Geri Dön

İbn Kuteybe'de dil ve anlam

Language and meaning in Ibn Qutaybah

  1. Tez No: 436812
  2. Yazar: SÜHEYLA HALE BAYIRBAŞ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. KADİR KINAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: İbn Kuteybe, Lafız, Anlam, Dil, Arap dilbilimi, Arap anlambilimi, Ibn Qutaybah, Meaning, Language, Arabic linguistics, Arabic semantics
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 198

Özet

İbn Kuteybe ed-Dîneverî (ö.276/889), bir çok farklı alanda araştırma yapmış önemli bir İslam âlimidir. Dinî ilimler yanında, dil ilimleri ve edebiyat sahasında da kıymetli eserler vermiştir. İbn Kuteybe'nin gerek müstakil dil çalışmaları, gerekse diğer alanlarda kaleme aldığı eserleri önemli miktarda dil malzemesi içermektedir. İbn Kuteybe, muʽcem, belâgat, edebiyat ve delâlet alanlarında çalışmalar yapmıştır. Dildeki yanlış kullanımların önüne geçmek ve yanlış yorumların neden olduğu ihtilafları çözmek için, lafızların anlamlarını farklı yöntemler kullanarak ortaya koymaya çalışmıştır. Arap dilbilimi ve anlambiliminin temel konu ve problemleri hakkında değerlendirmelerde bulunmuş, özellikle lafız-anlam ilişkileri, anlam çeşitleri ve anlam değişmeleri konularında, güncelliğini hala koruyan önemli meselelere işaret etmiştir. Ayrıca, anlama etki eden faktörler, farklı anlam ilişkilerinin ortaya çıkaran nedenler, anlam değişmelerinin nedenleri ve keyfiyeti konularında da önemli tespitlerde bulunmuştur. Eserlerinde takip ettiği dilbilimsel yöntem, İbn Kuteybe'nin önemli bir dil âlimi olduğunu göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, İbn Kuteybe'nin dilbilim sahasında gerçekleştirdiği çalışmaları inceleyerek onun Arap dilbilimi ve anlambiliminin gelişmesine sunduğu katkıları ortaya koymaktır.

Özet (Çeviri)

Ibn Qutaybah (276 AH/ 889 AD) was a renowned Islamic scholar who studied in several fields. In addition to religious sciences he also studied in language sciences. His language studies and his other works contain numerous linguistic materials. Ibn Qutaybah researched in the field of lexicography, philology, Arabic rhetoric, literature and semantics. He endeavored to clarify the meanings of words to avoid misunderstandings and resolve disputes. Ibn Qutaybah dealed with main issues of the Arabic philology and semantics that still current today and made mention of the types of meaning, phrase-meaning relations and semantic changes. He, also, detected in factors that affect the meaning and reasons of semantic relationships and changes. The linguistic method he used in his works reveals that he was an prominent scholar in the field of linguistics. The goal of this study is research the works of İbn Qutaybah in linguistics and giving voice to his contribution in process of Arabic linguistics and semantics.

Benzer Tezler

  1. İbn Kuteybe'nin 'Uyûnü'l-Ahbâr'ı

    'Uyûn al-Akhbâr of Ibn Quteybe

    FERDA YILDIRIM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    TarihMarmara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA FAYDA

  2. Kâsım b. Sâbit es-Sarakustî ve ed-Delâil adlı eseri

    Qāsim ibn Thābit and his work named al-Dalāʼil

    HÜSEYİN YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Dinİstanbul 29 Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET YÜCEL

  3. Ömer en-Nesefî ve et-Teysîr fi't-tefsîr'i

    Umar al-Nasafī and his work al-Taysīr fī al-Tafsīr

    MUHAMMET ÇOL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinBursa Uludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. REMZİ KAYA

  4. Muhammed Ahmed Halefullah, Muhammed Arkoun, Nasr Hâmid Ebû Zeyd ve Hasan Hanefî'nin Kur'ân'la ilgili görüşlerinin temelleri ve kaynakları

    Muhammed Ahmed Halefullah, Muhammed Arkoun, Nasr Hâmid Ebû Zeyd, and Hasan Hanefî's views, basics and sources about Quran

    HASAN HÜSEYİN İSLAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    SosyolojiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İDRİS ŞENGÜL

  5. İbn Kuteybe'nin mezhep anlayışı ve diğer mezheplere bakışı

    Ibn qutayba's understanding of sect and his approach to the other sects

    MİNE DEMİRBİLEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN ONAT