Kemal Tahir'in romanlarında yolculuk arketipi
Novels of the Kemal Tahir journey archetype
- Tez No: 436862
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜMTAZ SARIÇİÇEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kemal Tahir, roman, arketipsel inceleme, yolculuk, Kemal Tahir, Novel, Archetypical Research, Journey
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 607
Özet
Yirminci yüzyılda ortaya çıkan eleştiri yöntemlerinden biri“Arketipçi Eleştiri”kuramıdır. Esere dönük eleştiri yöntemleri içerisinde yer alan bu kuram, antroploji, psikoloji, tarih ve karşılaştırmalı din gibi çeşitli bilim dallarından faydalanır. Bu yönüyle“tarihî ve sosyolojik”eleştiriye benzer. Bu eleştiri yönteminin esere dönük eleştiri yöntemleri içerisinde yer almasının sebebi, eserdeki estetik yaşantıyı meydana getiren yapıyı ortaya çıkarmasından değil, çok eski çağlardan beri insanları etkileyen, onlara derinden seslenen arketipleri ortaya çıkarmasındandır. Arketip kuramının öncüsü C. G. Jung'a göre; bilinçdışının bireysel bilinçdışından daha derinlerde olan bir bölümüne“kolektif bilinçdışı”adı verilir. Jung, bu terimi grup ve toplum psikolojisini ifade etmek için kullanır ve kolektif bilinçdışı aracılığıyla“insanlığın yazılmamış tarihini keşfettiğini”düşünür. Kolektif bilinçdışı, kökeni milyonlarca yıl öncesine uzanan atasal tecrübeleri içeren bir depodur. Bu depoya her geçen yüzyıl, küçük tecrübeler eklenir. İnsanlar, bilinçdışının bu boyutuyla, ortak psişik tarihi yaşarlar. Kolektif bilinçdışının ürünü olan“arketipler”her insanda görülen“özdeş psişik yapılardır.”İnsanlığın en eski mirasını oluşturan arketipler tüm insanlığa özgü davranış özelliklerini ve tipik deneyimleri başlatma, kontrol etme ve yönlendirme kapasitesine sahiptirler. Bu nedenle arketipler sınıf, din, ırk, coğrafi konum veya tarihsel devir farkı göstermeksizin benzer duygu, düşünce ve imgelere yol açmaktadırlar. Edebî eserlerde tekrarlanan bu arketipler kişinin duygu, düşünce ve yaşanmışlıklarının sembollerle şifrelenmesini sağlar. Bir edebî eserde kodlanan kolektif bilinçdışı bilgilerini çözümleyebilmek için mitoloji, sosyoloji, psikoloji ve felsefeden yararlanmak gerekir. Bu eleştiri yöntemine göre arketiplerin kökeni mitoslarda ve ayinlerde yer alır. Mitoslarla roman türü arasında birçok yönden benzerlikler bulunduğu; üslup, içerik ve kurgu özelliklerinin muhtelif yönlerden ilişkili olduğu birçok tahlilî çalışmada gösterilmiştir. Bu tez çalışmasında, bir arketipsel yolculuk araştırması olan Joseph Campbell'ın Kahramanın Sonsuz Yolculuğu başlıklı eserinden yola çıkılarak Kemal Tahir'in romanlarının olay örgüsü çözümlenmiştir. Campbell, bahis konusu eserinde“mit”lerin, arketiplerin sembolleşmiş şekli olduğunu ileri sürmektedir. Ona göre, bu sembollerden biri olan mitolojik yolculuk,“yola çıkış”,“erginlenme”ve“dönüş”aşamalarından oluşmakta; bu aşamalar aynı zamanda kendi arasında alt evrelere ayrılmaktadır. Psikanalitik açıdan bu yolculuk bireyin kendisi ile hesaplaşma ve kişilik geliştirme sürecidir. İnceleme konusu on dokuz adet romanın olay örgülerinden yola çıkılarak kahramanların psikolojik gelişmeleri takip edilmiş; Kemal Tahir romancılığının dikkate değer bir yönü hakkında elde edilen bulgular değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
One of the critique methods emerged in Twenty-century is Archetype Theory. This theory been in theories directed to work uses various disciplines such as anthropology, psychology, history and comparative religion. From this respect it resembles“historical and sociological ”critique. The reason why this critique method been in critique methods directed to work is not to reveal structure creating aesthetic life in work, but to reveal archetypes which have effected people for very old ages and have given a deep shout to them. According to C. G. Jung who is pioneer of archetype theory; a part of unconscious been in deeper than individual unconscious is called as“collective unconscious”Jung, uses this term to express group and society's psychology and thanks to collective unconscious, assumes he discovers to history of man have not been written Collective unconscious whose root is far from in the past, is storage which is full of ancestors' experiences Little experiences have been added into this storage in every year. People have experienced common psychic history with this respect of unconscious. Archetypes that are products of collective unconscious are identical psychic structures all people experience. Archetypes which constitute the oldest heritage of man have the capacity to initiate, to control and to direct particular behaviors and typical experiences of man. Therefore, archetypes cause to similar emotions, thoughts and images without discriminating class, religion, race, geographic position or historical period. These archetypes repeated in literary works provide to code thought and life experiences of one with symbols. To solve collective unconscious acknowledgements coded in a literary work, it is needed to benefit from mythology, sociology, psychology, philosophy. According to this critique method, the root of archetypes takes place in myths and rites. Having several similarities between novel genre and myths; correlating with several ways of their styles, contents and fictions have been indicated in many analytical works. In this thesis study, story arc of Kemal Tahir's novels is analyzed on the basis of the work of Joseph Campbell who is a archetypical journey study and the title of it is A Hero With a Thousand Faces. Campbell have alleged that myths are symbolic forms of archetypes in this related work. According to him, mythological journey which is one of these symbols are composed of three stages:“set off”,“initiation”and“comeback”; at the same time these stages have been branched into sub-parts in itself. In terms of psychoanalytic this journey is the process individual gets even with himself/herself and edifies. Heroes' psychological developments are sleuthed on the basis of story arcs of nineteen novels which are subject of study; the results obtained about remarkable aspect of Kemal Tahir's novel style are assessed.
Benzer Tezler
- Kemal Tahir'in romanlarında tarih ve toplum
History and society in Kemal Tahir's novels
ÖZLEM FEDAİ (DURMAZ)
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN TUNCER
- Kemal Tahir'in romanlarında halbilimi unsurları
Folklore elements in the novels of Kemal Tahir
REZAN KARAKAŞ
Doktora
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Dicle ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENSAR ASLAN
- Kemal Tahir'in romanlarında söz varlığı
Vocabulary in Kemal Tahir's novels
YILDIRAY ÇAVDAR
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TOKER
- Kemal Tahir'in romanlarında eğitim
Education in Kemal Tahir's novels
ELİF NAMALIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ GÜRSOY
- Kemal Tahir'in romanlarında Osmanlı'ya bakış
Percepiton of Ottoman in Kemal Tahir novels
FEYZA BETÜL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEKİN