolojilerine dayalı bireyselleştirilmiş öğretim sistemi tasarımı
Design of a personalized learning system based on semantic web technologies
FUNDA DAĞ
Doktora
Türkçe
2008
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKocaeli ÜniversitesiElektrik Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR ERKAN