Azerbaycan ekonomisinde petrole bağımlılık ve alternatif ihtiyacı
Petroleum dependence of Azerbaijan economy and alternative needs
- Tez No: 433597
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF BAYRAKTUTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İkt. Gelişme ve Uluslararası İkt. Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Azerbaycan, 71 yıllık SSCB'nin dağılması üzerine, 30 Ağustos 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan etmiş ve 18 Ekim 1991'de, Bağımsızlık Kanunu'nun kabul edilmesiyle resmi olarak bağımsız olmuştur. Uzun yıllar SSCB politik yapısında merkeze bağlı yönetim şekli, ekonomiyi diğer ülkelere bağımlı kılmış ve adil rekabet ortamının gelişmesine engel olmuştur. Söz konusu birlik döneminde tarım ve sanayi sektörü ile ön plana çıkan Azerbaycan ekonomisi, XX. yüzyılın ortalarından sonra tek taraflı gelişimi ile dikkat çekmiştir. Diğer bir ifadeyle, II. Dünya Savaşı yıllarında enerji ihtiyacının artması, ülke petrolüne ilgi uyandırmış ve petrol sanayi alanı hızlı şekilde gelişmeye başlamıştır. Öte yandan bu sistem ekonomide sektörel farklılaşma ile beraber bölgesel ayrışmaya da neden olmuştur. Sonuçta Azerbaycan, yalnızca ekonomik dengesizliklerle değil, aynı zamanda bölgesel farklılıklar, iç istikrarsızlıklar, sosyal bunalım ve Ermenistan'ın saldırıları ile mücadele etmek zorunda kalmıştır. Ekonomiyi canlandırmak için açık piyasa ekonomisini tercih eden Azerbaycan, merkezi planlama yönetimini terk ederek zengin enerji kaynaklarını kullanma, yabancı sermayeyi ülkeye çekme kararı almış ve söz konusu strateji kısa zamanda ekonomiye mali kaynak sağlayarak, yaşam standartlarının yükselmesine neden olmuştur. Ancak cumhuriyetin ilk yıllarında, petrol ve doğalgaz sektöründe devam ettirilen değişmez strateji, ülkeye sermaye girmesi, ihracat gelirlerinin artması, uluslararası arenada statü kazanma gibi avantajlar sunması yanında ekonomiyi doğal kaynak gelirlerine bağımlı olma sorunu ile karşı karşıya koymuştur. Üç bölümden oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde, Azerbaycan ekonomisi genel olarak değerlendirilmekte; sanayi, hizmet, tarım ve hayvancılık sektörlerinin nispi konumu incelenmektedir. İkinci bölümde ekonominin esasını teşkil eden petrol ve doğalgaz sanayisi hakkında bilgilere yer verilerek sektörlerin istatistik verileri, yabancı kuruluşlarla yapılan anlaşmaları yansıtılmaktadır. Son bölümde ise, Azerbaycan ekonomisinin petrol gelirlerine bağlılığı ve petrol dışı sektörlerin ülke iktisadi durumu üzerindeki etkisinin tespit edilmesi için zaman serileri analizinden yararlanılmaktadır. Tahmin sonuçları yorumlanarak önerilere yer verilmektedir.
Özet (Çeviri)
Azerbaijan proclaimed its independence after the USSR collapse on August, 1991 and on October with the adoption of The Declaration of Independence it has become independent. The USSR had kept the economy dependent and prevented from fair competition for a long time. Azerbaijan which was known with its agriculture and industry during the period of the USSR has begun to develop on only one side since the middle of 20th century. As a result differences in the form of the development has been increased and Baku has gained priority. The Independent Azerbaijan Republic has had to struggle against not only economic distress but also differences in standards of living in different regions, internal chaos, social shock and Armenian invaders. Azerbaijan government which decided to prevent crisis left central management and tried to attract foreign industry to the country using rich natural resources. Strategy which has been carried out since independence causing economic recovery has become financial support and it has improved standard of living. But unchangeable strategy used in oil and gas industry since the first years of the Azerbaijan Republic caused risks together with profits. The first part of the study were discussed in general terms the Azerbaijan economy, industry, services and agriculture investigated in the form of headlines. The second part deals with oil and gas industry which occupy major place in the country's economy, statistic information and contracts with foreign oil companies. In the third part economic time series data analysis has been used to identify the influence of oil industry on the economy of the government and the importance of non-oil sector. At the end of the part solutions and proposals are mentioned taking into consideration other parts and the results of the analyses.
Benzer Tezler
- Dünyada ekonomik bütünleşme ve Türkiye açısından Karadeniz Ekonomik İşbirliği
Başlık çevirisi yok
CEMAL ERDEM HEPAKTAN
- Azerbaycan'da petrol üretiminin tarihsel süreç içerisindeki gelişimi
The evolution of oil production in historical period in Azerbaidjan
MURAZ MAHMUDLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiNecmettin Erbakan Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL SEYREK
- The State Oil company of The Azerbaijan Republic (SOCAR) and its European regional partnerships: 1992-2015
Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) ve SOCAR'ın Avrupa bölgesel yatırımları: 1992-2015
CEMİLE ASKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
EnerjiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY FIRAT TANRISEVER
- Azerbaycan petrolünün ülke ekonomisine etkileri
Influences of Azerbaijan oil to the world economy
JEYHUN MANAFOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN KÜÇÜKAHMETOGLU
- Bağımsızlık sonrası Azerbaycan ekonomisinin gelişiminin sektörel açıdan incelenmesi
Sectoral investigation of the development of Azerbaijan economy after independence
ELSEVAR MUSAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERGİNBAY UĞURLU